Samenvatting Onderneming en Intellectueel eigendom.
Hoofdstuk 1: Intellectuele eigendom in het algemeen
Inleiding
Het rechtsgebied van de intellectuele eigendom omvat de bescherming van de
prestaties en de onderscheidingstekens. Tot dit rechtsgebied hoort ook de
bescherming tegen ongeoorloofde mededinging.
Industriële eigendom: het rechtsgebied van de intellectuele eigendom minus het
auteursrecht en de naburige rechten.9 beschermingssystemen:
1. Octrooirecht: het exclusieve recht van de uitvinder van een nieuw en
inventief voortbrengsel of industrieel procedé om gedurende een bepaalde
termijn de uitvinding te exploiteren.
2. Auteursrecht: geeft de maker van een werk van letterkunde, wetenschap
of kunst enkele exclusieve bevoegdheden met betrekking tot gebruik en
exploitatie van zijn werk.
3. Merkenrecht: geeft de houder van het recht een naar tijd onbegrensd
exclusief recht het betreffende merk voor bepaalde waren of diensten te
gebruiken.
4. Handelsnaamrecht: geeft aan diegene die een bepaalde handelsnaam
voert, een zekere vorm van bescherming met betrekking tot het gebruik
van die naam.
5. Kwekersrecht: het exclusieve recht van de kweker van een nieuw
plantenras om gedurende een bepaalde termijn teelt- en geoogst
materiaal van een ras te exploiteren.
6. Tekeningen en modellenrecht: geeft de houder van het recht gedurende
een tijd de bevoegdheid om de tekening of het model als enige te
exploiteren.
7. Chipsrecht: geeft de maker van een oorspronkelijke topografie gedurende
een bepaalde periode het recht om de topografie te exploiteren.
8. Naburige rechten: geven aan uitvoerende kunstenaars,
fonogrammenproducenten en omroeporganisaties de mogelijkheid om
gedurende een bepaalde termijn de door hem verrichte prestaties te
exploiteren.
9. Databankenrecht: geeft de producent van de databank het recht de
databank gedurende een in tijd begrensde periode als enige te
exploiteren.
Intellectuele eigendom en ongeoorloofde mededinging
Mededinging is in ons economisch denken een belangrijke motor tot het
verwezenlijken van economische doelstellingen. Eigen aan mededinging is dat
een marktpositie die een marktdeelnemer heeft opgebouwd, niet zonder meer
door het recht wordt beschermd.
Het beginsel van vrijheid van handel en bedrijf is het uitgangspunt van ons
mededingingsrecht.
Sommige resultaten kunnen ook doormiddel van de zorgvuldigheidsnorm (6:162)
worden bereikt. Toch heeft het zin om subjectieve IE-rechten te creëren, omdat:
1. Formeel argument: verdragen waaraan Nederland zich gebonden heeft,
gaan ervan uit dat de IE wordt vormgegeven door middel van subjectieve
rechten.
2. Een subjectief recht geeft soms de rechtsgrond van de bescherming juister
weer.
3. Een subjectief recht geeft de rechthebbende over het algemeen een
sterkere rechtspositie.
4. Door middel van subjectief recht kunnen scherpere grenzen getrokken
worden tussen beschermd en onbeschermd gebied.
,Object en terrein
Tweedeling met betrekking tot het object dat beschermd wordt:
onderscheidingstekens en prestaties.
Onderscheidingsteken: handelsnaam of merk
Prestatie: octrooi, auteur
Het onderscheid is belangrijk voor onder andere de duur van de bescherming.
Inhoudelijke eisen, aanspraak, procedure
Met betrekking tot de wijze waarop men het uitsluitend recht verkrijgt, zijn 3
systemen te onderscheiden:
1. Verlening na een inhoudelijk onderzoek
- Een administratief orgaan onderzoekt of diegene die het recht
aanvraagt, daarvoor in aanmerking komt (octrooi en kwekersrecht).
2. Verkrijging door middel van het verrichten van bepaalde formaliteiten
- Men moet bepaalde formaliteiten verrichten (modellenrecht). Het
merkenrecht kent een inschrijfstelsel, er moet aan bepaalde
inhoudelijke vereisten worden getoetst, bijvoorbeeld het
onderscheidend vermogen.
3. Verkrijging van rechtswege.
- Rechtsbescherming wordt zonder formaliteiten of onderzoek verkregen
(auteursrecht, handelsnaamrecht, chipsrecht, naburige rechten en het
databankenrecht).
Voor het gehele IE-rechtsgebied geldt dat aan inhoudelijke eisen moet zijn
voldaan, wil het monopolie worden verkregen.
Waaruit bestaat het uitsluitend recht?
Het monopolie is gegoten in de vorm van een absoluut recht. Voorbehouden
handelingen: de monopolist heeft een exclusief recht bepaalde handelingen te
verrichten. Voorbehouden handelingen mogen derden zonder toestemming niet
verrichten. Het verbodsrecht kan tegen iedereen geldend worden gemaakt
(absoluut recht).
Bij IE kunnen we niet spreken van eigendom in de zin van de wet. Want een zaak
in de zin van een eigendom is op grond van de wet een stoffelijk object. En bij
een IE recht gaat het om een niet stoffelijk object.
Grenzen aan monopolies
Op een monopolie kan een uitzondering worden gemaakt als het voor derden een
heel groot nadeel oplevert.
Duur kan beperkt worden.
Dwanglicentie: de houder van de dwanglicentie krijgt via een bepaalde procedure
het recht voorbehouden handelingen te verrichten. Een dwanglicentie kan zonder
instemming van de monopolist tot stand komen. Voorbeeld: soms is voor een
jongere geoctrooieerde uitvinding gebruik van een oudere geoctrooieerde
uitvinding nodig.de oudere octrooihouder is verplicht een licentie te geven aan
de jongere octrooihouder. De jongere octrooihouder moet een licentie geven op
zijn octrooi aan de oudere octrooihouder.
Uitputting: uitputting vindt plaats door het rechtmatig op de markt brengen van
goederen.
Exploitatie van het uitsluitend recht
Bij de prestatie gaat het erom dat de monopolist door zijn uitsluitend recht een
beloning kan verwerven voor zijn inspanningen.
,Bij een onderscheidingsteken is een bepaalde positie op de markt die het profijt
oplevert.
Exploitatie van een intellecuteel eigendomsrecht izjn in beginsel drie vormen
denkbaar:
1. Zelf de voorbehouden handelingen verrichten
2. Een ander daarvoor contractueel toestemming geven (licentie)
3. Recht aan een ander overdragen.
Een licentie is verbintenisrechtelijk van aard, een overdracht heeft ook
goedenrechtelijke betekenis.
Een licentie kan begrensd (bijv. plaats en tijd) of onbegrensd zijn, het kan
exclusief zijn (alleen licentiehouder mag dan voorbehouden handelingen
verrichten), licentie kan overdraagbaar zijn.
Prestaties en de zorgvuldigheidsnorm
De doctrine pleegt een onderscheid te maken tussen:
1. Het nabootsen van producten
- De vrijheid om producten een zo groot mogelijke deugdelijkheid en
bruikbaarheid te geven. Nabootsen mag, maar op de nabootser rust de
verplichting om bi het nabootsen alles te doen wat redelijkerwijs
mogelijk en nodig is om te voorkomen dat door gelijkheid van beide
producten gevaar voor verwarring ontstaat.
- Verwarring kan direct of indirect.
o Indirect: de betrokken producten, hebben zodanige overeenstemmende
kenmerken dat het publiek aan een herkomst uit dezelfde onderneming
kan denken.
o Direct: het publiek kan de imitatie voor het origineel houden.
2. Het nabootsen van onderscheidingsmiddelen
3. Het anderszins profiteren van of aanhaken bij andermans prestatie.
- Aanhaken of aanleunen: als door derden ontwikkelde activiteiten of
door hen opgebouwde goodwill wordt geprofiteerd
P.J. van der Korst, Bedrijfsgeheimen: vanaf 2018 wettelijk geregeld,
Ondernemingsrecht 2017/48.
De wbb komt voort uit Richtlijn 2016/943.
Het gaat bij bedrijfsgeheimen niet om benoemde intellectuele eigendomsrechten,
zoals octrooien, modellen, merken en kwekersrechten die in geval van openbare
registratie
neerkomen op een tijdelijk monopolie. Bescherming van bedrijfsgeheimen vormt
hiervan juist het spiegelbeeld: zij zijn beschermd zolang zij geheim zijn en zolang
de rechthebbende zich redelijkerwijs inspant om dit geheime karakter te
handhaven.
De rechthebbende tot bedrijfsgeheimen moet volgens
Richtlijn 2016/943 wettelijk worden beschermd tegen onrechtmatige verkrijging,
gebruik, openbaarmaking, productie en verhandeling. Het gaat bij deze
bescherming om een dubbele toets: is al dan niet sprake van te beschermen
informatie, en is al dan niet sprake van een inbreuk “in strijd met eerlijke
handelsgebruiken”.
- De eerste toets is nog niet aan de orde gekomen. De focus ligt meer op
het gedrag van de mogelijke inbreukmaker en niet op het object van de
beoogde bescherming. Lindenbaum Cohen is hierbij sturend geweest.
- De tweede toets is wel aan voldaan.
Toegevoegde waarde van een nationale wettelijke definitie is:
1. Eenduidige vastlegging dat de informatie een vermogensrecht is.
, 2. Meer duidelijkheid in de bewijsrechtelijke posities in geval van een
gestelde inbreuk op een bedrijfsgeheim.
3. Processuele bescherming: toont de rechthebbende aan dat de betrokken
informatie valt binnen de definitie, dan maakt hij aanspraak op de
processuele bescherming.
Een andere vraag die moet worden beantwoord bij invoering van de wettelijke
definitie van bedrijfsgeheimen is of het bij deze bedrijfsgeheimen gaat om een
“overdraagbaar” vermogensrecht. Overdraagbaarheid impliceert dat het
betrokken goed over kan gaan van het vermogen van een
partij naar het vermogen van een andere partij, en dus bijvoorbeeld ook vatbaar
is voor verpanding en beslag. Bedrijfsgeheimen zijn niet overdraagbaar.
Richtlijn 2016/943 verplicht lidstaten ervoor te zorgen dat de partijen, advocaten,
rechters, getuigen, deskundigen en andere deelnemers aan gerechtelijke
procedures betreffende mogelijke inbreuk op bedrijfsgeheimen die (vermeende)
bedrijfsgeheimen niet gebruiken of openbaar maken. De daartoe te treffen
maatregelen omvatten ten minste de mogelijkheid
(i) de toegang tot de betrokken documenten te beperken tot een
gelimiteerd aantal personen;
(ii) de toegang tot de zitting te beperken tot een beperkt aantal personen;
en
(iii) een niet-vertrouwelijke versie van de rechterlijke uitspraken openbaar
te maken, waarin de delen die de bedrijfsgeheimen bevatten zijn
geschrapt of bewerkt.
Ons BW is ook zo ingesteld. Art. 27 Rv voorziet in de mogelijkheid van een
behandeling achter gesloten deuren. Art. 29 Rv voorziet in een
geheimhoudingsplicht indien de rechter dat heeft bepaald en rechterlijke
ambtenaren en griffiers zijn ambtshalve aan geheimhouding gebonden. Art. 28
Rv voorziet in de mogelijkheid van het verstrekken van een geanonimiseerd
afschrift van een rechterlijke uitspraak.
