Deel 1: De weg naar het burgerlijk
procesrecht
Hoofdstuk 1: de weg naar het gerechtelijk recht
Sein & sollen
Sein: beschrijven van louter feitelijke toestanden
Sollen: bepaalt hoe iets hoort te zijn
Een regel is een bindend voorschrift waaraan de mens zich moet houden. Dit kan
een regel of een bevel zijn.
Rechtsregel
Een regel is een rechtsregel als aan volgende voorwaarden worden voldaan:
- Betrekking op het uiterlijk gedrag van de mensen in de maatschappij
- Wordt in de maatschappij uitgevaardigd door een persoon of personen die
gezag hebben over degenen die aan die regel onderworpen zijn
- De naleving van die regel kan door een autoriteit wordt afgedwongen
Rechtsstaat
Begrip
De maatschappij wortd geregeld door een geheel van onderling consistente
rationele wetten, waaraan de machten zelf ook onderworpen zijn.
Staat een rechtsstaat? Men stelt de vraag of de staat onderworpen is aan de
heerschappij van het rationeel recht
Staat democratisch? Er wordt nagegaan of de wetgever al dan niet samen is
gesteld uit verkozenen van het volk
Principes van de rechtsstatelijke wet en van de rechtsstaat
Algmene gelding van de wet
Het belangrijkste element van een wet is dat zij een algemeen gelding heeft. In
een rechtsstaat geldt de wet in principe voor alle personen die zich in een
gelijkaardige situatie bevinden en voor alle gelijkaardige gevallen. Ze is
onpersoonlijk & onpartijdig.
3 machten – een onafhankelijke rechtelijke macht
Naast de wetgevende & uitvoerende macht is er de onafhankelijke rechtelijke
macht. De rechter past de wetten met het algemeen geding toe op het geding
dat aan zijn beoordeling wortd voorgelegd.
1
,Beslissingen die de rechter neemt moet in de rechtsstaat worden gerespecteerd
& uitgevoerd, dit kan desnoods afgedwongen worden.
Tussen die machten bestaat er een scheiding.
Classificatie van de wetten in de rechtstaat
Het geldende recht in een rechsstaat kan worden opgedeeld in het materieel
recht en het formeel (gerechtelijk) recht.
Materieel recht
Dit is het geheel van rechtsregels naar inhoud wordt bepaald.
Vb. Strafrecht, burgerlijk recht, arbeidsrecht, …
Gerechtelijk recht
De vrees van de rechtsstaat is willekeur & dus moeten de bewakers van de
rechtsstaat ook worden bewaakt.
Het formeel/ gerechtelijk recht is het geheel van rechtsregels waarbij wordt
bepaald hoe de handhaving van het materiële recht structureel wordt
georganiseerd & hoe het herstel bij schending wordt gerealiseerd.
Het formeel/ gerechtelijk recht wordt ook het handhavingsrecht genoemd.
Doel van het gerechtelijk recht
Uitsluiten van eigenrichting
Het doel van het gerechtelijk recht is dat aanspraken worden gedaan op een
wijze die waardig is aan de rechtsstaat & worden beslecht door de met autoriteit
beklede scheidsrechter.
De regels sluiten eigenlijk de eigenrichting uit. Niemand mag het recht in eigen
handen nemen. Om de uitsluiting van eigenrichting te garanderen moet de
rechtzoekende gegarandeerd worden dat er een uitspraak zal worden gedaan.
Het verbod om rechter te zijn in een eigen rechtszaak is een erkend algemeen
rechtsbeginsel.
Restanten van eigenrichting
In een aantal situaties kunnen rechtsonderhorigen zichzelf recht doen zonder
tussenkomst van de rechter.
Vb. retentierecht, …
Exeptie van niet-nakoming
2
,De prestatie mag opgeschort worden totdat de schuldenaar zijn prestatie
nakomt.
Dit kan zowel bij eenzijdige als bij wederkeringe contracten.
Retentierecht (slaat op de zaak)
De opschorting bestaat erin een zaak die het voorwerp van de prestatie
uitmaakt, niet af te geven tot betaald werd wat met betrekking tot deze zaak
verschuldigd is.
Het geldt bij wederkerige overeenkomsten & wederkerige
rechtsverhoudingen in het algemeen. Het is een persoonlijke garantie tot
executie.
Indeling van het gerechtelijk recht
Het gerechtelijk recht kan opgesplitst worden in het gerechtelijk privaatrecht, het
strafprocesrecht, het administratief recht, het fiscaal procesrecht & het
tuchtprocesrecht.
Hoofdstuk 3: Het burgerlijk procesrecht
Begrip
Het betreft alle regelen die betrekking hebben op het privaatrecht (onderlinge
verhoudingen burger).
Takken van het burgerlijk procesrecht
Onder het privaatrecht vinden we het burgerlijk recht, het sociaal recht &
handelsrecht.
, Deel 2: Het huis van het burgerlijk
procesrecht
Hoofdstuk 1: bronnen van het burgerlijk procesrecht
Grondwet
De GW bevat diverse bepalingen die betrekking hebben op het burgerlijk
procesrecht.
De eerste categorie heeft betrekking op de rechtelijke macht. De tweede
categorie heeft betrekking op de Hoge Raad voor de Justitie & de derde categorie
bepaalt de grondrechten.
Gerechtelijk wetboek
Het burgerlijk procesrecht was verdeeld onder verschillende boeken en later dan
ondergebracht in 1 wetboek. Sindsdien zijn er bepalingen aan toegevoegd &
verschillende keren gewijzigd.
Andere wetboeken, bijzondere wetten & decreten
Andere boeken bevatten regels van het burgerlijk procesrecht. Ook tal van
bijzondere wetten bevatten procedureregels.
Rechtspraak
Rechters mogen bij zaken die bij hun aanhangig gemaakt zijn geen uitspraak
vellen aan de hand van geldende beschikkingen. Dit is wel toegelaten in Common
Law landen.
Er is een schending van art. 6 Ger.W. als de rechter zich aansluit bij de uitspraak
van een ander rechtscollege.
Een paar uitzonderingen zijn:
- Bij vernietiging kan het HvC verwijzen naar het gerecht in hoogste
feitelijke aanleg van dezelfde rang of naar hetzelfde gerecht maar dan
anders samengesteld.
- Als een rechtscollege verzocht wordt een prejudiciële vraag te stellen dan
moet het hierop niet ingaan als het HvB reeds uitspraak heeft gedaan over
een vraag met een identiek onderwerp.
De RS van de hoogste rechtscolleges beinvloedt sterk de rechtspraak van de
feitenrechters.
Rechtsleer
De RL beinvloedt zowel de RS als de wetgeving. Commentaren inspireren
rechters & rechtszoekenden.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lienmartens1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.