Uitdagingen in de duurzame gezondheid en zorg (p5)
Deel 1; tentamen
Hoorcollege 1; introductiecollege
Duurzaamheid = meeting the needs of the present generation without compromising the
ability of future generations to meet their own needs.
o Planet (ecologisch), profit (economie) & people (sociale duurzaamheid).
Duurzame zorg = betaalbare en voor iedereen toegankelijke zorg van goede kwaliteit.
Duurzame gezondheid = sociaalecologisch gezonde leefomstandigheden voor iedereen.
Vier doelen Nederlandse zorgstelsel:
1. Het geven van de benodigde zorg voor iedereen die dat nodig heeft
2. Het borgen van een goede kwaliteit van zorg
3. De betaalbaarheid van de zorg waarborgen
4. Het voorkomen van zorg en overbodig zorggebruik.
Uitdagingen duurzame zorg volgens Grin & Broerse : toename in ziekten waar de zrog
onvoldoende antwoord op heeft (kwaliteit), groende vraag naar lange-termijn zorg
(kwaliteit), toenemende zorgkosten (toegang en betaalbaarheid).
Uitdagingen in duurzame gezondheid: grote gezondheidsverschillen, kwaliteit van de
leefomgeving, directe leefomstandigheden.
Toenemende zorgkosten
Problematisch omdat we te maken hebben met vergrijzing. Daardoor stijgende zorgkosten,
de zorgvraag wordt complexer (ze hebben meerdere problemen) en er is veel vraag naar
langdurige zorg.
Toename in ziekten waar de zorg onvoldoende antwoord op heeft
Ons zorgsysteem is goed en efficiënt omdat het gericht is op quick fix en voorkomen
van ziekten (vaccin), en we zijn goed met operaties. Technologie-gebaseerde quick-fix
oplossingen voor enkelvoudige problemen.
Maar, 90% van de klachten zijn alledaagse kwalen waar nauwelijks onderzoek naar is
gedaan.
Onze zorg is opgedeeld in afgescheiden hokjes, waardoor mensen met meerdere
dingen niet goed geholpen kunnen worden.
Sociaalecologische duurzaamheid
Green deal duurzame zorg: de gezondheidszorg wordt geconfronteerd met de effecten van
klimaatveranderingen op de gezondheid. Daarnaast draaft de zorgsector bij aan
milieueffecten en klimaatveranderingen.
Vier afspraken green deal duurzame zorg voor gezonde toekomst: CO2-uitstoot verminderen,
circulair werken in de zorgsector stimuleren, medicijnresten in oppervlaktewater en
grondwater verminderen, gezondheid bevorderen door gezonde leefomgeving in
zorginstellingen.
o CO2 door: gebouwen zelf (verwarming, andere apparatuur), mobiliteit van artsen en
verpleegkundigen, produceren en gebruiken medicijnen.
o Circulair werken: groene OK, minder plasticgebruik, hergebruik van plastic,
hergebruik van grondstoffen, nieuwe bestemming van gebruikte materialen.
, o Medicijnresten: gevolgen voor ecologie in oppervlaktewater en gevolgen voor
antibiotica resistentie. Ook komen medicijnen op afvalhopen terecht. Ook worden
patiënten blootgesteld aan materiaal dat giftig kan zijn zoals BPA erin.
o Gezonde leefomgeving in zorginstellingen: groen is genezing bevorderend, gezond
voedsel, prettig ontworpen klimaat, socialere omgeving, lagere werkdruk, goede
cultuur (goed samenwerken/samenspel).
Oplossingen binnen het systeem of transformatie van het systeem?
Binnen: meer of snellere medicatie of infusen.
Transformatie: medicatie ontwikkelen die speciaal voor vrouwelijke fysiologie zijn,
wetenschappelijk bewijs niet altijd de basis voor voorschrijven hulpmiddelen, thuiszorg,
psychologische hulp (telefonisch), aandacht voor de sociale omgeving.
Literatuur hoorcollege 1
Broerse & Grin 2017
Ziekte is een abnormale staat, het is de afwezigheid van gezondheid. Voorkomen
door ingrijpen in pathogene proces, en het afsluiten van toegang tot pathogenen.
Altijd door evidence-based medicine, het is een repairshop.
Meer vraag naar langetermijn zorg door vergrijzing en verhoogde prevalentie NCD.
Nieuwe medicijnen worden duur omdat farmaceuten er zelf over mogen handelen.
De Hoop et al 2022
Zorgstelsels in het noorden van de wereld slecht voorbereid om de zorgbehoeften
aan te pakken die voortvloeien uit huidige en toekomstige ecologische uitdagingen,
laat staan de gezondheid van gemeenschappen in stand te houden, als gevolg van
problemen binnen en buiten het zorgstelsel. Sociaal-ecologisch duurzame
zorgstelsels: zorgstelsels met een lage ecologische voetafdruk en (steeds meer)
hoogwaardige zorg aan alle huidige en toekomstige patiënten, met inbegrip van
patiënten die lijden aan gezondheidsproblemen als gevolg van ecologische
uitdagingen zoals klimaatverandering, vervuiling of watertekorten. De toekomst
wordt dus gepresenteerd als een win-winsituatie waarin niemand, inclusief dieren en
de planeet als geheel, verliest.
We zouden meer onderwijs moeten geven over duurzaamheid in de zorg en de kijk
op zorg en ziekte moet veranderen. Lichaam en geest kunnen ook samengaan.
Hoorcollege 2; organisatie van het Nederlandse zorgsysteem
Duurzaamheid in de zorg: houdbaarheid van het systeem, duurzame gezondheid, effecten
op milieu en klimaat.
De zorgkosten nemen toe als percentage van het bbp. Van ons totale inkomen wordt er
steeds meer aangegeven aan zorg.
Ons systeem is zeer succesvol. Levensverwachting gestegen, levensbedreigende ziekten
gemarginaliseerd.
Vroeger gingen veel mensen dood aan ongelukken en infectieziekten, nu niet meer en we
worden gezond oud.
Gezondheidszorg = het geheel van zorgverleners (en ondersteunend personeel), instellingen,
middelen, activiteiten dat direct gericht is op instandhouding en verbetering van de
gezondheidstoestand en/of zelfredzaamheid en op het reduceren, opheffen, compenseren
en voorkomen van tekorten daarin.
o Client centraal: zorgverlening door zorgverlener aan individu (nu niet zo). Medische
professionals zijn essentieel (met opleiding).
