De bel van de ijscoman
Haar zus uit Spanje, Anneke, belde met het nieuws dat hun moeder overleden was. Ze had zich even niet
lekker gevoeld, alsof ze verkouden werd, ging toen liggen en is gestorven. Rouwverwerking: Ze verwachtte in
het verhaal nog een verpleegster die haar moeder weer tot leven zou helpen. Ze was de oudste van de haar
broers en zussen. In een opwelling pakte ze haar dagboek en schreef daarin over haar moeder.
Rouwverwerking: Ze had een schuldgevoel over dat ze haar moeder te weinig had aangeraakt. Ze was in
Spanje overleden moest terugkomen naar Nederland met het vliegtuig. Haar moeder was de oudste van
haar zeven broertjes en zusjes. De eerstgeborene was Poppie. Zei was in het ziekenhuis overleden. Bij de
laatste verjaardag van haar moeder had ze een rond, klein doosje laten zien waar een haarlok en een tand
van Poppie inzit. De zoon van Mensje is Aldo. Haar moeder verplaatste zich altijd met de tram door de stad.
Ze slikte slaappillen. Als werk maakte ze schoon op heel veel verschillende adressen [ze gebruiken hiervoor
het werkwoord ‘deed’ ,= schoonmaken]. Rouwverwerking: Mensje was kwaad op iedereen voor wie haar
moeder gewerkt had. Ze verafschuwde de wereld waarin ze was beland. En de minwaardering voor het werk
dat haar moeder deed. ‘Wat een opgeblazen, schijnheilig wereldje had ik leren kennen! Ik wilde eruit, weg,
terug naar de mensen die het vermogen bezaten met weinig tevreden te zijn.’
Regelmatig maakte de moeder ook haar huis schoon. Rouwverwerking: Ze heeft een schuldgevoel dat ze haar
moeder meer had moeten bellen, meer voor haar had moeten [terug] doen. ‘Alles is verkeerd, het komt nooit
meer goed.’
Rouwverwerking: tegen haar vriend zei ze allemaal dat ze haar moeder terug wilde en dat ze haar zag. ‘ze
kwam binnenlopen en ze zag haar zitten op de bank. Haar kat heet Bobbie. Haar moeder was super lief, en
zette zichzelf altijd op de tweede plaats, en vond hetgeen wat een ander het beste uitkwam het belangrijkst.
Haar motto was: ‘Zolang ik het nog kan …’
Toen Mensje vijf jaar oud was is ze bijna verdronken. Ze hoorde onderwater een tingelend geluid dat leek op
de bel van de ijscoman.
Later werd over haar moeder gezegd dat ze niet goed was en moest worden opgenomen. Ze viel vroeger vaak
flauw. Rouwverwerking: ze had verdriet. ‘Het was erg voor háár. Er was haar te kort gedaan. Dat had ze niet
verdiend. Ze had een armoedige jeugd gehad. Als twaalfjarige was ze in dienstbetrekking getreden, ze was
‘dagdienstbode’. Ze had haar talenten nooit kunnen ontplooien. Ze had een goede stem en een gevoel voor
humor, ze hield van dansen en acteren.
Mensje dronk wijn en nam pijnstillers tegen de hoofdpijn en buikpijn.
De man van haar moeder verliet haar na 24 jaar voor een andere vrouw. Hij bedankte haar dat ze zijn
huishoudster was geweest en hem drie kinderen had geschonken. Sinds die dag heeft ze niet meer zonder
slaappillen kunnen slapen. Ze sliep ondanks de pillen nog steeds heel slecht. Ze was laconiek.
De zus van Mensje woont in Catalonië met haar vier kinderen. Een aantal keer per jaar zocht hun moeder
haar op.Ze reside dan met de bus. De moeder vond de vriend van die zus een dwaas maar ze bleef altijd
aardig tegen hem. Haar moeder wist altijd van alles van anderen te vergoelijken. Op het terras van de ijssalon
in Spanje dronk ze vaak een glas wijn.
Haar moeder had nooit zo veel gereisd. De laatste jaren maakte ze gebruik van ‘vrij reizen’ waarmee ze
samen met haar zus Bettie naar steden in Nederland ging. Ze heeft de vader van Mensje na hun scheiding
nooit meer gezien, maar wel contact gehouden met zijn familie. Ze woont zelf in Den Haag in een flat. Ze had
deze pas gekocht nadat ze de schaduwen en stemmen van het verleden achter zich kon laten. Toen in Spanje
was de eerste keer dat ze over hem sprak als ‘pa’. Als ze alleen naar huis gingen lieten ze de telefoon twee
keer overgaan, om te laten weten dat ze veilig waren. Ze had vanuit Spanje uit een telefooncel gebeld. Toen
de moeder zich niet lekker voelde, heeft de huisarts gezegd dat ze naar het ziekenhuis moest: San Juan
Hospital. Ze moest naar de intensive care,maar het ging steeds beter. Mensje wilde op bezoek komen maar
, Ma wilde dat absoluut niet. Haar zus vertelde dat er niks was om zorgen over te maken. Mensje faxte haar
moeder. Het ging zo goed dat ze twee dagen later het ziekenhuis zou gaan verlaten.
Omdat het hart de pen beweegt
Rouwverwerking: ’was ze maar een rotwijf geweest, of had ze maar een ziekbed gehad. Dan was er tenminste
opluchting geweest. Dan had ik afscheid kunnen nemen. De dag later had ze zich wel bedacht dat het echt
erger had gekund als ze helemaal alleen was gestorven, nu was haar zus erbij geweest en had haar in slaap
gekust. Rouwverwerking: het enige dat hielp was schrijven. Ze wilde schrijven wat er in haar opkwam, want
herinneringen, gedachten en details stapelden zich op. ‘Het was als in het liedje dat mijn Spaanse nichtes
zingen over een olifant die op een spinnenweb schommelt, merkt dat hij er niet doorheen valt en er een
volgende olifant bijhaalt. Zolang het liedje aanhoudt, breekt het web niet’[blz. 32].
Rouwverwerking: er kwamen woorden op als ‘wreed’ of ‘rotstreek’. Haar moeder had een afschuw van
begraven: in het graf van een ander dat geruimd was gestopt worden en dan de koud, regen en wormen. Ze
wilde voor geen goud onder de grond. Rouwverwerking: Toen ze de verkeersborden zag van Den Haag vond ze
het volgende: ‘de stad zou om haar moeten rouwen, en aangezien dat niet gebeurde, beschouwde ik de hele
stad als zielloos.’
Ze wilde niet naar binnen in het huis van haar moeder voor de begrafenis. Het as mocht niet verstrooid
worden maar moest bewaard worden in een urn. Ze dachten eraan om de urn bij haar moeder in het graf te
zetten. Haar broer wilde zijn moeder zien, Mensje niet. Ze spraken af samen naar de flat van hun moeder te
gaan. Nu wisselde voor het eerst sinds jaren een aantal woorden over hun vader. Haar broer zei dat hij
geprobeerd had hem te bellen. Het viel namelijk niet te vermijden dat hij te horen kreeg dat ze dood was.
Maar zijn vrouw zou hem niet toestaan naar de begrafenis te komen.
Voor het eerst slikte Mensje ook een slaapmiddel [rouwverwerking: ze neemt drank en slaapmiddel].
Toen ze met haar broer de flat instapte, barsten ze in tranen uit. Rouwverwerking: alles wat ze zagen, kwa
voorwerpen lieten herinneringen naar boven komen. Ze dacht eraan hoe haar vingerafdrukken nog op alles
stond.
Juist nu het eindelijk zo goed met hun moeder ging, wilde ze nog zoveel en was ze nog zo bezig. Haar
moeder hield geen cent voor haarzelf. Ze kwamen in het huis overal geld tegen. Haar moeder had haar
verteld dat Tante Geertje als kinds af aan anders was. Haar moeder was daar vaak hele zondagen. Tante
Geertje verteld dat het doosje van Poppie een pillendoosje is. Mensje wil graag foto’s, brieven van
kleinkinderen en het doosje van Poppie in de kist stoppen. Oom Victor was de man van Geertje had een
lange tijd gevaren. Het huis leek ook een beetje op een schip. Als Mensje een schip ziet, zee of een haven
herinnert ze zich de Beatrix, het passagiersschip waarop ze een maand of acht gevaren had. In de achterste
hoek van een la lag het beplakte pillendoosje. Ze twijfelde maar heeft toch aan Geertje gevraagd of zij het
wilde hebben en zij was er heel erg blij mee [dus het ging niet in de kist].
Toen bekend was dat het lichaam van hun moeder de volgende dag zou worden overgevlogen, begaf ze
mehar met haar broer in het uitvaartcentrum. De vrouw van het uitvaartcentrum vertelde de broer dat het
niet verstandig was om te gaan kijken bij zijn moeder omdat ze een week geleden is overleden als hun
moeder daar aan zou komen. De overledene kan er dan heel anders uitzien. Maar toch wil de broer heel
graag weten of zij wel degene is die in de kist ligt. Ze kregen een boekje met de titel ‘Het Boekje’ wat een
handleiding was voor nabestaanden voor zakelijke beslissingen en voor de verwerking van verlies’. Ze
moesten heel wat gaan regelen.
Mensje werd door haar vriend gedwongen naar de huisarts vervoerd die haar onderzocht. [Rouwverwerking:]
Ze begon tegen de huisarts te roepen dat ze weg wilde van alles en dat ze de hele wereld verafschuwde. Ze
kreeg twee recepten tegen een ontsteking. Haar zus zou morgen overkomen met drie kinderen en in hun huis
logeren waardoor het niet mogelijk was om ziek te zijn. Rouwverwerking: Het leek alsof ze door de achterkant
van haar hoofd haar moeder zag die door de kamer zweefde. Rouwverwerking: Plots kwam het besef dat haar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imkejanssen2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.