Samenvatting
Samenvatting Biologie - thema 1 - Regeling
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting Biologie thema 1 vwo
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
1.1 regeling en homeostaseNormwaarde de normale waarde van lichaamsfactoren zoals temperatuur, zuurstofconcentratie
en osmotische waarde, de normwaarde worden steeds beïnvloed door de omgeving en activiteiten
dynamisch evenwicht, dit gebeurd door regelkringen.
Homeostase in stand houden van dynamisch evenwicht in het inwendig milieu van organismen
door middel van regelkringen (zelfregulatie op niveau van het organismen)
Negatieve terugkoppeling een toename van het resultaat vormt een remming van het proces (het
ene daalt en het ander stijgt) (+ -)
Positieve terugkoppeling een toename van het resultaat versterkt het proces (+ +)
1.2 hormonale regulatie
Communicatie tussen cellen is nodig voor homeostase, dit gebeurd via
signaalmoleculen/signaalstoffen
Een voorbeeld van signaalmoleculen zijn hormonen, deze worden afgegeven aan het bloed door
hormoonklieren (endocriene klieren), dit heet secretie.
Klieren met een afvoerbuis heten exocriene klieren (zweet/speekselklieren), dit heet excretie
De hormonen zijn alleen werkzaam in organen waarvan de cellen specifieke receptoren hebben
(doelwitorgaan). De mate waarin dit doelwitorgaan reageert wordt beïnvloed door de
hormoonconcentratie/hormoonspiegel en het aantal receptoren op de celmembranen.
Hormonen blijven lang in je lichaam en regelen geleidelijke processen zoals groei, ontwikkeling en
voortplanting
Sommige hormonen worden door de cellen van een doelwitorgaan opgenomen en bind zich aan een
receptoreiwit in het cytoplasma dit vormt in het kernplasma een hormoon-receptorcomplex dat
bepaalde genen aan of uit kan zetten
Andere hormonen binden zich aan een receptoreiwit op het celmembraan. Aan de binnenkant van
de cel wordt dan de second messenger geactiveerd die een signaal doorgeeft om een reactie op gang
te brengen
Wanneer een signaal via meerdere schakels in de cel wordt doorgegeven spreek je van een
signaalcascade
Het hormoonstelsel (wordt aangestuurd door de hypothalamus door
neurohormonen te produceren en af te geven) bestaat uit een aantal
hormoonklieren:
De hypofyse produceert verschillende hormonen die de werking
van andere hormoonklieren beïnvloeden.
o Neurohormonen uit de hypothalamus (inhibiting
hormonen en releasing hormonen) beïnvloeden de
endocriene cellen in de hypofysevoorkwab
Inhibiting hormonen (IH) – zorgen ervoor dat er geen hormonen worden
geproduceerd
Releasing hormenen (RH) – zorgen ervoor dat er extra hormonen worden
geproduceerd
Hormonen die worden aangemaakt in de voorkwab;
Groeihormoon
prolactine (melkstimulatie)
, thyreoïstimulerend hormoon (TSH) – reguleert de schilklier
FSH en LH – reguleren processen in de ovaria en testes
Adrenocorticotroop hormoon (ACTH) – stimuleert bijnierschors tot afgifte
van cortisol
o Hypofyseachterkwab geeft neuronhormonen af die worden geproduceerd door
neuronen (zenuwcellen) in de hypothalamus. Deze neuronhormonen zijn:
Oxytocine – stimuleert weeën bij de geboorte, bevorder verzorgend gedrag
bij de moeder, zorgt na de bevalling voor samentrekken spierweefsel
Antidiuretisch hormoon (ADH) – regelt resorptie in de nieren bij de vorming
van urine
De schildklier produceert thyroxine/schildklierhormoon, dit hormoon beïnvloedt de
stofwisseling door verbranding van glucose te stimuleren en de groei/ontwikkeling bij
kinderen
o TSH uit de hypofyse stimuleert de vorming van schildklierweefsel, de opname van
jodium door schildkliercellen en de productie van thyroxine
o Teveel thyroxine > verbranding in cellen te hoog (mager, rusteloos)
o Te weinig thyroxine > verbranding in cellen te laag (groei blijft achter)
Spijsverteringsklieren spijsverteringshormonen worden geproduceerd door endocriene
cellen in de alvleesklier en maag- en darmwand
Eilandjes van Langerhans (in de alvleesklier) produceren:
o Insuline – zorgt ervoor dat glucose wordt omgezet in glycogeen waardoor de
glucoseconcentratie/bloedsuikerspiegel in het bloed wordt verlaagd
o Glucagon – stimuleert de omzetting van glycogeen in glucose wat zorgt voor de
verhoging van glucoseconcentratie/bloedsuikerspiegel in het bloed
Nieren en bijnieren de nieren produceren het hormoon EPO (erytropoëtine) als ze
onvoldoende zuurstof krijgen, hierdoor wordt de productie van rode bloedcellen in het rode
beenmerg gestimuleerd.
De bijnieren bestaande uit:
o Bijniermerg – produceert bij stress adrenaline (fight-flighthormoon)
o Bijnierschors – produceert cortisol (stresshormoon) onder invloed van ACTH >
beïnvloed glucosegehalte, remmende werking op ontstekingsreacties
1.3 het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel op basis van anatomie (bouw & ligging):
Centrale zenuwstelsel de grote hersenen, de kleine hersenen, de hersenstam en het
ruggenmerg
Perifere zenuwstelsel zenuwen die alle delen van het lichaam verbinden met het centrale
zenuwstelsel
Het zenuwstelsel op basis van functie:
Animale zenuwstelsel regelt de bewuste reacties, houding en beweging van het lichaam
Autonome/vegetatieve zenuwstelsel regelt de werking van inwendige organen (alles wat
vanzelf gaat)
Prikkel = een invloed uit het milieu op een organisme (lichtstraal/geur)
Onder invloed van prikkels ontstaan in zintuigcellen impulsen (elektrische signalen), deze
worden in de hersenen verwerkt en geven weer impulsen af die naar bijvoorbeeld je
speekselklieren/armspieren gaan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rooswesselsboer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 58716 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen