MINOR KRAAM, KIND & JEUGD
WEEK 1
College: Sociale contexten van de JGZ
Leerdoelen
• De student kan de kernpunten benoemen die van belang zijn voor de gezonde
ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 0-18 jaar.
Factoren die van invloed zijn op een gezonde ontwikkeling:
Kind factoren, bijvoorbeeld
- Cognitie
- Zelfbeeld
- Gezondheid
- Lichamelijke gezondheid/ genetische aanleg
Gezinsfactoren, bijvoorbeeld
- De opvoedvaardigheden van ouders
- Psychiatrische achtergrond ouders
- De plek waar de wieg staat (SES)
(sociale) Omgevingsfactoren, bijvoorbeeld:
- Steun uit omgeving
- Deelname aan sociale activiteiten
- Levensgebeurtenissen
- Leefstijl
Optimale ontwikkeling van kinderen:
Voor optimale ontwikkeling van het kind is binnen het gezin het volgende nodig:
- Adequate verzorging
- Veilige fysieke, directe omgeving (geen vorm van kindermishandeling)
- Affectief klimaat (ouders geven kind emotionele steun/ begrip, veilige hechting)
- Ondersteunende, stimulerende en flexibele opvoedingsstructuur (voldoende
regelmaat, aanmoediging, grenzen en regels, vrijheid geven om te stimuleren)
- Adequaat voorbeeldgedrag ouder (normen en waarden laten zien)
- Interesse
- Continuïteit in opvoeding en verzorging
- Toekomst perspectief (vertrouwen in de aanwezigheid van de ouders, veranderingen
komen aangekondigd, er wordt rekening gehouden met het kind)
• De student kan de kernpunten benoemen van de rol van ouders/ verzorgers voor
kinderen in de leeftijd 0-18 jaar.
‘’Opvoeden houdt in dat ouders hun kind begeleiden bij zijn of haar ontwikkeling tot iemand
die zelfstandig kan meedoen aan de samenleving’’
Dit doen ouders door:
- Het bieden van een verzorgende en beschermende omgeving → tonen van affectie,
sensitief en adequaat reageren op de behoeftes van het kind
- Het bieden van structuur → consistent handelen
- Het overdragen van kennis en bijbrengen van waarden en normen → geven van
uitleg/ informatie, eigen verantwoordelijkheid stimuleren, goed gedrag belonen
Ouders hebben een zorgplicht
, - Gaan een samenwerkingsrelatie aan met kinderverpleegkundige en andersom.
Levensvaardigheden
Vaardigheden die ouders helpen met dagelijkse situaties om te gaan die hun helpen bij het
ouderschap. Bijvoorbeeld plannen/ emoties reguleren.
Vijf effectieve levensvaardigheden: zelfbewustzijn, zelfmanagement, maatschappelijk
bewustzijn, relatievaardigheden en verantwoordelijke besluitvorming
• De student kan beargumenteren welke samenwerkingspartners van belang zijn in dit
kader voor de KKJ verpleegkundige.
Samenwerkingspartners
- collega’s: andere disciplines. Kinderarts, verloskundige, gynaecologen
- Professionals binnen het sociaal domein: welzijnswerk, scholen, kinderdagverblijf
- Professionals uit de eerste en tweede lijn
- Kinderthuiszorg
- Veilig thuis
- Gemeente
- Mantelzorgers
Overig
4 peilers, JGZ preventie agenda
- Ouderschap
- Hechting
- Weerbaarheid
- Gezonde leefstijl
Het praten over de dagelijkse verzorging, opvoeding en ontwikkeling van kinderen, het
systematisch signaleren van de balans tussen draagkracht en draaglast en het aansluitend
ondersteunen van ouders zijn belangrijke taken van jeugdverpleegkundigen in de JGZ.
College Rechten van het kind
Leerdoelen:
• De student kan de belangrijkste rechten van het kind benoemen die in Nederland van
belang zijn voor de gezonde ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 0-18 jaar
Het Verdrag voor de Rechten van het Kind is in 1989 door de VN aangenomen. Hierin staat
dat kinderen recht hebben op onderwijs, gezondheidszorg en een veilige plek om te wonen
en te spelen. Maar ook dat ze recht hebben op bescherming tegen mishandeling,
kinderarbeid, de gevolgen van oorlog en seksuele uitbuiting. Nederland heeft zich in 1995
gebonden aan dit verdrag.
Handvest kind & ziekenhuis
- Kinderen worden niet in een ziekenhuis opgenomen als de zorg die zij nodig hebben
ook in dagbehandeling, poliklinisch of thuis kan worden verleend
- Kinderen hebben het recht hun ouders of verzorgers altijd bij zich te hebben
- Ouders wordt accommodatie en de mogelijkheid tot overnachting naast het kind
aangeboden zonder dat daar kosten voor in rekening worden gebracht. Ouders
worden geholpen en gestimuleerd bij het kind te blijven en deel te nemen aan de
verzorging en verpleging van het kind
- Kinderen en ouders hebben recht op informatie. Die informatie wordt aangepast aan
leeftijd en bevattingsvermogen van het kind. Maatregelen worden genomen om pijn,
lichamelijk ongemak en emotionele spanningen te verlichten.
, - Kinderen en ouders hebben recht op alle informatie die noodzakelijk is voor het
geven van toestemming voor onderzoeken, ingrepen en behandelingen. Kinderen
worden beschermd tegen overbodige behandelingen en onderzoeken tegen
oneigenlijk gebruik van persoonlijke gegevens.
- Kinderen worden in het ziekenhuis gehuisvest en verzorgd samen met kinderen in
dezelfde leeftijds- en/ of ontwikkelingsfase. Kinderen worden niet samen met
volwassenen verpleegd. Er bestaat geen leeftijdsgrens voor bezoekers.
- Kinderen hebben recht op mogelijkheden om te spelen, zich te vermaken en
onderwijs te genieten al naar gelang hun leeftijd en lichamelijke conditie. Kinderen
hebben recht op verblijf in een stimulerende veilige omgeving waar voldoende
toezicht is en die berekend is op kinderen van alle leeftijdscategorieën.
- Kinderen worden behandeld en verzorgd door medisch, verpleegkundig en ander
personeel dat speciaal voor de zorg aan kinderen is opgeleid. Het beschikt over de
kennis en de ervaring die nodig zijn om ook aan de emotionele eisen van het kind en
gezin tegemoet te komen.
- Kinderen hebben recht op verzorging en behandeling door zoveel mogelijk dezelfde
personen, die onderling optimaal samenwerken.
- Kinderen hebben het recht met tact en begrip te worden benaderd en behandeld.
Hun privacy wordt te allen tijde gerespecteerd.
Handvest kind & zorg (aanvullingen op bovenstaande)
- Zieke kinderen hebben recht op bescherming tegen alle vormen van lichamelijke en
geestelijke mishandeling en/ of verwaarlozing zowel in het gezin als daarbuiten.
- Elk ziek kind en ieder lid van een gezin met een ziek kind wordt gedurende het hele
zorgtraject, van diagnose tot eventueel overlijden, voorzien van correcte en relevante
informatie die op een voor hen begrijpelijke manier wordt verstrekt.
Punten van zorg in Nederland
- Armoede
- Kindermishandeling
- Vluchtelingenkinderen
- Discriminatie
Waarom kinderrechten?
- Kwetsbaarheid, afhankelijk van anderen
Definitie kind?
- Individu 0-18 jaar
Juridisch onderscheid → informed consent (WGBO)
- 0- 12 jarigen: informeren en betrekken
- 12 – 16: samen met ouders beslissen
- 16+: zelfstandig beslissen
Kinderen mogen door armoede nooit van hun ouders gescheiden worden omdat de
belangrijkste wet is dat een kind een veilige woonomgeving moet hebben.
Belangrijkste rechten
Thema 1: Familie
Artikel 5: Rol van ouders bij ontwikkeling kind
Kern: ouders 1* verantwoordelijke voor zorg, begeleiding en opvoeding.
Overheid: respecteert, ondersteunt, faciliteert, ‘dient’
- Hulp bij opvoeden, informeren
‘’overheid’’ is ook bijv. ‘voogd’
Maatschappij: ‘’It takes a village to raise a child’’
Thema 2: Participatie
, Artikel 3 – Belang van het Kind
Kan niet zonder:
- Recht op toegang tot informatie
- Recht op mening van het kind
Kern:
Het belang van het kind voorop
Thema 3: Gezondheid en gezondheidszorg
Artikel 24 – Gezondheid en gezondheidszorg
Kern: Elk kind heeft recht op de best mogelijke gezondheid en het recht op gezondheidszorg.
Thema 4: Veiligheid
Artikel 19 – Geweld, mishandeling en verwaarlozing
Kern: Kinderen moeten bescherm worden tegen alle vormen van geweld, mishandeling en
verwaarlozing.
In NL sinds 2007 verboden een kind te slaan, bijten, knijpen, schudden of vallen (ook
‘corrigerende tik’)
• De student kan uitleggen op welke manier deze rechten invloed hebben op en vorm
geven aan de dagelijkse praktijk van de KKJ verpleegkundige.
- Kinderen moeten geïnformeerd worden over medische behandelingen
- Om een kind een zo veilig mogelijk leven te geven moeten bijvoorbeeld
kraamvrouwen goed worden geïnformeerd → preventie
- Als verpleegkundige alert zijn op elke vorm van kindermishandeling
Gezondheidsvermogen: het vertrouwen en het vermogen van mensen om zelf een optimale
gezondheid te creëren, rekening houdend met hun biologische en genetische achtergrond,
de sociale, politieke en economische omgeving en de toegang tot zorg.
Bij het optimaliseren van gezondheidsvermogen is het van belang om
gezondheidsverschillen te verkleinen en gezondheidsvaardigheden te vergroten.
College ongecompliceerde zwangerschap
Leerdoelen:
• De student heeft kennis van de anatomie en fysiologie van de ongecompliceerde
zwangerschap, zodanig dat zij/hij in staat is op basis klinisch redeneren
verpleegkundige zorg aan zwangeren te verlenen en/ of te beargumenteren,
rekening houdend met cultuurspecifieke kenmerken.
Embryonale leeftijd = het tijdstip van bevruchting.
Hypothalamus zet hypofyse aan tot aanmaak van hormonen. Hormonen zorgen dat in de
eierstokken eicellen gaan rijpen.
FSH (follikel stimulerend hormoon) & LH (luteiniserend hormoon) → allebei piek = ovulatie
rond de 14 e dag