Het huis van de moskee
Kader Abdolah
Breda
2005
34e druk
Opdracht 1
Verhaallijn
Het boek opent met de zin: Er was eens een huis, een oud huis, dat ‘het huis van de moskee’ heette.’ Met ‘het
huis van de moskee’ wordt het huis aan de moskee bedoeld. In deze moskee wordt het vrijdaggebed
gehouden. In het huis woont de grote familie van Aga Djan. Het is een hele invloedrijke familie in de stad
Senedjan in Iran.
De hoofdpersoon van het boek is Aga Djan, hij is tapijthandelaar en de baas van de moskee en de bazaar.
Samen met zijn vrouw Fagri Sadat heeft hij een zoon Djawad, en twee dochters. In het begin van het boek
was hij een van de invloedrijkste inwoners op religieus en economisch gebied in de stad. Alsaberi, de neef
van Aga Djan, is in het begin van het boek, de imam van de moskee. Samen met zijn vrouw Zinat heeft hij
dochter Sediq en zoon Ahmad. Zijn dochter trouwt in de loop van het verhaal met Galgal, hij was heel erg
anti-Sjah. Sediq kreeg samen met Galgal een gehandicapt kind, genaamd Hagedis. Ahmad wordt, na Galgal,
de imam van de stad.
Moázen is nog een neef van Aga Djan. Hij is blind en heeft een zoon die Shahbal heet.
Nosrat is een broer van Aga Djan die regelmatig langskomt.
Aga Djan was geen aanhanger van de sjah, die op dat moment in het land was. De sjah was bezig om het land
te moderniseren (verwestelijken), met bioscopen, radio’s en tv’s. Deze acties waren niet in overeenstemming
met de leefregels en tradities van de moskee. Desondanks lukte het Aga Djan redelijk goed om zijn
familieleden bij elkaar te houden. Toen Ahmad zijn overleden vader opvolgde als iman, beschadigde hij het
imago van de moskee door zijn handelingen met vrouwen en opium. Vanaf toen was de moskee niet meer
het middelpunt van de stad en hadden de autoriteiten geen achting meer voor de moskee. De sjah had de
stad veroverd. Deze actie van Ahmad had, net als de actie waarbij Galgal opriep om de bioscoop dicht te
spijkeren, de moskee in gevaar gebracht.
De staatsgreep van Khomeini zorgde voor een enorme verandering in het huis. Familieleden verlieten het
huis, gingen in verzet of pasten zich aan aan het nieuwe regime. Vanaf dat moment was niemand meer te
vertrouwen. Mensen die eerst vrienden waren, waren opeens vijanden geworden. De moskee had jarenlang
tegen de vijand van de Islam gevochten, maar nu was de Islam de vijand geworden. Khomeini liet
onschuldige personen executeren. Ook zorgde Khomeini ervoor dat het land enorm snel weer
‘ontmoderniseerde’. Khomeini was enorm streng-religieus, terwijl ze bij de moskee in Senedjan
gematigd-islamitisch waren. Khomeini was daardoor een gevaar voor de moskee. Hij liet zomaar
onschuldige mensen executeren, zodra ze Khomeini niet steunden. Khomeini en de sjah zijn daarom de
grootste vijanden voor Aga Djan omdat ze beide niet pasten in de cultuur van de moskee. Aga Djan was het
niet eens met het beleid van de sjah, maar wilde ook niet meegaan met het extremistische beleid van
Khomeini.
Ook Galgal ging tegen Aga Djan werken, toen hij door Gobani tot ‘rechter van allah’ werd benoemd. Hij koos
de kant van de ayatollah en gaf Djawad, de zoon van Aga Djan, de doodstraf. Naast Djawad, kregen nog veel
meer andere, onschuldige mensen de doodstraf als ze Khomeini niet steunden. Nosrat werd de rechterhand
van Khomeini. Hij maakte foto’s en video’s van de nieuwe ayatollah imam, genaamd Gobani. Am Ramazan
hielp bij de berechting van Ahmed. Ook Zinat kwam in aanraking met Qom waarna ze net als Nosrat en Am
Ramazan tegenstanders werden van Aga Djan door vrouwen op te laten pakken die niet gekleed waren
volgens de regels. Shahbal is in het verhaal voornamelijk een helper. Hij helpt Aga Djan met het uitzoeken
