Inhoud:
1. De mens en zijn gedrag als uitgangspunt
- De zeven invalshoeken
- Beïnvloedende factoren
2. Gedragsverandering als gevolg van leerprocessen
- Soorten leerprocessen
3. Facoren die het leren van gedrag beïnvloeden
- Motivatie
- Cognitie
- Emoti...
Sociale wetenschappen
Hoofdstuk 1: De mens en zijn gedrag als uitgangspunt
1. Begrip gedrag
Je kunt je niet niet gedragen, we geven steeds signalen, alles wat we doen of niet doen heeft betekenis
Psychologen beschouwen gedrag als de manier waarop het individu zich aanpast aan de omgeving
Twee soorten gedrag:
Uiterlijk waarneembaar gedrag (motorisch, verbaal … gedrag)
Innerlijk gedrag
o Fysiologisch gedrag (biochemische en elektrische activiteiten, hersenen) meetbaar
o Mentaal gedrag ( processen in de geest: gedachten, gevoelens …) niet meetbaar
Verwijst naar acties en reacties van een organisme met betrekking tot de omgeving
Gedrag kan bewust, onbewust, openlijk, heimelijk, vrijwillig of onvrijwillig zijn
Drie deelaspecten:
STIMULUS ORGANISME REACTIE
2. Kijken naar gedrag gebeurt vanuit een bepaald referentiekader
2.1 De zeven invalshoeken
Elke invalshoek/visie beschouwt gedrag en psychische processen op een andere manier
1) Biologische invalshoek
Lichamelijke processen hersenfunctie en genetica (erfelijkheid)
Kenmerken: fysiologie, anatomie, hersenen
2) Evolutionaire invalshoek
Grondlegger: Darwin
Genetische adaptaties (aanpassen natuurlijke selectie)
Groot mogelijke kans op overleving en voortplanting
Kenmerken: natuurlijke selectie, overleven, psychische en lichamelijke aanpassingen
3) Cognitieve invalshoek
Manier waarop informatie verwerkt word
Interpretatie van ervaringen door verwerkingen van de hersenen
Kenmerken: probleemoplossend denken, geheugenprocessen, redeneren
4) Psychodynamische invalshoek
Grondlegger: Sigmund Freud
Onbewuste psychologische krachten en conflicten aan vroegere ervaringen/onverwerkte
zaken
Kenmerken: onbewuste mentale processen, wensen en verlangend
5) Humanistische invalshoek
Grondlegger: Maslow
Verlangen naar groei, productiviteit en vervullingen van eigen potentieel (zelfbeeld)
Vrije wil, uniek, keuzemogelijkheden
, 6) Behavioristische invalshoek
Grondlegger: Skinner en Watson
Straffen en belonen
Kenmerken: observeren, objectief, waarneembaar gedrag
7) Socioculturele invalshoek
Macht van samenleving en culturele context
Kenmerken: cultuur, waarden en normen, tradities, groep, maatschappij
2.2 Mens-gedrag en beïnvloedende factoren
Drie grote principes (hedendaagse psychologie):
1) Biologisch aspect
Erfelijke componenten
Verandering in de werking/hersenbouw van hersencellen
Hormonen Intern: vanuit ons
2) Cognitieve aspect eigen individu
Processen die zich afspelen in de hersenen bepaakt
Denken, weten
3) Sociaal-culturele aspect
Beïnvloeding van nabijheid van andere mensen/dingen Extern: van buitenaf
Religie, taal, waarden en normen, tradities … bepaalt
Hoofdstuk 2: gedragsverandering als gevolg van leerprocessen
1. Het begrip ‘leren’
Leren = het eigen maken van nieuwe gedragsmogelijkheden die vaak maar niet altijd direct zichtbaar
zijn. Het resultaat van dit leren mondt uit in een vrij stabiel en duurzaam nieuw gedrag
Kenmerken leren:
1) Leren is Intentioneel/doelgericht of spontaan (gewoonten, gewenning)
2) Leren start heel vroeg in de ontwikkeling
3) Leren is een blijvend proces en is steeds in evolutie (kennis, vaardigheden en attitudes)
4) Leren is rijpen (ontwikkeling van het denken)
5) Leren is individueel verschillend (manier waarop en hoeveelheid)
Vier belangrijke aspecten:
1) Leren veroorzaakt een relatief permanente verandering
2) Leren produceert nieuwe gedragsmogelijkheden
3) Bij leren speelt vaak beloning of straf een rol
4) Bij leren speelt oefening vrijwel altijd een rol
Factoren die invloed hebben op het rendement van het leerproces:
1) Erfelijke factoren = rijping (nature)
2) Soort en hoeveelheid prikkels (nurture)
3) De motivatie
Leren is het gevolg van de interactie tussen een persoon en zijn omgeving en is een actief gebeuren
, 2. Enkele soorten leerprocessen
2.1 Klassieke conditionering
Conditioneren = een eenvoudige vorm van leren waarbij het organisme een associatie of verband maakt
tussen een stimulus en een respons
Klassieke conditionering = leren door de samenhang van 2 stimuli
Stimulus = een prikkel die invloed heeft op ons gedrag
Respons = het gedrag dat door de stimulus word uitgelokt
Reflex = een automatische reactie op een specifieke stimulus
2.1.1 Het experiment van Pavlov
1) Fase 1
Niets aan de hand
Voedsel in mond brengt speekselproductie in gang = reflex/ongeconditioneerde stimulus
Ongeconditioneerde stimulus Ongeconditioneerde reactie
(vlees in mond) (speekselafscheiding)
2) Fase 2
Neutrale prikkel word aangeboden (bel) kort voor de ongeconditioneerde stimulus (eten)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lindewarlop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
