Dit is een uitwerking van de gestelde leerdoelen van het vak 3.5 C psychometrie. De uitwerkingen zijn afkomstig van een samenvatting en aantekeningen van de colleges.
Uitwerking leerdoelen tentamen 3.5 Psychometrie
1. Je bent in staat de volgende uitdagingen van metingen uit te leggen (H1-2-3)
Participant reactiviteit
Deelnemers zijn zich vaak bewust van de meting en reageren mogelijk anders. Dit kan invloed hebben op
psychologische meting of proces.
- Vraagkenmerken deelnemer probeert doel onderzoek te achterhalen, veranderen gedrag om aan te
sluiten bij onderzoeker.
- Sociale wenselijkheid deelnemers veranderen gedrag om indruk te maken op persoon die test afneemt.
- Malingering deelnemers veranderen gedrag om slechte indruk achter te laten.
Objectiviteit
Ook wel: bias en verwachtingen bij de onderzoeker. Mensen die gegevens verzamelen kunnen bias en
verwachtingen hebben effecten lastig te achterhalen soms onbedoelde vooroordelen.
Samengestelde score
Ook wel: composite score. Een score die is opgebouwd uit meerdere testen waarbij ieder item even zwaar telt. Vaak
lastig om te weten of items even goede indicatoren zijn/ even belangrijk zijn voor bepaald psychologisch construct.
niet te controleren, omdat psychologisch construct niet zichtbaar is.
Sensitiviteit score
De vraag of vragenlijsten gevoelig genoeg zijn om daadwerkelijk verschillen tussen mensen te meten. Sensitiviteit
draait erom of een meting onderscheid kan maken tussen betekenisvolle eenheden/hoeveelheden van een gemeten
dimensie. Bij psychologen is dit probleem groter. Sociale wetenschappen niet op de hoogte van
schaalgevoeligheid. Ook niet achteraf, omdat je niet weet hoe een construct eruit ziet en niet weet welk item het
beste het doel meet. Onbekend of je sensitief genoeg aan het meten bent. Maakt 1 item meer/minder verschil?
Gebrek aan bewustzijn van belangrijke psychometrische vaardigheden
Psychologische meting is vaak sociaal of cultureel wat wordt gebruikt om de informatiestroom tussen mensen te
begeleiden. Vaak heeft een meting te weinig aandacht voor de psychologische kwaliteit van de testen. Mensen zijn
zich niet bewust van de moeilijkheidsgraad van het meten van psychologische constructen. Vaak onderzoek met
meetinstrumenten die niet goed zijn.
2. Je begrijpt de onderliggende principes van de klassieke test theorie en kan uitleggen (H5-6)
Klassieke test theorie:
Theorie over metingen dat de conceptuele basis van betrouwbaarheid definieert en procedures voor het inschatten
van betrouwbaarheid van psychologische metingen schetst. Betrouwbaarheid komt voort uit geobserveerde scores,
werkelijke scores en meetfout (error). Betrouwbaarheid is de mate waarin verschillen tussen geobserveerde en
werkelijke scores consistent zijn als de test twee of meer keer door dezelfde persoon onder dezelfde
omstandigheden is afgenomen. 4 manieren conceptualiseren betrouwbaarheid:
1. Ratio tussen true score variantie en geobserveerde score variantie
= meest gebruikt. Combinatie van true scores en aandeel van de variantie.
2. Gebrek aan errorvariantie
Betrouwbaarheid gezien als mate waarin errorvariantie minimaal is in vergelijking variantie geobserveerde score.
Combinatie van meetfout en aandeel van variantie.
3. Schuine correlatie tussen geobserveerde scores en true scores
Correlatie geeft graad weer waarin verschillen in ene variabele consistent zijn met verschillen in andere variabele.
Combinatie van correlatie en true scores.
4. Gebrek aan schuine correlatie tussen geobserveerde en error scores
Mate waarin verschillen in geobserveerde scores verschillen in de error effecten reflecteren, is test onbetrouwbaar.
Betrouwbaarheid sterk als geobserveerde scores relatief lage correlaties hebben met errorscores. Combinatie van
meetfout en correlaties.
Observed score (observed scores)
Waarden verkregen vanuit een meting van een bepaald kenmerk van een persoon.
Werkelijke score (true scores)
Werkelijke hoeveelheden van een bepaald kenmerk van een persoon. Deze scores zou je krijgen als de
test/meetinstrument perfect zou zijn en dus niet wordt beïnvloed door error. True scores zijn vaststaand!
, 2
ST
Betrouwbaarheid = proportie van verklaarde variantie. R xx = 2
So
Systematische meetfout (error)
Vaste ruis door bijvoorbeeld
Random meetfout (error)
De meetfout even waarschijnlijk is om een bepaalde scoren te verlagen als te verhogen. De antwoorden op
onderzoeken worden op onvoorspelbare manieren beïnvloed, waardoor de geobserveerde score hoger of lager kan
uitvallen. Omdat het random is, is de afname/toename vanwege error onafhankelijk van de true score van een
persoon.
Let op error error laat sommige scores toenemen en van een ander afnemen, waardoor het gemiddelde ongeveer
gelijk is aan 0. Daarnaast zijn error scores niet gecorreleerd met true scores. Variantie in true scores blijft gelijk, komt
alle variantie in geobserveerde scores in error-variantie.
3. Je kan uitleggen wat het belang en het effect van betrouwbaarheid is met betrekking tot meting
en je kan uitleggen en begrijpen wat onderstaande principe van betrouwbaarheidsmeting (H5-6)
Test-retest reliability
Bruikbaar voor het meten van stabiele, psychologische constructen. Bij deze manier nemen dezelfde mensen,
dezelfde test af in meerdere omstandigheden. Correlatie is dan de schatting van de betrouwbaarheid. Gelijkenissen
met de ‘alternatieve vormen methode’
1. True scores zijn gelijk over de 2 testzittingen. lastig te voldoen, omdat je er vanuit gaat dat er geen
veranderingen zijn, terwijl dit best mogelijk is wat betreft psychologische kenmerken. 3 factoren van invloed:
o Soort psychologisch kenmerk;
o Periode waarin het interval is;
o Lengte van het interval tussen test en her-test.
Test-hertest correlatiecoëfficiënt = stabiliteitscoëfficiënt. Hoe lager de test-hertest correlatie, hoe groter
het effect van de meetfout, hoe lager de betrouwbaarheid van de test.
2. Errorvariantie van test 1 is gelijk aan errorvariantie van test 2 door bepaalde constante omstandigheden
gelijk te houden, kan je er zeker van zijn dat deelnemers door dezelfde error worden beïnvloed. Alhoewel is
bij test-hertest de kans op ongelijke error-variantie tussen test 1 en 2 groter.
Parallel testen
Assumptie om achter de true scores te komen op een psychologische variabele of de error die met de
testantwoorden wordt geassocieerd is 2 psychologische tests kunnen op een bepaalde manier vormgegeven
worden dat ze parallel zijn. Hier is sprake van als alle assumpties van CTT van toepassing zijn en als 2 onderstaande
assumpties eraan zijn toegevoegd:
1. True scores van de ene test zijn gelijk aan die van de andere test. Meten hetzelfde psychologische construct
tau equivalent.
2. Errorvariantie/standaarddeviatie van error heeft een gelijkwaardig niveau in beide testen.
Testen zijn parallel als de gemiddelden en standaard deviaties van de true scores gelijk zijn voor beide testen. Helaas
niet mogelijk om de exacte true scores te weten. Dus nooit zeker of iets 100% parallel is. Als 2 testen parallel zijn,
dan is het mogelijk om betrouwbaarheidscoëfficiënt en standaard error van de geobserveerde score te berekenen.
Als 2 testen parallel zijn, dan kan je correlatie op gebruikelijke manier berekenen. CTT correlatie tussen parallel
tests gelijk aan betrouwbaarheid.
Alternate form reliability
Voor inschatten betrouwbaarheid testscores. Door het verzamelen van scores van 2 verschillende testvormen, is het
mogelijk correlatie tussen die 2 vormen te berekenen, waardoor de correlatie geïnterpreteerd wordt als
betrouwbaarheid van een test. Correlatie alternatieve vormen alleen mogelijk te interpreteren als parallel zijn.
correlatie tussen 2 parallel testen is precies gelijk aan betrouwbaarheid.
- Nooit zeker dat 2 tests gelijk zijn. Verschillende vormen hebben verschillende inhoud. Als true scores niet
gelijk zijn, is correlatie lager dan betrouwbaarheid onderschatting betrouwbaarheid.
- Ander probleem = contaminatie/ verdraagbare effecten (carryover) door herhaald testen deelnemen test
1 heeft invloed op prestaties test 2. Als de error van 2 vormen correleert, is correlatie hoger dan
betrouwbaarheid.
Errorvariantie van beide testen = onafhankelijk hangt nergens mee samen geen correlatie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper miekeelst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
