Literatuur Implementatie
Week 1 Oriëntatie en kennismaking
Artikel ‘Implementation science: What is it and why should I care?’ Bauer, Kirchner 2020
Vaststellen van effectiviteit van een innovatie garandeert het overnemen in routine niet. Meestal
duurt dat 17-20 jaar, minder dan 50% van de klinische innovaties haalt de praktijk.
Eerder onderzoek liet zien dat contextuele factoren, en niet behandeling effectiviteit, een belangrijke
rol speelt in of en hoe snel een klinische innovatie wijd gebruikt zal worden. Hoewel sterkte van het
bewijs bijdraagt aan het overnemen van sommige klinische interventies, is een meer uitgebreide
verklaring nodig voor het niet overnemen, waarbij ook contextuele problemen, zoals professionele
discipline, meegenomen moet worden.
Het problemen van niet overnemen van effectieve klinische interventies is langdurig en aanhoudend
en waarschijnlijk eerder regel dan uitzondering. De clue van het probleem ligt achter gewoonweg de
klinische innovatie zelf, en includeert de context en factoren gerelateerd aan gebruik of niet gebruik
van de klinische innovatie.
Implementatie verandering in biomedisch onderzoek als een pijpleiding:
1. Eerst alleen efficiëntie studies
2. Effectiviteitsstudies werden toegevoegd
3. Implementatieonderzoek toen bleek dat alleen educatie en monitoren niet voldoende waren
om gedragsverandering van de gebruiker te behalen
Rogers conceptualiseerde de verspreiding of de diffusie van innovaties als een sociaal proces met
meerdere determinanten naast de bewijslast voor de innovatie zelf. Contextuele aspecten voor het
wel of niet overnemen van de innovatie kregen aandacht, bestaande uit het kennisveld van de
gebruiker, link van bewijs naar beleidskeuzes, en veld van technologieoverdracht, welke redenen
onderzoekt dat kennis en technologie niet goed lopen binnen 1 enkele organisatie.
Implementation science: the scientific study of methods to promote the systematic uptake of
research findings and other evidence-based practice into routine practice and, hence, to improve the
quality and effectiveness of health services.
Doel is niet vaststellen van gezondheidsimpact van een innovatie, maar het identificeren van
factoren die invloed hebben op het overnemen in routinematig gebruik.
- Identificeren uptake van barrières en facilitators binnen meerdere niveaus van de context
- Ontwikkelen en toepassen van implementatiestrategieën die deze barrières verhelpen en de
facilitators versterken om de uptake van evidence-based klinische innovaties te vergroten.
Verschil klinisch onderzoek en implementatieonderzoek
- Implementatie meer betrokkenheid met de context dan bij een klinisch onderzoek waar deze
gecontroleerd wordt (efficiëntie studie) of getolereerd (effectiviteitsstudie).
- Hypothese verschilt;
o Klinisch onderzoek: verschil op gezondheid onderzoeken tussen innovatie en
controlegroep.
o Implementatieonderzoek: testen van strategieën om overname en behoud van
innovatie te vergroten
- Evaluatie
o Klinisch onderzoek: evalueren van klinische innovatie
o Implementatieonderzoek: evalueren van een strategie
- Gelijke populaties en setting. Als er meer heterogeniteit is wordt de uitkomst maat kleiner en
simpeler.
- Optimaliseren van natuurlijke context is bedreiging van validiteit in implementatieonderzoek.
1
, - Steekproef, uitkomsten en interventie zijn zeer gecontroleerd in efficiëntie studies zonder
overweging van toepasbaarheid naast de specifieke studie zelf.
- Externe validiteit heeft prioriteit in de generaliseerbaarheid van effectiviteitsstudies.
Simpel gezegd: de onderzoeker bepaalt de efficiëntie, dan de effectiviteit van een innovatie en draagt
het dan over naar de implementatie wetenschapper om te testen hoe mensen het gaan gebruiken.
Artikel ‘Standards for Reporting Implementation Studies (StaRI): explanation and
elaboration document’ Pinnock 2017
The Standards for Reporting Implementation Studies (StaRI) inititatief had als doel om een
standaard te ontwikkelen om transparant en accuraat implementatie studies te rapporteren. Het
focust primair op studies die implementatiestrategieën evalueren om de adoptie, implementatie en
duurzaamheid te bevorderen, maar kan ook voor andere designs gebruikt worden. Naast de focus op
de implementatiestrategie wordt ook de impact van de interventie op de doelgroep meegenomen.
De checklist bestaat uit de volgende onderdelen:
1. Titel: identificatie van de implementatie studie en beschrijving van de methodologie in titel
en/of keywords
2. Samenvatting: identificatie implementatiestudie, beschrijving getest implementatiestrategie,
EBP interventie die geïmplementeerd wordt, definiëren belang en uitkomsten
3. Introductie: beschrijving van het probleem waar de geïmplementeerde interventie zich op
richt. Gevolgd door rationale voor de implementatiestrategie
4. Doelen: doelen van de studie, onderscheid in implementatie en interventie doelen
5. Methode:
o Studie design: design en belangrijkste punten evaluatie
o Context: in welke context de interventie wordt geïmplementeerd
o Doelgroep en plek: karakteristieken van de gekozen plaats van implementatie
(locatie, personeel, bronnen)
o Beschrijving implementatie strategie
o Subgroepen beschrijving
o Uitkomsten: van te voren bedachte primaire en andere uitkomsten van de strategie
en hoe ze zijn gemeten.
o Proces evaluatie: doelen en uitkomsten van proces evaluatie
o Economische evaluatie: methoden voor brongebruik, kosten, economische
uitkomsten en analyse van de implementatiestrategie
o Sample size: rationale voor de grootte
o Analyse: methode van analyse met onderbouwing
o Sub-groep analyse
6. Resultaten:
o Populatie: proportie van participanten en hun karakteristieken
o Uitkomsten: primaire en andere uitkomsten van de implementatiestrategie
o Proces evaluatie: proces data gerelateerd aan de uitgezette implementatiestrategie
o Economische evaluatie
o Subgroepen
o Fidelity en adaptation: is de implementatiestrategie uitgevoerd zoals bedacht en
aangepast aan de context en voorkeuren
o Context: aanpassingen in context die invloed kunnen hebben gehad
o Harms: onverwachte effecten in iedere groep
7. Discussie: samenvatting en implicaties
2
, Week 2 Implementatieproces, voorstel voor verandering
Artikel ‘Making sense of implementation theories, models and frameworks’ Nilsen 2015
Implementation science: wetenschappelijk onderzoek naar methoden om systematisch opnemen
van onderzoeksbevindingen en andere EBP te promoten in dagelijkse routine om kwaliteit en
effectiviteit van gezondheidsorganisaties en zorg te verbeteren
3 overkoepelende doelen theorie, model of framework gebruik
1. Beschrijven en/of leiden van proces van vertalen onderzoek naar praktijk
2. Begrijpen en/of verklaren wat implementatie uitkomsten beïnvloed
3. Evalueren van implementatie
5 categorieën van theoretische benadering binnen implementation science
1. Procesmodellen: beschrijven en/of begeleiden proces van vertalen onderzoek naar praktijk.
Fasen of stappen van onderzoek naar praktijkproces van ontdekken en productie van
wetenschappelijk gebaseerde kennis naar implementatie en gebruik van onderzoek in
verschillende settingen.
2. 2 Determinant framework: beschrijven algemene types (klasse/domein) van determinanten
die verwacht worden of gevonden zijn om de implementatie uitkomsten te beïnvloeden.
Onafhankelijke variabelen zoals gedragsverandering zorgprofessional.
8 typen frameworks:
o PARiHS
o Conceptual model
o Grol et al. Features of innovation
o Nutley et al. Nature of research to be applied
o Cochrane et al. Guidelines and evidence barriers
o Ecological Framework
o CFIR
o Gurses et al. Guideline characteristics
3. 2 Klassieke theorieën: theorieën uit andere gebieden, zoals psychologie. Passief in relatie tot
actiemodellen, ze beschrijven veranderingsmechanismen en verklaren hoe verandering
ontstaat zonder intentie om verandering te realiseren.
4. 2 Implementatie theorieën: ontwikkelt of aangepast specifiek voor implementation science
om verder begrip van en verklaring van bepaalde aspecten van implementatie te realiseren.
5. Evaluatie framework: structuur voor evalueren van implementatie.
Twee veelgebruikte: RE-AIM, PRECEDE-PROCEED. Specifieke implementatie aspecten die
moeten geëvalueerd. Proctor framework implementatie uitkomsten gebruiken bij evalueren
implementatie efforts/ inspanningen.
Artikel ‘Fostering implementation of health services research findings into practice: a consolidated
framework for advancing implementation science’ Damschroder et al. 2009
Consolidated Framework for Implementation Research (CFIR)
- Gebaseerd op verschillende implementatie theorieën
- Zegt niks over de interactie tussen constructen
- 5 hoofddomeinen, gebaseerd op het PARiSH framework
1. Interventie: karakteristieken (wel of niet aan te passen componenten), ‘core
components’, ‘adaptability periphecy’
2. Inner setting: structurele, politieke, culturele context waarin implementatieproces
plaatsvindt.
3. Outer setting: economische, politieke, sociale context van de organisatie
4. Betrokken individuen: beïnvloeden anderen onbedoeld of bedoeld
3
