100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Psychologie als wetenschap €8,99
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Psychologie als wetenschap

15 beoordelingen
 762 keer bekeken  54 keer verkocht

Deze samenvatting bevat alle stof van de hoorcolleges (HC1 - HC12) van Psychologie als wetenschap. Dit bevat alle stof voor het tentamen (het boek en extra literatuur zijn er namelijk alleen voor verduidelijking). Begrippen zijn (gekleurd) dikgedrukt aangegeven. Hiernaast zijn er ook plaatjes ter v...

[Meer zien]
Laatste update van het document: 2 jaar geleden

Voorbeeld 4 van de 41  pagina's

  • 14 juni 2022
  • 23 juni 2022
  • 41
  • 2021/2022
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (59)

15  beoordelingen

review-writer-avatar

Door: chanandikici • 1 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: leonkrekelberg • 1 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: Loisla • 2 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: valentijnbeck • 2 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: samenvattingenpsychologieUU • 2 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: justinevinken1 • 2 jaar geleden

Rustig 7,5je gehaald hiermee

review-writer-avatar

Door: svenjamcdriessen • 2 jaar geleden

Bekijk meer beoordelingen  
avatar-seller
Samenvattingenvoorieder
Samenvatting psychologie als wetenschap
Hoorcollege 1
 Niet-wetenschap: beweert ook geen wetenschap te zijn, dus zolang iemand niet claimt dat
het waar is en toetsbaar
 Pseudowetenschap: claims die beweren wetenschappelijk te zijn, terwijl ze dit niet zijn (bijv.
d.m.v. niet-transparant systematisch onderzoek doen)

Voor de wetenschap moet je een kritische en constructieve houding (bijv. hoe iets beter kan) hebben

 Transparant: het onderzoeksproces is stap voor stap helder en volledig beschreven
 Reproduceerbaar: het onderzoek kan nog een keer uitgevoerd worden precies zoals het
eerder ook is uitgevoerd

Replicatie: een studie vindt hetzelfde resultaat als een eerdere studie (het is mogelijk te
reproduceren, zonder repliceren)
Observaties  theorie (samenhang observaties), zodoende integrerende rol

Hypotheses kunnen bijv. gegenereerd worden door: introspectieve zelf-analyse, opmerken van
patronen, opmerken van (onverwachte) uitzonderingen op patronen, bestaande theorie toepassen
op nieuwe fenomenen

Voorspellende rol van theorie:

Als data overeenkomt met de theorie, betekend dit nog niet
dat de theorie waar is
 onderdeterminatie: als je een patroon in de data ziet, zijn
er altijd meerdere verklaringen

Een correlatie impliceert geen oorzakelijk verband

 Psychologie: de wetenschappelijke studie van het
brein, cognitie, en gedrag
o Brein: structuur en functioneren van de
hersenen
o Cognitie: informatieverwerking (waarneming, gedachten, emoties, gevoelens, etc.)
o Gedrag: alle acties van het lichaam (lopen, blozen, pupilveranderingen, harslag)

Mensen hebben verschillende intuïties over wetmatigheden, maar wat klopt nou…hiervoor kun je
wetenschap gebruiken

Concepten:

 Theorie: een set van onderling verbonden claims die toetsbaar is (deels of geheel)
 Hypothese: een claim over de relatie tussen constructen/concepten die volgt uit een theorie
o Variabelen: observaties die verschillende waarden kunnen aannemen
 Voorspelling: een verwacht patroon van data in studieopzet (op basis van hypothese)
o Data: records van observaties

Bij onderzoek is helderheid en precisie nodig, bijv. kijken naar de difinities/concepten. Ook is kritisch
nadenken, kunnen omgaan met onderzekerheid en analytisch denken nodig.

,  Jingle denkfout: ten onrechte aannemen dat dingen hetzelfde zijn omdat deze met dezelfde
term worden aangeduid (bijv. adaptief in biologie vs psychologie)
 Jangle denkfout: ten onrechte aannemen dat dingen verschillen omdat deze met
verschillende termen worden aangeduid (bijv. sensitieve- en kritiekeperiode)

Theorieën zijn nuttige abstracties, ze nemen een gedeelte van de info mee, waar ze zich op focussen

Bij wetenschap moet je ook perspectieven integreren, om het geheel te zien

Multi- en interdisciplinariteit tussen vakgebieden:

Disciplinair: gwn 1 vakgebied
Multidisciplinair: mensen uit verschillende
vakgebieden werken samen met verschillende
methodologie (zelfde fenomeen apart onderzoeken)
Interdisciplinair: samenwerken om een fenomeen te
onderzoeken (vakgebieden laten overlappen)
Transdisciplinair: wetenschappers uit verschillende
vakgebieden werken samen aan een vraagstuk uit
de samenleving



Hoorcollege 2
Wetenschapsfilosofie houdt zich bezig met:

 Wat kwalificeert als wetenschap
 niet-wetenschap (iemand zegt dat hij geen wetenschappelijke uitspraak doet)
 wetenschap: mensen zijn het erover eens dat het is onderzocht a.d.h.v. de regels van de
wetenschap, qua onderzoeksmethoden etc.
 pseudowetenschap: iemand beweert een wetenschappelijke uitspraak te doen, maar
houdt zich niet aan de spelregels van wetenschap
 Geloof vs wetenschap
 Hoe wetenschap te bedrijven
 mertoniaanse normen (goede manieren om wetenschap in sociale omgeving (niet alleen)
te bedrijven:
o Communisme (het is goed om je ideeën/data openbaar te maken, iedereen moet
erbij kunnen)
o Universialisme (het moet niet uitmaken wie de uitspraak doet)
o Belangeloosheid (onderzoeker moet geen belang hebben bij de uitkomst van het
onderzoek)
o Georganiseerde skepsis (altijd kritisch zijn)
 Het doel van wetenschap
 bijv. vermeerderen van kennis, het beschrijven en begrijpen van de wereld
 bijv. bijdragen aan de welvaart en welzijn van mens en maatschappij
 bijv. bijdragen aan technologische vooruitgang
 bijv. ondersteunen van geloof of (politiek) doel

Een wetenschapper wil uitspraken doen die waar zijn, hier kun je bijv. deductie voor gebruiken
Deductie: gebruik van logica (premisses en conclusie, dan logische gevolgtrekking (valide)). Als de
inhoudt van de premissen niet klopt, is het wel een logische gevolgstrekking, dus valide, maar dan is

,het nog niet waar)
Om te kijken of een premisse waar is moet je observeren en hoe vaker je dezelfde observatie doet,
hoe groter de waarheid van je uitspraak

Inductie: o.b.v. een waarneming doe je een algemene uitspraak (je toets de waarheid o.b.v. hoe vaak
je dezelfde observatie doet)

Positivisme zegt dat m.b.v. observaties de enige manier is om wetenschap te bedrijven en zo een
model beschrijft

(Metafysisch) realisme: er bestaat een externe, van onze geest en waarneming onafhankelijke
wereld
Epistemologisch realisme: wij kunnen objectieve kennis krijgen van de externe werkelijkheid (wij
kunnen hem zo beschrijven als dat de wereld echt is)

Inductieprobleem: je kunt nooit alle observaties doen om te bewijzen dat iets waar is

Falsificatie: met zekerheid zeggen dat een conclusie niet correct is
Demarcatie: wat wetenschap scheidt van niet wetenschap. Alleen een theorie die falsifieerbaar is, is
wetenschappelijk

Manieren om wetenschap te bedrijven zijn dus: inductie, deductie en falsificatie

Algemenere uitspraken zijn sterkere wetenschappelijke theorieën dan specifieke

Ad hoc (verklaring): falsificaties uit de weg gaan, wetenschapper verzint een reden waarom de
falsificatie niet klopt

Observaties zijn subjectief, wat een probleem is voor falsificatie, daarom moeten we volgens Popper
publieke toetsbare observaties doen, maar alsnog…observaties zijn theorie-afhankelijk (ligt eraan
vanuit welke richting/vakgebied je denkt. Volgens Popper moeten we toe naar basis-observaties (die
niet anders waargenomen kunnen worden).

Mensen zijn zo stug/koppig, dus accepteren falsificatie vaak niet

Volgens Lakatos hebben wetenschapsprogramma’s een harde kern (hier kom je
gwn niet aan, neem je aan) en beschermgordel (hier doe je uitspraken, die de
harde kern beschermd
 positieve heuristiek: onderzoek dat de theorie versterkt
 negatieve heuristiek: onderzoek dat de harde kern aantast (niet doen)
Volgens Lakatos is het een succesvol programma als er : een harde kern is, er
samenhang is, leidraden voor onderzoek, of er nieuwe ontdekkingen worden
gedaan, is het bruikbaar (in deze gevallen in het wetenschappelijk)

Soms is er een concurrerend onderzoeksprogramma (bijv. cognitie op behaviorisme), wat ook zorgt
voor een omwenteling

Kuhn: paradigma’s en cycli:
paradigma’s hebben:
- grondbeginselen (kracht)
- wetten en aannames
- vast instrumentatrium (iedereen gebruikt zelfde methodes
- voorschriften (van hoe onderzoek bedrijven)

, Demarcaties:



Feyerabend zegt dat
demarcaties onzin zijn.
Een wetenschapper
geloofd in een theorie.
Iemand die op zoek is
naar kennis bepaald zelf
hoe hij dit doet




Hoorcollege 3
Replicatiecrisis: replicatie studies met veel gevonden effecten of relaties konden niet worden
gerepliceerd (ging vooral over studies die over onbewustzijn gaan (maar het meeste gebeurt bewust
in ons))

Ethiek:
Wetenschap is heel belangrijk in de maatschappij en bij falende replicatie, heb je tijd/geld
weggegooid van wetenschappers/lezers/publiek/maatschappij en er kunnen verkeerde besluiten op
gedaan worden, op de valse kennis. Specifieker: nutteloze wetten of behandelingen etc. kunnen erop
gebaseerd worden.

Mogelijke oorzaken replicatiecrisis:
- wetenschapscultuur
- complexiteit van het brein (en psyche en gedrag)

Qua observering kunnen er dingen fout gaan door 1) ruis, of door 2) interpretatie, 3) aandacht (we
kunnen niet alles tegelijk zien), 4) omgeving die invloed heeft
Qua introspectie kunnen er dingen fout gaan,1) omdat mensen een beperkt werkgeheugen hebben,
2) veel op basis van lichamelijke reacties (bijv. emoties)

Wisselwerking:

 Dualisme: (fysiek) gedrag komt voort uit een immateriële geest
 Fysicalisme: gedachten/gedrag komen voort uit (fysieke) brein (meet wat je ziet, want wat je
denkt is onbetrouwbare interpretatie) – observatiemethoden
 Idealisme: de omgeving is een interpretatie van zintuigen
 Mentalisme: meet wat je denkt, want wat je ziet is een onbetrouwbare sensorische meting -
introspectiemethoden

Bij fysicalisme licht de nadruk dus op fysiek zichtbaar bewijs:

 Empiricisme → empirisch bewijs (ervaringen = kennis)

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Samenvattingenvoorieder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€8,99  54x  verkocht
  • (15)
In winkelwagen
Toegevoegd