Karel de Grote Hogeschool
academiejaar
uitgebreide samenvatting van alle theorie die tijdens de lessen van staatsrecht zijn uitgelegd. Samenvatting met paginanummering, inhoudstafel, theorie en voorbeelden. In totaal zijn er 39 pagina's.
1. DE BEGINSELEN VAN DE BELGISCHE STAATSINRICHTING ............................................................... 4
1.1 HET ONTSTAAN VAN BELGIË ................................................................................................... 4
1.2 BELGIË IS EEN GRONDWETTELIJKE MONARCHIE .................................................................... 4
1.2.1 DE GRONDWET ALS JURIDISCHE GRONDSLAG VAN HET BELGISCHE STAATSBESTEL ..... 4
1.2.2 BELGIË IS EEN MONARCHIE ............................................................................................. 4
1.3 BELGIË IS EEN RECHTSSTAAT ................................................................................................... 5
1.4 BELGIË IS EEN REPRESENTATIEVE EN PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE ................................... 5
1.5 BELGIË IS EEN FEDERALE STAAT .............................................................................................. 6
1.6 BELGIË IS EEN VERZORGINGSSTAAT ........................................................................................ 7
2. DE ORGANISATIE EN BEVOEGDHEDEN VAN DE FEDERALE STAAT .................................................. 8
2.1 DE WETGEVENDE MACHT ....................................................................................................... 8
2.1.1 DE WETGEVENDE MACHT BESTAAT UIT DRIE TAKKEN ................................................... 8
2.1.2 DE KENMERKEN VAN VERKIEZINGEN .............................................................................. 8
2.1.3 DE SAMENSTELLING VAN DE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS ................... 8
2.1.4 DE SAMENSTELLING VAN DE SENAAT ............................................................................. 9
2.1.5 DE SAMENSTELLING VAN DE WETGEVENDE MACHT .................................................... 11
2.1.6 DE BEVOEGDHEDEN VAN DE WETGEVENDE MACHT .................................................... 11
2.1.7 DE WERKWIJZE VAN DE WETGEVENDE MACHT ............................................................ 14
2.1.8 WERKWIJZE VAN DE WETGEVER ALS GRONDWETGEVENDE MACHT ........................... 14
2.1.9 HET STATUUT VAN PARLEMENTSLEDEN ....................................................................... 14
2.2 DE UITVOERENDE MACHT ..................................................................................................... 14
2.2.1 DE SAMENSTELLING VAN DE UITVOERENDE MACHT.................................................... 14
2.2.2 DE WERKWIJZE VAN DE UITVOERENDE MACHT ........................................................... 17
2.3 DE RECHTELIJKE MACHT ........................................................................................................ 17
3. DE GEMEENSCHAPPEN EN GEWESTEN ......................................................................................... 18
3.1 DRIE GEMEENSCHAPPEN EN DRIE GEWESTEN ...................................................................... 18
3.1.1 GEMEENSCHAPPEN: CULTUUR EN WELZIJN ................................................................. 18
3.1.2 GEWESTEN: ECONOMIE ................................................................................................ 18
3.2 DE ASYMMETRISCHE STRUCTUUR VAN HET FEDERALE BELGIË ............................................ 19
3.3 DE BEVOEGDHEDEN VAN DE GEMEENSCHAPPEN EN GEWESTEN ........................................ 20
4. HET INTERMEDIAIRE EN LOKALE BESTUURSNIVEAU..................................................................... 21
4.1 DE GEMEENTEN ..................................................................................................................... 21
4.1.1 ALGEMENE BEVOEGDHEIDSOMSCHRIJVING ................................................................. 21
4.1.2 DE GEMEENTERAAD ...................................................................................................... 21
4.1.3 DE BURGEMEESTER ....................................................................................................... 22
4.1.4 HET COLLEGE VAN BURGERMEESTER EN SCHEPENEN .................................................. 23
1
Staatsrecht
, 4.2 PROVINCIES ........................................................................................................................... 24
4.2.1 ALGEMENE BEVOEGDHEIDSOMSCHRIJVINGEN ............................................................ 24
4.2.2 DE PROVINCIERAAD ....................................................................................................... 24
4.2.3 PROVINCIEGOUVERNEUR .............................................................................................. 25
4.2.4 DE DEPUTATIE................................................................................................................ 25
4.3 INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING .............................................................................. 26
4.4 VERKIEZINGEN: WIST JE DAT.. ............................................................................................... 26
5. DE RECHTSBESCHERMING TEGEN DE OVERHEID .......................................................................... 27
5.1 SAMENSTELLING VAN DE RECHTERLIJKE MACHT.................................................................. 27
5.1.1 VIER SOORTEN HOVEN EN RECHTBANKEN.................................................................... 27
5.1.2 RECHTSGEBIEDEN VAN DE HOVEN EN RECHTBANKEN ................................................. 28
5.1.3 SAMENSTELLING VAN DE HOVEN EN RECHTBANKEN ................................................... 28
5.1.4 HET OPENBAAR MINISTERIE = DE STAANDE MAGISTRATUUR = HET PARKET .............. 28
5.2 BEVOEGDHEDEN VAN DE RECHTERLIJKE MACHT ................................................................. 28
5.2.1 ALGEMENE OMSCHRIJVING .......................................................................................... 28
5.2.2 BEVOEGDHEDEN VAN DE VERSCHILLENDE HOVEN EN RECHTBANKEN ........................ 29
5.3 WERKWIJZE VAN DE RECHTERLIJKE MACHT ......................................................................... 31
5.4 STATUUT VAN DE RECHTERLIJKE MACHT .............................................................................. 32
5.4.1 BENOEMING VOOR HET LEVEN ..................................................................................... 32
5.4.2 ONAFZETBAARHEID EN OVERPLAATSING VAN DE RECHTERS ....................................... 32
5.4.3 STRAFRECHTELIJK STATUUT VAN RECHTERS ................................................................. 32
6. DE RECHTEN EN VRIJHEDEN .......................................................................................................... 33
6.1 INLEIDING .............................................................................................................................. 33
6.2 GELIJKHEID EN NON-DISCRIMINATIE .................................................................................... 33
6.2.1 INLEIDING ...................................................................................................................... 33
6.2.2 FEITELIJKE ONGELIJKHEID EN RECHTSONGELIJKHEID ................................................... 33
6.2.3 WANNEER IS EEN RECHTSONGELIJKHEID IN STRIJD MET HET GELIJKHEIDSBEGINSEL? 33
6.2.4 BIJ WELKE RECHTSCOLLEGES KAN DE RECHTSONGELIJKHEID AANGEVOCHTEN
WORDEN? ...................................................................................................................................... 33
6.3 RECHTEN TER BESCHERMING VAN DE FYSIEKE PERSOON .................................................... 34
6.3.1 HET RECHT OP LEVEN .................................................................................................... 34
6.3.2 VERBOD VAN FOLTERINGEN, ONMENSELIJKE EN VERNEDERENDE BEHANDELINGEN . 34
6.3.3 DE VRIJHEID VAN PERSOON .......................................................................................... 35
6.4 RECHTEN TER BESCHERMING VAN DE PSYCHISCHE PERSOON ............................................. 35
6.4.1 VRIJHEID VAN MENINGSUITING .................................................................................... 35
6.4.2 VRIJHEID VAN GODSDIENST EN EREDIENST .................................................................. 36
2
Staatsrecht
, 6.4.3 HET RECHT OP PRIVACY ................................................................................................. 36
6.4.4 VRIJHEID VAN VERGADERING........................................................................................ 36
6.4.5 VRIJHEID VAN VERENIGING ........................................................................................... 37
6.5 HET RECHT OP EIGENDOM .................................................................................................... 37
6.6 SOCIAALECONOMISCHE RECHTEN ........................................................................................ 37
6.6.1 INLEIDING ...................................................................................................................... 37
6.6.2 RECHT OP ONDERWIJS EN VRIJHEID VAN ONDERWIJS ................................................. 37
6.6.3 HET RECHT OP EEN MENSWAARDIG LEVEN .................................................................. 38
6.7 DE RECHTEN VAN HET KIND .................................................................................................. 38
6.7.1 INLEIDING ...................................................................................................................... 38
6.7.2 RECHTEN DIE KINDEREN BESCHERMEN ........................................................................ 38
6.7.3 RECHTEN DIE KINDEREN VOORZIENINGEN GEVEN ....................................................... 38
6.7.4 RECHTEN DIE KINDEREN INSPRAAK GEVEN .................................................................. 38
6.8 RECHTEN DIE VOORTVLOEIEN UIT BESTUURLIJKE VERNIEUWING ....................................... 38
6.8.1 RECHTEN OP OPENBAARHEID VAN BESTUUR ............................................................... 38
6.8.2 RECHT OP EEN UITDRUKKELIJKE MOTIVERING VAN INDIVIDUELE
BESTUURSHANDELINGEN .............................................................................................................. 39
6.8.3 HET RECHT OM EEN KLACHT IN TE DIENEN BIJ DE OMBUDS ........................................ 39
3
Staatsrecht
, 1. DE BEGINSELEN VAN DE BELGISCHE STAATSINRICHTING
1.1 HET ONTSTAAN VAN BELGIË
• 1815 – 1830: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
o Willem I (der Nederlanden) = staatshoofd
▪ Ontving veel kritiek van politieke stromingen:
• Katholieken: Willem I bemoeide zich te erg met de godsdienst
(benoeming bisschoppen) terwijl hij protestants was
• Liberalen: Willem I zorgde ervoor dat de officiële landstaal Nederlands
was
o = rijke Franstaligen
• 1830: de Belgische Omwenteling
o De Stomme van Portici: opera in Brussel waarin katholieken en liberalen zich in
herkenden
➔ Rellen in Brussel
➔ Revolutie
➔ Onafhankelijkheid van België
1.2 BELGIË IS EEN GRONDWETTELIJKE MONARCHIE
1.2.1 DE GRONDWET ALS JURIDISCHE GRONDSLAG VAN HET BELGISCHE STAATSBESTEL
• Hoofdlijnen staatsstructuur
o Vastgelegd door Nationaal congres
• Juridisch afdwingbaar: iedereen moet de Grondwet naleven
• Grondwet is moeilijk te wijzigen
o strenge procedureregels
1.2.2 BELGIË IS EEN MONARCHIE
• ↔ republiek (verkozen president)
• Monarchie (koning)
• Eerste koning België = Leopold I van Saksen Coburg
o Verstandig gekozen
▪ Frankrijk: getrouwd met kroonprinses
▪ Duitsland: zelf afkomstig
▪ Groot-Brittannië: familie van koningin
• Hedendaagse koning: Filip I van België
• Persoonlijke en grondwettelijk statuut van de koning
o Erfelijkheid
▪ 1991: vrouwelijke opvolging toegestaan
o Absolute onschendbaarheid en absolute onverantwoordelijkheid
• Absolute = geen uitzondering mogelijk
• Strafrecht: geen aanhouding, vervolging, veroordeling voor
midsdrijven
4
Staatsrecht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper suzannemartens2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
