Maatschappijleer H1
Paragraaf 1
Maatschappelijke probleem:
- Het hangt samen met of is een gevolg van maatschappelijke veranderingen
- Het gaat meerdere groepen mensen met verschillende belangen aan
- Meningsverschillen over de oorzaken en aanpak
- Het vraagt een gemeenschappelijke oplossing
Oorzaken van wat het oplossen van maatschappelijke problemen moeilijk maakt:
1. Actoren hebben tegengestelde belangen
2. Er is sprake van een collectieve-actieprobleem: er is te weinig onderling vertrouwen dat
iedereen bij zal dragen aan het algemeen belang en de kosten van maatschappelijke
problemen worden gedeeld door de hele samenleving, waardoor je persoonlijk niet genoeg
beloond wordt als je je gedrag verandert
3. Actoren hebben verschillende normen en waarden
Actoren = mensen en instanties die invloed proberen uit te oefenen op de oplossing van een
maatschappelijk probleem
Politiek probleem = als de overheid het maatschappelijk probleem oppakt. De overheid heeft het
gewelds- en belastingmonopolie
De overheid kan men ook met financiële prikkels en voorlichtingscampagnes verleiden tot goed
gedrag. De actoren gebruiken hun machtsbronnen (geld, status, kennis) om de overheid te
overtuigen.
Systeemmodel van politieke besluitvorming
Paragraaf 2
Ideologieën:
Het liberalisme: vrijheid, eigen verantwoordelijkheid
Politieke stromingen Klassieke liberalisme -> negatieve vrijheid = geen bemoeienis van anderen,
niemand. niemand mag inbreuk maken op jouw individuele rechten
Sociaalliberalisme -> positieve vrijheid = zelfontplooiing
Het socialisme: gelijkheid en solidariteit
Politieke stromingen Communisme -> klasseloze samenleving
Sociaaldemocratie -> economische groei, gelijke kansen, gelijke(re)
uitkomsten uitkomsten
, Het confessionalisme: naastenliefde, gemeenschapszin
Politieke stroming Christendemocratie laat zich inspireren op de Bijbel
Tegenwoordig zijn politieke partijen ingedeeld in links en rechts en niet meer volgens de ideologie.
Links is vooral voor gelijkheid en overheidsingrijpen, rechts vooral voor vrijheid en weinig
overheidsingrijpen.
Drie dimensies waarop links en rechts kunnen verschillen:
1. Sociaaleconomische Links: sociaaldemocraten, gelijke inkomensverdeling, accepteert hoge
dimensie belastingen
Rechts: liberalen, accepteert inkomensverschillen, prestaties worden
moeten beloond
2. Progressief-conservatieve Links: progressief, geen tradities, zelf bepalen hoe je je leven wil leiden,
dimensie overheid moet mensen niet beperken
Rechts: conservatief, traditionele waarden en normen -> stabiliteit en
zekerheid, maatschappij veranderen niet goed
3. Kosmopolitische- Links: kosmopolieten, verbonden met wereld, internationale problemen
nationalistische dimensie oplossen met andere landen, voor de EU en pluriforme samenleving
Rechts: nationalisten, geen invloeden van buitenaf, belang van eigen volk en
tegen de EU en pluriforme samenleving
Paragraaf 3
Formele kenmerken (vastgelegd in (grond)wet) van een democratie:
Er zijn regelmatig vrije en geheime verkiezingen
De rechtsstatelijke beginselen worden gerespecteerd: alle burgers hebben dezelfde
grondrechten en er is een onafhankelijke rechterlijke macht
Er zijn vrije media die het volk kunnen informeren over de politiek, verkiezingen en
maatschappelijke problemen
Informele kenmerken (politieke cultuur) van een democratie:
o Burgers zijn goed geïnformeerd en er is een diversiteit aan meningen
o Afwijkende meningen mogen ook gehoord worden
o De bevolking is actief betrokken bij de politiek
In landen die niet alle kenmerken van een democratie hebben, is er vaak een onevenwichtig
machtsbalans. De grens tussen democratie en dictatuur is niet altijd duidelijk. Voor een democratie is
ook vooral een politieke cultuur nodig, waarin mensen democratische waarden hebben en naleven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmineofili. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,89. Je zit daarna nergens aan vast.