Samenvatting
Samenvatting historische context Verlichting vwo
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting van de historische context Verlichting van de examenstof voor vwo (zonder samenvatting van de franse revolutie)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting geschiedenis Verlichting 1650-1900Deelvragen met bijbehorende kenmerkende aspecten
1. Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over een meer rechtvaardige
samenleving (1650-1789)
*Absolutisme
*De wetenschappelijke revolutie
*Verlichting
*Verlicht absolutisme
2. Hoe werden verlichte ideeën tijdens de democratische revoluties in de Verenigde
Staten en Frankrijk in de praktijk gebracht? (1776 – 1813)
*Verlichting
*Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de
daarmee verbonden transatlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme
*Democratische revoluties
3. In welke mate bepaalden de verlichtingsideeën de politieke cultuur in Europa?
(1813 – 1900)
*Industriële revolutie
*De sociale kwestie
*Voortschrijdende democratisering, steeds meer mannen en vrouwen doen mee
*De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme,
socialisme, confessionalisme en feminisme
Wetenschappelijke revolutie
Geleerden waren in de Middeleeuwen meestal geestelijken. Zij deden vooral onderzoek op
gebieden die met godsdienst te maken hadden. Vanaf de Renaissance kwamen er steeds
meer onderzoekers die geen geleerden waren en onderzochten onderwerpen die niet met
godsdienst te maken hebben. Net als in de Grieks-Romeinse tijd gingen onderzoekets
proeven doen, kijken wat er gebeurde en nadenken over wat zij zagen.
Gevolg: een periode met een groot aantal uitvindingen die later de Wetenschappelijke
revolutie wordt genoemd.
Belangrijke kenmerken Wetenschappelijke Revolutie:
- Een nieuwe manier van onderzoeken: observeren (waarnemen, kijken wat er
gebeurt), experimenteren (proeven doen) en redeneren (nadenken over wat er is
gebeurd, conclusies trekken uit observaties en experimenten)
- Grote veranderingen in het leven van mensen. (Uitvindingen brachten grote
vooruitgang in de medische zorg, nieuwe energiebronnen als gas, magnetisme,
stoom en elektriciteit werden ontdekt en benut)
- Met geweld gepaard gaand verzet van de Kerk en aanvankelijk ook de overheid en
sommige bevolkingsgroepen (belangrijke kerkelijke opvattingen werden door de
resultaten van onderzoek soms ondermijnd.)
Oorzaken Wetenschappelijke Revolutie
- De ontdekkingsreizen – door ontdekkingsreizen vanaf de 15e eeuw werd een groot
deel van de wereld buiten Europa bekend. Gevolg: verbreding wereldbeeld
, - Ambachtelijke technieken – ambachtslieden bezaten veel praktische kennis, met
name over wiskunde. Voor hun werk was het belangrijk dat berekeningen en
metingen klopten en dat waarnemingen precies waren
- Humanistische tekstanalyse – tijdens de Renaissance gingen wetenschappers kennis
vergaren door het werk van Griekse en Romeinse schrijvers en onderzoekers te
bestuderen. Deze humanisten legden de nadruk op het zelfstandig denken van de
mens
- Het rationalisme van Descartes – de Franse filosoof René Descartes vond dat de
samenleving op een redelijke manier moest worden onderzocht. Deze denkwijze
wordt het rationalisme genoemd, de onderzoekers die deze denkwijze aanhingen
werden rationalisten genoemd. Volgens hen kwam kennis voort uit logisch denken,
niet uit vaste ideeën uit de Bijbel of het geloof.
- Het empirisme van Locke – de Engelse filosoof John Locke vond dat kennis gebaseerd
moest zijn op waarneming en ervaring. Deze denkwijze wordt empirisme genoemd,
de onderzoekers die deze denkwijze aanhingen werden empiristen genoemd.
Nieuwe inzichten en ontdekkingen afgeleid van de Wetenschappelijke Revolutie
- De Engelse geleerde Isaac Newton kwam door waarnemen en proeven doen tot
natuurwetten, waaronder de leer van de zwaartekracht. Met behulp van die leer kan
worden uitgerekend met welke kracht voorwerpen worden aangetrokken door de
zon, de maan, de aarde en andere planeten.
- Andere onderzoekers deden andere ontdekkingen. Zo ontwierp de Hollander Antoni
van Leeuwenhoek goede microscopen, waarmee hij micro-organismen ontdekte in
water. Voor de gezondheid van de mens was dat erg belangrijk.
- Wonderen uit de bijbel konden niet met het menselijk verstand worden verklaard
- Ontdekkingsreizigers ontdekten op andere continenten sterk van Europa
verschillende culturen, met een ander geloof
- Humanistische tekstanalyse droeg bij aan de kritiek op de leer van de kerk en de
levenswijze van de geestelijke, en had gezorgd voor het uiteenvallen van de
christelijke kerk in West-Europa. Luther en Calvijn vonden dat iedereen de bijbel op
zijn manier mocht uitleggen
Gevolg nieuwe inzichten en ontdekkingen: debatten over de positie van godsdienst in de
samenleving.
Een deel van wat eeuwenlang als vaststaand door de kerk was aangenomen, bleek door de
nieuwe inzichten en ontdekkingen onjuist te zijn of in twijfel getrokken te kunnen worden.
Gevolg debatten:
- Godsdiensten en geweten werden steeds minder als verantwoordelijk van staat of
vorst gezien, maar steeds meer als zaken van het individu. – wie zelfstandig nadacht
kon immers zelf bepalen wat hij geloofde, vonden steeds meer mensen.
- Bijna alle vorsten gingen slechts 1 godsdienst in hun staat toestaan. Sommige vorsten
deden het uit geloofsovertuiging, andere om godsdienstoorlogen in hun staat te
voorkomen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maaikevanrijswijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
