Natuurwetenschappen
Hoofdstuk 1: Genetisch materiaal en celcyclus
1. Genetisch materiaal in de celkern
1.1 samenstelling en functie in de celkern
1.2 verband tussen DNA, chromatine en chromosoom
1 2 3 4 5
DNA chromatine = DNA Chromatinedraad Chromatinedraad Chromosoom
+ eiwit + kopie
1) DNA-molecule lijkt sterk op een wenteltrap
2) Chromatine → complex van eiwitten waarrond een DNA-molecule opgerold zit
3) Chromatinedraad
4) Gekopieerde chromatinedraad
5) Chromosoom → sterk gespiraliseerde chromatine
De twee meter lange DNA-molecule kun je in haar celkern plaatsen door de lange DNA-keten sterk te
spiraliseren en op compacte wijze te verpakken met behulp van eiwitten
Chromatine
Chromosoom
DNA
Spiralen Eiwit
,1.3 DNA
1.3.1 DNA-molecule in detail
DNA-molecule → een complexe biochemische molecule met de vorm van een wenteltrap/dubbele helix
en bevat de erfelijke informatie (Desoxyribonucleïnezuur)
1.3.2 De bouw van DNA
Nucleotiden → kleine bouwstenen waaruit DNA is opgebouwd
Een nucleotide is opgebouwd uit een suiker (desoxyribose), een fosfaatgroep en een organische base
Er zijn vier verschillende organische basen:
1) Adenine (A)
2) Guanine (G)
3) Thymine (T)
4) Cytosine (C)
Polynucleotidenketen
• De base zit vast aan de suikermolecule
• Via een fosfaatgroep is de suikermolecule verbonden met de suikermolecule van de volgende
nucleotide
DNA-keten
• Een DNA-molecule bestaat uit twee polynucleotidenketens die aan elkaar gekoppeld zijn met
waterstofbruggen
• A&T en C&G zijn complementaire basen
De opeenvolgende verschillende basen bepalen de DNA-code
1.3.3 genen en genoom
Gen → stukje DNA dat alleen of samen met andere genen de code van een
kenmerk/eigenschap bevat
, Genen bepalen:
• Natuurlijke uiterlijk
• Functioneren van je lichaam
• Gedrag
Genoom → al het DNA dat in de cel voorkomt
1.3.4 DNA-replicatie
DNA-replicatie → het kopiëren van het oorspronkelijke DNA
1) Openen van de DNA-keten
• Dubbele helix wordt geopend door het enzym DNA-
helicase
• Het enzym verbreekt waterstofbruggen tussen de
basenparen
2) Aanvoer van nieuwe nucleotiden
• De basen worden afgelezen door het enzym
DNA-polymerase
• Enzym voert nieuwe nucleotiden aan en
koppelt hun basen met de complementaire
basen van de oude streng
3) Koppelen van DNA-fragmenten
• DNA-fragmenten die nog niet volledig
gekoppeld waren, worden verbonden
door het enzym DNA-ligase
• Er ontstaan twee DNA-ketens die exacte
kopieën van elkaar zijn en van het
origineel
DNA-replicatie is semiconservatief omdat de DNA-keten voor de ene helft bestaan uit nieuwe
bouwstenen en de andere helft uit oude bouwstenen
1.4 Chromosomen
We hebben 46 chromosomen (sterk gespiraliseerd chromatine) → 23 chromosomenparen:
• 22 homologe paren
• 1 geslachtschromosomenpaar (bepaald het geslacht: meisje = XX, jongen = XY)
Karyogram → overzicht van alle chromosomen van een cel
Ieder chromosomenpaar bestaat uit een chromosoom afkomstig van je vader en een
chromosoom afkomstig van je moeder
Delingschromosomen → een kopie die aan het oorspronkelijk
chromosoom hangt en klaar om gedeeld te worden
Chromatiden → benen van delingschromosoom (X-vorm)
Centromeer → plaats waar identieke chromatiden tijdelijk aan elkaar
verbonden zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lindewarlop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
