Koningen heren en denkers
Het streven van vorsten naar absolute macht
De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de
Nederlandse Republiek
De wetenschappelijke revolutie
Absolutisme
- Begin 17e eeuw wilden Franse koningen meer macht. Dit deden ze door de Staten-Generaal niet
meer bijeen te roepen (1614-1789), meer ambtenaren te benoemen en belastingen rechtstreeks te
heffen.
- Lodewijk XIV krijgt de macht in 1661 en zet de centralisatie door → absolutisme (= een
regeringsvorm waarin de koning alle macht heeft en zelf boven de wet staat)
- Politiek: koning nam alle beslissingen, stelde zelf ambtenaren aan, kondigde nieuwe wetten aan
en voerde censuur in.
- Militair: Sterk, goed betaald leger, waarin de adel minder macht had (vertrouwenspersoon werd
aangewezen en adel kreeg geen hoge posities in leger)
- Economisch: mercantilisme (= economische leer volgens welke de staat de eigen economie kan
stimuleren door de export te bevorderen en de import te beperken)
- Religieus: Lodewijk was zelf katholiek en werd ook door veel katholieke kardinalen en
bisschoppen gesteund. Grote groep was ook protestant, maar deze moesten vluchten na de
herroeping van het Edict van Nantes (1685). (droit divin: goddelijk recht op grond waarvan de koning
met absolute macht regeert)
Rusland: ontwikkelde zich tot een absolute monarchie. Van 1613 tot 1917 behoorde de macht tot
een familie. Zeggenschap van de adel en geestelijkheid waren afgeschaft, tsaren hadden de macht.
Deze vonden de handel en het leger erg belangrijk. (orthodoxe kerk)
Pruisen: staat van het Duitse Rijk die uitgroeit tot een grootmacht. Frederik Willem (1640-1688)
zorgde voor een sterk leger en ambtenarenapparaat. Frederik Willem I (1713-1740) zorgde voor
vernieuwde belastingstelsel (leger en ambtenaren betalen). (geloofsvrijheid)
Republiek der Nederlanden: geen vorst, bestuurt door gewesten.
Engeland: Engelse parlement bereid juist de macht uit. Burgerij en lage adel hielpen juist de
economie → koning kan er niet meer om heen, hoge adel steunt koning juist → burgeroorlog (1642-
1649) → onthoofding koning Karel I → 250 jaar later probeert de katholieke koning Jacobus II
Engeland, Ierland en Schotland een staat te maken → parlement zoekt hulp bij stadhouder Willem III
→ verjaagt de koning en kroont zichzelf (1688)
Thomas Hobbes: natuurrecht (= het geheel van regels over goed en kwaad die ieder mens kan
doorgronden vanuit zijn geweten; het natuurrecht zou uitgaan boven de geschreven wetten en elk
mens het recht geven op vrijheid en gelijkwaardigheid, ook al voorzien bestaande wetten daar niet
in) (rond 1650)
John Locke: regering is geen absolute soeverein, maar regeert slechts op basis van vertrouwen van
het volk. Wanneer vertrouwen geschaad raakt kan het volk een andere regering kiezen. (rond 1688)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JamieBo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.