3.2 - Cardiale bijgeluiden
Auscultatie van het hart met een stethoscoop voor intensiteit van de harttonen,
bijruisen en extra harttonen. De puncta maxima zijn de plaatsen op de
thoraxwand waar de sluiting van diverse kleppen (harttonen) en bij afwijking het
hartgeruis gehoord kan worden.
Cardiale bijgeluiden (souffles) door wervelingen van het bloed, die voor
turbulentie kunnen zorgen. De souffle wordt beschreven op: intensiteit, punt van
maximale intensiteit, tijdstip (systolisch, diastolisch of continue), toonhoogte en
aard (rauw, blazend of fluitend).
- intensiteit heeft een waarde van 1-6 met het waarnemen van een fremitus bij
de ictus cordis (5/6
en 6/6).
- functionele geruisen: door verandering in stroomsnelheid of viscositeit van het
bloed, hoe sneller en
dunner, hoe luider het geruis (kan ook bij gezond hart met anemie).
- organische geruisen: door een stenose, klepinsufficiëntie of shunt.
Een geruis ontstaat als het bloed sneller stroomt dan 2m/s en veel volume heeft.
Met echocardiogram, punctum maximum en tijdstip van het bijgeruis is vast te
stellen:
- soort afwijking: lekkage (insufficiëntie), stenose of shunt;
- de afwijkende klep: mitralis (valvula bicuspidalis/linker atrioventriculaire klep),
tricuspidalisklep
(rechter atrioventriculaire klep), aortaklep of pulmonalisklep en de lokalisatie
van de shunt.
vb. systolisch bijgeruis met punctum maximum in de 4e intercostale ruimte op de
linker thoraxwand
is een aortastenose, terwijl een diastolisch bijgeruis met hetzelfde punctum
maximum wijst op
een insufficiëntie van de aortaklep.
Hoe luider het bijgeruis bij een stenose of insufficiëntie, des te erger de stenose
of insufficiëntie, maar hoe luider het bijgeruis bij een ventrikelseptumdefect, des
te kleiner het defect.
3.2.2 - Fysiologische of functionele bijgeluiden (flow murmurs)
Paarden hebben vaak fysiologische bijgeluiden, zoals klepregurgitaties voor de
sluiting van de atrioventriculaire (AV) kleppen. De grootte van het paardenhart,
de grote volumina die rondgepompt worden en de viscositeit van paardenbloed
dragen bij aan de veelvuldig waarneembare ‘flow murmurs’. Deze bijgeluiden zijn
bij hemodynamische veranderingen duidelijker hoorbaar (koliek of koorts).
DDx: souffle door een mitralisinsufficiëntie (linker AV klep), bij het paard uiterst
zeldzame stenose
van de aorta.
Een gespleten eerste harttoon bij normale paarden, maar duidelijker bij
premature ventriculaire complexen of atriumfibrillatie. Een gespleten tweede
harttoon door een niet gelijktijdige sluiting van de pulmonalisklep en de aortaklep
en is bij het paard meestal niet pathologisch. Bij ernstige pulmonale hypertensie
kan dit erger worden en is dan wel van klinische betekenis.
1
, Circulatie ziekteleer
Zachte vroegdiastolische souffle door een snelle vulling van de ventrikels is bij
paard normaal en is hoorbaar ter hoogte van de rechter of linker AV kleppen en
valt onder de categorie ‘flow murmur’. Bij het rund komt een zachte souffle op de
pulmonalisklep voor zonder pathologische betekenis.
Een continue souffle bij veulens tot drie dagen post partum is een veel
voorkomend door het nog niet volledig gesloten zijn van de ductus arteriosus.
3.2.3 - Pathologische bijgeluiden
Systolische bijgeluiden
Zachte hartgeruisen (1-2, soms 3 uit 6) door kleplekkage van de tricuspidalis, bij
paard als toeval door een fysiologische regurgitatie of minimale kleplekkages
aanwezig zonder een te achterhalen oorzaak.
Systolische hartruizen kunnen veroorzaakt worden door:
» Insufficiëntie van de mitralisklep (linker AV-klep) door endocardiose
(myxomateuze degeneratie van de klep), congenitale malformatie (dysplasie)
of een bacteriële endocarditis.
Secundair aan een dilaterende cardiomyopathie of een myocarditis door het
wijd worden van de anulus fibrosus kan de linker AV-klep gaan lekken.
Een prolaps treedt op door een geruptureerde chorda tendinea. Bij het paard
komt doorbuigen van de AV-kleppen voor zonder ruptuur van de chorda met
als gevolg lekkage (prolaps).
» Tricuspidalisklepinsufficiëntie (rechter AV-klep) dezelfde oorzaken als
mitralisklepinsufficiëntie (klepdegeneratie, klepdysplasie, dilaterende
cardiomyopathie, aritmogene cardiomyopathie van de rechter ventrikel en bij
het rund endocarditis).
Pulmonale hypertensie en ernstige pulmonalisstenose kunnen leiden tot
lekkage van de rechter AV-klep (tricuspidalis). Geringe insufficiëntie van de
rechter AV-klep komt veel voor bij het paard, de hond en de kat, maar
veroorzaken door kleine omvang van de lekkage zij niet altijd een klinisch
relevante souffle. Door het wijd worden van de anulus fibrosus, secundair aan
een dilaterende cardiomyopathie of een myocarditis kan de linker en/of rechter
AV-kleppen gaan lekken.
» Aorta- of pulmonalisstenose. Een aortastenose is bij het paard en het rund erg
zeldzaam en is meestal het gevolg van klepafwijkingen door endocarditis. Bij
de hond komen een aorta- en pulmonalisstenose regelmatig voor als een
aangeboren afwijking.
» Ventrikelseptumdefect met links-rechts shunting in het gebied van de
tricuspidalisklep. Er is geen insufficiëntie, maar de snelle bloedstroom vanuit
de linker naar de rechter ventrikel veroorzaakt turbulentie in hetzelfde gebied
waar het punctum maximum van de tricuspidalisklep te vinden is.
Diastolische bijgeluiden
Soms worden bij paarden fenestraties van de aortakleppen bij echografisch
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IrisZweers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.