Geschiedenis Parlementaire Geschiedenis
Hoofdstuk 1
Paragraaf 1.1 (middeleeuwen-18e eeuw)
Vorsten stelden ambtenaren aan en namen militairen in dienst met het geld dat ze kregen van de
stedelijke burgerij in ruil voor het recht om zichzelf te besturen, zelf recht te spreken en andere
stadsrechten. Vorsten probeerden staatsvorming en centralisatie door te voeren.
Staten-Generaal of parlement bestond uit de 3 standen (geestelijkheid, adel, burgerij)
Er waren 17 zelfstandige gewesten. Vanaf 1428 had Filips de Goede de meeste gewesten in handen.
Hij werd geholpen door de Staten (= een vergadering van vertegenwoordigers van de 3 standen uit
het gewest). In de 16e eeuw kwam Karel V aan de macht.
Filips II (zoon v. Karel V) probeerde rechten van de steden in te perken + vervolgingen van
protestanten -> verzet -> Nederlandse Opstand o.l.v. Stadhouder Willem van Oranje
1579 Unie van Utrecht
1581 Filips II afgezworen als vorst
1588 onafhankelijke staat: de Republiek der Verenigde Nederlanden
Oud: de steden en gewesten hadden hun middeleeuwse rechten met alle regels en gebruiken die
daarbij hoorden
Nieuw: vooraanstaande families maakten de dienst uit (regenten), geen vorst
De gewesten werden bestuurd door de Staten met daarin vertegenwoordigers van de steden en de
adel. De gewesten regelden hun gemeenschappelijke zaken in de Staten-Generaal. De stadhouder
was de hoogste dienaar van de gewesten, opperbevelhebber en had allerlei rechten.
Er was gewetensvrijheid, maar dat betekende niet dat alle godsdiensten gelijke rechten hadden.
Paragraaf 1.2 (1781-1813)
Door de verlichting geloofde men dat God niet langer de ongelijkheid wilde, maar meenden dat
mensen van nature vrij en gelijk zijn. Verlichte burgers dachten dat de samenleving met redelijkheid
verbeterd kon worden (rationeel optimisme). Er ontstond ook verlicht-absolutisme. De verlichting
leidde vooral tot kritiek op het ancien régime.
Verlichting -> democratische revoluties. Democraten wilden een volkssoevereiniteit. De burgers
moesten hun eigen regering kiezen en alle burgers moesten dezelfde vrijheden en rechten krijgen.
Ook moest er een grondwet zijn.
Door de democratische revolutie in Amerika werden de democratische opvattingen populair in
Nederland. De Amerikanen lieten zien dat volkssoevereiniteit ook in de praktijk kon werken. In de
republiek was armoede en achteruitgang na de Gouden Eeuw. Dit zorgde ervoor dat velen het anders
wilden.
Oproep: ‘aan het volk van Nl’ door Joan Derk. De macht van de stadhouder was zo toegenomen dat
hij leek op een koning.
In 1795 keerden de gevluchte patriotten met het Franse leger terug naar Nederland en vond de
Bataafse Republiek plaats. Iedere staatsburger moest dezelfde mensenrechten hebben, iedereen was
gelijk voor de wet, godsdienstvrijheid en ‘vrijheid, gelijkheid, broederschap’. De Nationale
Vergadering moest een grondwet opstellen. De grondwet maakte van NL een rechtsstaat en
eenheidsstaat: de zelfstandige macht van steden en gewesten werd afgeschaft. Ook was er een
algemeen mannenkiesrecht en de volksvertegenwoordiging kreeg de hoogste macht.
1801 Napoleon grijpt de macht; censuskiesrecht
Paragraaf 1.3 (1813-1848)
1813 NL + BE = Koninkrijk der Nederlanden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmineofili. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.