Samenvatting
Samenvatting geschiedenis historische contexten jaartallen
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
historische contexten jaartallen
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
CONTEXT 1: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1515-1648)Jaartallen:
1515: door erfenissen en huwelijken komen de Nederlanden (Bourgondië) onder
bestuur van Karel V (Huis van Habsburg). Karel V was koning van Spanje, Duitsland
en was erg katholiek, daarom kwam hij in conflict met hervormers zoals Luther en
Calvijn. Dit conflict is de basis voor de opstand in de Nederlanden.
1521: Luther verschijnt voor de Rijksdag in Worms. Tijdens deze bijeenkomst krijgt
Luther de kans om zijn mening over het geloof te herzien, maar hij blijft bij zijn
standpunten en wordt in de ban gedaan bij een Duitse Vorst. → Duitse edelen
sympathiseren met Luthers opvattingen en keren zich af van de kerk met als gevolg
een splitsing van de christelijke kerk (katholiek met paus en protestant met
hervormers).
1531: Karel V stelt de drie collaterale raden in: Raad van State (bestuur), Raad van
Financiën (belastingen) en de Geheime Raad (wetgeving). → de nieuwe raden
nemen functies over die eerder van de adel in Nederland waren. Karel V voert een
bestuur van centralisatie door. Nederlandse edelen zien hierin een bedreiging van
hun privileges.
1550: Instelling van de Bloedplakkaten: de verspreiding van ketterse boeken en
afbeeldingen wordt verboden. Op het helpen van ketters staat de doodstaf. →
Bloedplakkaten zijn een voorbeeld van de onderdrukking van het protestantisme van
de Spaande machthebbers en een belangrijke oorzaak voor latere conflicten tussen
Spanje en de Nederlanden.
1555: Vrede van Ausburg: de vorst van een gebied bepaalt welk geloof zijn
onderdanen volgen (binnen Duitse Rijk).
1566: Smeekschrift der edelen: verzoek van Nederlandse edelen aan landvoogdes
Margaretha van Parma om te ketterwetgeving en de kettervervolgingen op te heffen.
(Het wordt in overweging genomen, en de kettervervolging opgeschort. Dit leidt tot
meer calvinistische activiteit en uiteindelijk de beeldenstorm).
1572: de watergeuzen nemen Den Briel over van de Spanjaarden, waarna de
opstand zich uitbreidt tot Holland, Zeeland en een aantal steden in andere gewesten.
Willem van Oranje wordt door de staten van enkele gewesten uitgeroepen tot
stadhouder.
1574: Ontzet van Leiden: na het Spaanse beleg bereikt het water Leiden, de
Spaanse legers vluchten. De watergeuzen brengen de hongerige Leidenaren eten.
1576: Pacificatie van Gent: zuidelijke gewesten die loyaal waren aan Spanje sluiten
zich aan bij de opstandige gewesten in het Noorden onder voorwaarde dat het
katholieke geloof bij hen wordt gehandhaafd.
1578: Alteratie van Amsterdam: het katholieke bestuur in Amsterdam wordt
vervangen door een calvinistisch bestuur. → Amsterdam kiest voor de economisch
meest gunstige oplossing.
1579: Pacificatie valt uiteen: opstandige noordelijke gewesten verenigen zich in Unie
van Utrecht.
1581: Plakkaat van Verlatinghe: Unie van Utrecht zweert Filips II af als staatshoofd.
1584: Willem van Oranje wordt vermoord.
1585: Antwerpen valt weer in Spaanse handen.
1588: de Vorming van de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën.
1586: Engeland en Frankrijk erkennen de soevereiniteit van de Republiek.1588:
Spaanse Armada wordt verslagen: Filips II stuurt zijn vloot richting Engeland om de
strijd aan te gaan, maar deze vloot wordt bij Antwerpen geblokkeerd door
, Nederlandse opstandelingen. → de Republiek heeft een succesvolle periode. De
samenwerking met Engeland zorgt dat de Republiek internationaal gaat meetellen.
1602: VOC wordt opgericht (monopolie op de handel met Azië).
1609-1621: Twaalfjarig Bestand (wapenstilstand tussen Spanje en Republiek).
1619: VOC-bestuurscentrum naar Batavia: de Staten-Generaal geeft de VOC ruime
bevoegdheden en stelt het bestuur van nieuwe handelsgebieden onder hoede van
de VOC-bestuurders. → de Republiek speelt een grote rol in de uitbreiding van de
handelscontacten en ontwikkeling van een wereldeconomie.
1619: Johan van Oldenbarnevelt onthoofd: hij wordt beschuldigd van hoogverraad.
→ ook binnenlandse partijen voeren hevige discussies en strijd.
1639: bouw Portugees-Joodse synagoge in Amsterdam: door Religieuze tolerantie
komen veel immigranten naar de republiek. → dit geeft een grote impuls aan de
Nederlandse economie en cultuur. Amsterdam wordt een wereldstad.
1648: verdrag van Munster maakt een einde aan de Spaans-Nederlandse oorlog
(Nederlanden worden voortaan erkend als Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden).
CONTEXT 2: Duitsland (1871 – 1954)
Jaartallen:
1870-1871: Frans-Duitse oorlog.
1871: Tijdens de Frans-Duitse oorlog wordt in Versailles het Duitse Keizerrijk
uitgeroepen.
1884-1885: Conferentie van Berlijn: onder leiding van Bismarck wordt een koloniale
conferentie georganiseerd met als doel een eerlijke verdeling van Afrika over
Europese staten. Bismarck wil het machtsevenwicht in Europa handhaven en de
positie van Duitsland versterken. → voorbeeld van modern imperialisme.
1888: Wilhelm II wordt keizer van het Duitse Rijk en wil Duitsland een belangrijke
plaats in de wereld bezorgen.
1898: Vlootwet: om Wetpolitik mogelijk te maken breidt Wilhelm II de Duitse vloot
aanzienlijk uit. → de vlootwet versterkt het nationalisme en past bij de nieuwe
overzeese imperialistische politiek van Duitsland.
1914: Slag bij de Marne: maakt een einde aan de Duitse militaire opmars in Noord-
Frankrijk. → gevolg is loopgravenoorlog met veel verliezen.
1914-1918: Eerste Wereldoorlog.
1919: Weimarregering ondertekent de Vrede van Versailles (gedwongen). Hierdoor
verliest de regering veel vertrouwen onder de Duitse bevolking.
1919: Spartakusopstand: gewapende communistische opstand in Berlijn. Wordt
hardhandig neergeslagen door regeringstroepen. → voorbeeld van het in praktijk
proberen te brengen van communistische ideologie.
1923: grote economische crisis in Duitsland door hoge inflatie en politieke crisis door
een poging tot een staatsgreep van Hitler.
1924: Dawesplan: financieel hulpprogramma voor Duitsland (van VS) zodat
Duitsland de herstelbetalingen kan aflossen. → door economische crisis in VS leidt
tot wereldcrisis.
1929: ineenstorting van Amerikaanse beurs die leidt tot economische crisis in VS en
uiteindelijk wereldcrisis. Duitsland wordt extra zwaar getroffen door de stopzetting
van Amerikaanse leningen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jaydaqg610. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73314 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen