Aantekeningen Interpersoonlijke Vaardigheden OP1.4
OP1.4cIPV1 Psychologie
Betekenis Psychologie
Psychologie =
1. Wetenschap van de bewustzijnsverschijnselen, van de belevingen en gedragingen.
2. Begrip van de menselijke geest.
Makkelijkere woorden De wetenschap naar gedachten, gevoelens en gedragingen van mensen.
Factoren die invloed hebben op de mens:
- Menselijke natuur.
- Je brein.
- Je persoonlijkheid.
- Je opvoeding.
- Je cultuur groepen.
- Situaties.
Inzicht
Als je meer weet van psychologie van de mens is dit handig, dan kun je het gedrag voorspellen en
mensen inschatten. Hierdoor kan je je bijvoorbeeld beter in leven in de patiënt, je kan inspelen op
stress of angst, je kan je goed opstellen tegenover lastigere patiënten. Privé heeft het ook voordelen.
Als je van jezelf weet hoe je je gedraagt in bepaalde situaties en je bent hier niet blij mee, kun je
hiermee aan de slag. Het levert dus meer zelfinzicht op.
- Inzicht in je eigen gedrag.
- Inzicht in gedrag van anderen.
- Inzicht in gedrag van groepen.
Kortom: Persoonlijke ontwikkeling.
Invalshoeken
- Persoonlijkheidsleer
Hierbij wordt er ingegaan op het karakter en persoonlijkheid van mensen.
- Sociale psychologie
Richten zich op het gedrag van mensen in groepen. Maar ook hoe gedrag beïnvloed wordt
door jezelf, de groep en situatie.
- Neuropsychologie
Houdt zich bezig met onder andere stoornissen en beschadigingen van hersenfuncties, en de
invloed hiervan op menselijk gedrag. Ook wordt er gekeken naar problemen in het
functioneren zonder dat er sprake is van een hersenbeschadiging zoals bij kinderen met
ADHD of autisme. Maar er wordt ook onderzoek gedaan naar emoties en sociaal gedrag.
Als MBB’er kun je te maken krijgen met mensen, met bijv. dementie, een niet aangeboren
hersenafwijking, autisme of ADHD. De neuropsychologie zorgt ervoor dat je handvaten krijgt
voor deze omgang met deze patiëntengroep.
- Ontwikkelingspsychologie
Bestuderen ze het gedag, denken en beleven van mensen van verschillende levensfases,
vanaf de geboorte tot dood. Kan erg handig zijn in je omgang met patiënten in verschillende
levensfasen.
- Klinische psychologie
Houdt zich bezig met storingen of afwijkingen. Je kan denken aan patiënten met psychische
klachten of stoornissen zoals angst, depressie, verslavingen, trauma’s, fobieën,
, rouwverwerking of burn-out. Als MBB’er kan je patiënten tegenkomen in verschillende stadia
van rouw. Of patiënten die claustrofobie (angst voor kleine ruimtes) hebben, of hemafobie
(angst voor bloed), of belonefobie (angst voor naalden), of radiofobie (angst voor straling).
OP1.4cIPV2 Persoonlijkheidsleer
Persoonlijkheid
Persoonlijk =
- De verzameling van kenmerken die ons denken, voelen en doen bepalen. De persoonlijkheid
is dus medebepalend hoe wij reageren, voelen en denken in een situatie tijdens een
pandemie waar we nu in zitten.
- De verzameling van kenmerken die het gedrag, de cognitie, de emoties en de motivatie van
een persoon bepalen. Inzicht in persoonlijkheid geeft dus inzicht in wie we zijn en hoe wij
dingen doen.
Wetenschap. Persoonlijkheidspsychologie = Studie van persoonlijkheidskenmerken.
Hierbij speelt het gedragsaspect een belangrijke rol en heeft een wetenschappelijke basis. In deze
wetenschap besteden sommige onderzoekers aandacht aan kenmerken die bij iedereen voorkomen
en anderen leggen meer de nadruk op verschillen tussen mensen.
Grondleggers van de persoonlijkheidspsychologie = Freud, Maslow, Skinner en Cattell.
Persoonlijkheidstrekken
Een belangrijke stroming binnen de persoonlijkheidspsychologie is die van de
persoonlijkheidstrekken.
Een persoonlijkheidstrek is een stabiele, persoonlijkheidseigenschap die het gedrag, de gedachten en
de gevoelens van een persoon in uiteenlopende situaties beïnvloedt. Een voorbeeld kan zijn dat je
heel jaloers bent. Bij jaloers zijn kunnen we ons van alles voorstellen; die persoon kan achterdochtig
zijn in een relatie of kan heel kritisch zijn als zijn/haar partner nieuwe mensen ontmoet.
Heb je inzicht in de persoonlijkheidstrekken van een persoon of van jezelf, dan geeft dat inzicht in
(toekomstig) gedrag.
In de meeste theorieën bestaat een trek uit een continuüm tussen twee tegenovergestelde
eigenschappen. Bijvoorbeeld humeur Somber – Opgewekt. Hoe iemand op deze trek scoort kan
worden onderzocht aan de hand van een persoonlijkheidstest.
The Big Five, OCEAN
Openheid voor ervaringen
Conscientieusheid (Gerichtheid op het resultaat)
Extraversie
Altruisme
Neuroticisme (Emotionele stabiliteit)
Er zijn verschillende theorieën geweest binnen de persoonlijkheidtrekstroming die een verschillend
aantal standaard trekken hanteerden om een persoonlijkheid in kaart te brengen.
Zo was er een theorie die 16 persoonlijkheidstrekken onderscheidde en de andere 3. Naarmate er
meer testen werden afgenomen en deze op statistische basis onderzocht werden, kwamen
verschillende onderzoekers uit op het aantal trekken van 5. Dat was het juiste aantal en ook m.b.t.
de kenmerken van de trekken was overeenstemming. Deze kenmerken worden ook wel de big five
genoemd. Nee het gaat hier niet om dieren maar persoonlijkheidstrekken.
