Persoonlijkheidspsychologie: de complete samenvatting voor Toegepaste Psychologie 2024/2025
Alles voor dit studieboek
(21)
Geschreven voor
Artesis Hogeschool Antwerpen (Artesis)
Bachelor In De Toegepaste Psychologie
Persoonlijkheidspsychologie
Alle documenten voor dit vak (4)
Verkoper
Volgen
janavangoethem1
Voorbeeld van de inhoud
Persoonlijkheidspsychologie
1. Persoonlijkheid: een introductie
Voorbeeldvragen
• Leg in je eigen woorden uit wat we onder persoonlijkheid verstaan.
• Definieer de drie functies van de traitpsychologie.
• Er zijn verschillende manieren waarop stabiliteit van persoonlijkheid onderzocht wordt.
Verklaar 2 manieren.
inleiding
waarom is Persoonlijkheidspsychologie nuttig
om te beschrijven hoe iemand in elkaar zit. Verklaren waarom iemand zich op een bepaalde, soms
irrationele manier gedraagt. Cruciaal in de begeleiding van iemand.
drie analyseniveaus: analyse van persoonlijkheid op drie verschillende niveaus (Kluckhohn en
Murray):
Elk mens is zoals alle anderen. Humane nature, gemeenschappelijkheden, ergens bij
willen horen. Vb. Puberteit en seksuele interesse.
Elk mens is zoals sommige anderen. Individuele verschillen, verschillen tussen
groepen. Vb. mate van perfectionisme bij sporters.
Elk mens is als geen ander. Uniciteit, iemands unieke van verdriet hebben. Vb. nood
aan verbinding als mens, als Belg, als persoon.
persoonlijkheid kan op 2manieren onderzocht worden: het kan nomothetisch onderzocht worden of
idiografisch onderzocht worden.
Nomothetisch Idiografisch
Wat? Bestuderen van groepen. Wat? Bestuderen van één individu.
Focus: gelijkenissen tussen groepen. Focus: op uniciteit/uniekheid van het individu.
Waarom. Universele wetmatigheden ontdekken over Waarom? Beter/ dieper begrip van het individu.
de mens.
Hoe? Zelfrapportage, statistische analyses. Hoe? Kwalitatief.
Bestuderen van groep van mensen ahv statistiek. Met
focus op gelijkenis tussen groepen
Nadeel: weinig kennis over de individu zelf want op Nadeel: moeilijk realiseerbaar. Moeilijk/niet
groepsniveau. veralgemeenbaar want slechts 1 individu onderzocht.
Wel veel gedetailleerder
1
,1. wat is persoonlijkheid
Persoonlijkheid heeft betrekking op de kenmerkende individuele verschillen tussen mensen in de
manier waarop ze denken, zich voelen en zich gedragen. Deze individuele verschillen zijn vrij stabiel
en deels genetisch bepaald en openbaren zich in verschillende situaties.
Persoonlijkheid = karakter + temperament
Kenmerkende individuele verschillen
• Kenmerken = trekken (traits) = de eigenschappen die verschillen tussen mensen beschrijven
• Average tendencies –> gemiddelde gedragsneigingen (Gemiddelde neiging om een bepaald
gedrag te stellen bij elk individu)
Vb. “Tessa is extravert.” is ze dit altijd?
• De trekpyschologie bestudeert deze traits
• Doel? Basisdimensies van persoonlijkheid
Trekpsychologie
• Beschrijvende functie
- Het doel om iemand te gaan beschrijven
• Verklarende functie
- Verklaard gedrag, hoe komt het dat mensen op die manier reageren op een
gebeurtenis en andere niet
- Hoe komt het dat iemand anders gedrag stelt hangt af van
persoonlijkheid
- Zoals in het: gevang, rechtbank, psychiater
• Voorspellende functie
- Voorspellen of iemand een bepaald gedrag zou kunnen tonen
- Bv. Opsporen of iemand rapper verslaaft zou kunnen worden, rapper
zelfmoord plegen,..
- Detroux hebben ze voorspelt dat hij de zelfde feiten terug zal plegen
Individuele verschillen
karakter temperament
persoonlijkheid
Karakter + temperament = meer genetisch zeggen ze
2
,Karakter
• Heeft vooral kenmerken op het kenmerkende of typerende van een persoon
• Charasso graveren/ inkerven dat staat vast bij iemand
• Hebben vaak wat weg van Stereotypen
Hij is een strever/ gierigaard/ nerd/..
• Twee uitgangspunten:
• Karaktertrekken als eigenschappen
• Causaal ze zijn intern aan de persoon en ze veroorzaken bepaalde trekken
bij een persoon (verklarende functie)
• Karaktertrekken als samenvattingen
• Niet causaal gedrag verandert doorheen de tijd, het is niet omdat je in de
ene situatie extravert bent dat je dat ook in de andere situatie bent
(beschrijvende functie)
• beschrijvend
temperament
• een vloeistof dat in het lichaam ontstaat
• het staat voor de basale persoonlijkheidseigenschappen
• Op jonge leeftijd observeerbaar
• Experiment meten van temperament zie die 18
Mary Rothbart (1981) bestudeerde temperament en onderving:
• Stabiele eigenschappen: vroeg aanwezig
• Stabiliteit groeit met leeftijd
• Stabiliteit van temperament is hoger over korte intervallen
2. stabiliteit van persoonlijkheid
Persoonlijkheid veranderd niet elke dag maar kan wel veranderen door gebeurtenissen daardoor is
persoonlijkheid niet stabiel
• Een belangrijk kenmerk van persoonlijkheid is dat deze relatief stabiel is
Er zijn 2 vormen van stabiliteit
• Rangordestabiliteit
• Verwijst naar de Relatieve positie die iemand neemt in een groep doorheen de tijd
Bv: zijn kinderen die relatief opstandig zijn in vergelijking met leeftijdsgenoten dat na
verloop van tijd nog steeds
3
, • Costa & McCrae hun mening is: Individuen behouden hun relatieve positie ten
aanzien van de groep. Er zullen wel kleine veranderingen aanwezig zijn.
• Mean-level stabiliteit
• Stabiliteit van groepen personen naarmate ze ouder worden
• Vergelijking van de gemiddelde score van een populatie over de tijd
- Persoonlijkheid = relatief stabiel
- Persoonlijkheid zorgt ervoor dat er een gedragsverandering plaatsvind
- Een traumatische gebeurtenis bij kinderen (misbruik) kan ervoor zorgen dar persoonlijkheid
veranderd
- Stabiliteit neemt toe met leeftijd, Piek van stabiliteit: 50-60 jaar
• De mate waarin genen overeenkomsten en verschillen tussen mensen kunnen verklaren
• Persoonlijkheidseigenschappen zijn deels erfelijk. Zoals: oogkleur, lengte
Zelf en identiteit
• Persoonlijkheid bestaat uit een objectief deel = waarneembare gedragingen (feiten)
• Persoonlijkheid bestaat ook uit een subjectief deel = zelfconcept/zelfbeeld (percepties)
Bv. “Ik percipieer mezelf als introvert, maar in mijn gedrag toon ik me extravert.”
Samengevat: de ontwikkeling van het zelfconcept
• Onderscheid tussen ‘ik’ en ‘ik niet’
• Zelfherkenning: 15-24 maanden
• Eigenwaarde (evaluatie van beschrijving)
• Sociale vergelijking: 5 à 6 jaar
• Privaat zelfconcept
• Vroege tienerjaren: zelfreflectie
• De mate waarin je tevreden bent over je zelfconcept = zelfwaardering
• Ben ik de moeite waard?
• Hoge zelfwaardering correleert sterk met omgaan met feedback en omgaan met
tegenslagen
• Verklaring? Mensen met hoge zelfwaardering hebben meer oog voor dingen die wel
goed gaan
• Relatief stabiel
• De manier waarop je jezelf presenteert naar anderen toe = sociale identiteit
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janavangoethem1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.