Dit document doorloopt de Duitse geschiedenis vanaf ongeveer 1870 tot 1930. Daarnaast wordt een uitgebreide uitleg gegeven over verschillende literaire stromingen en waarom deze bestonden/belangrijk waren; naturalisme, impressionisme, symbolisme, expressionisme en nieuwe zakelijkheid (roman). Belan...
Tweede helft van de 19e eeuw: Industrialisatie Duitsland. Een klein deel van de
bevolking is rijk. Arbeiders (das Proletariat) leven echter in slechte omstandigheden.
Hoe reageert literatuur op de moderne samenleving?
- Kolonisatie (Engeland, Frankrijk verdelen de wereld)
- Ontwikkeling van Duitsland en Japan
- Sinds 1871 is Duitsland een verenigde staat in plaats van vele hertogdommen
en Pruisen
Willem, koning van de Pruisen, werd in 1871 uitgeroepen tot keizer van DU,
waardoor eenwording van Duitsland was een feit was. Bismarck, de Pruisische
premier, werd rijkskanselier en had een grote invloed op de politiek van ‘des neuen
Reiches’ die al snel een grote macht ontwikkelde. In 1850 kwamen er ingrijpende
veranderingen op sociaal en cultureel gebied in DU; snelle ontwikkeling
natuurwetenschappen > uitbreiding van de technologie > toenemende
industrialisatie. Na het winnen van de FR-Pruisische oorlog van 1870-71 konden de
industrie, handel en het bankwezen zich sterk ontwikkelen vanwege het feit dat FR 5
miljard frank aan herstelbetalingen moest betalen aan de nieuwe Duitse staat. De
economische opleving en het nationale en politieke bewustzijn van de Duitsers werd
vergroot. Overal in het Reich, vooral Pruisen, werden nieuwe bedrijven opgericht.
1871 tot 1873 = de oprichtingsjaren. Een klein deel van de bevolking profiteerde van
de economische groei, de groeiende massa arbeiders die naar de steden verhuisden
niet. Er bestonden nog geen sociale wetten om hen te beschermen tegen hun
werkgevers. Er ontstond een grootstedelijk proletariaat dat voortduren werd bedreigd
door werkloosheid, slechte huisvesting en armoede.
De sociale ellende van de arbeidersmassa’s in de sloppenwijken van de grote steden
werd het belangrijkste probleem in de Duitse binnenlandse politiek, wat de Duitse
staat niet boeide en onderdrukte ook de massa meer. Er ontstond onder invloed van
Karl Marx een radicale arbeidersbeweging. In 1863 werd de Algemene Duitse
Arbeidersvereniging opgericht en in 1890 de Sociaaldemocratische Partij Duitsland.
Marx wilde met zijn radicale socialisme de bestaande samenleving vervangen door
een klasseloze samenleving. Om de kapitalistische staat (kerk, adel, leger, rijke
burgers) te bestrijden, moet het proletariaat de productiemiddelen en de staatsmacht
grijpen. De staat onderdrukte zulke revolutionaire ideeën. In 1878 vaardigde
Bismarck zijn zogenaamde socialistische wet uit tegen de sociaaldemocratische
partij, en probeerde vervolgens de arbeidskrachten voor zich te winnen door middel
van sociale wetgeving (ziektekostenverzekering, invaliditeits- en
ouderdomsverzekering). Deze wetgeving moest hij intrekken in 1890 doordat de druk
van de arbeidersbeweging groter werd.
In 1890 moest Bismarck aftreden. Keizer Wilhelm ll (1888-1918) kreeg de leiding en
voerde een imperialistische politieke in. Zijn marine was zo sterk dat vooral EN zich
bedreigd voelde. De economische en koloniale concurrentie met EN en FR
verhoogde de spanningen in Europa. Een nieuwe wapenwedloop tussen de grote
Europese mogendheden was het gevolg. Het gevaar van een nieuwe oorlog in
Europa was reëel. In de jaren na 1900 volgde de ene Europese crisis op de andere.
Velen geloofden dat de enige oplossing voor de problemen een oorlog was, die
daadwerkelijk uitbrak.
, WO l begon met de moord op de Oostenrijkse troonopvolger in Servië in 1914,
waarna Oostenrijk Servië oorlog verklaarde. Verschillende andere staten werden
hierbij betrokken door een ingewikkeld systeem van allianties. Na de WO l, 1918,
brak er een opstand uit onder de Duitse matrozen in Kiel. De keizer moest onder
druk van de evolutie afreden en vluchtte naar NL. In Duitsland werd een republiek
uitgeroepen (Weimarrepubliek).
Het einde van de Eerste Wereldoorlog betekende ook het einde van de
Donaumonarchie (AT en HU). In Duitsland bleef de troonsafstand onder druk van de
revolutie. Tussen de verschillende partijen bleef de eenheid van de staat behouden,
de keizer moest wel aftreden. De sociaaldemocraten en communisten strijden tegen
elkaar om de macht; de sociaaldemocraten willen een parlementaire democratie, de
communisten willen onder invloed van Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg een
proletarische republiek (Russisch model). In 1919 won een coalitie van pro-
democratische partijen de verkiezingen voor nieuwe Duitse nationale regering. De
sociaaldemocraat Friedrich Ebert werd de eerste president van de Weimarrepubliek.
Vanaf het begin moest de jonge republiek enorme problemen overwinnen; ze
moesten gedwongen het vredesverdrag tekenen in het paleis van Versailles (1918).
DU moest 132 miljard mark betalen als herstelbetaling, wat hun niet lukte. FR
bezette daarom heet Ruhrgebied. Door een hoogtepunt van inflatie en links-
extremisten die de regering omver wilde werpen was er in 1923 een crisis. In 1925
gaf FR het Ruhrgebied terug en de economische situatie verbeterde tot 1929 waarna
een wereldwijde crisis uitbrak. Velen werden werkloos en de communisten en
nationaalsocialisten wonnen in 1930 de Reichstag-verkiezingen. Hitler werd in 1933
kanselier en werd onbeperkte bevoegdheden gegeven door de zogenaamde
Machtigingswet.
Weimarer Republik (1918-1933)
In 1914 brak WO l uit tussen de het Duitse keizerrijk en Oostenrijk-Hongarije aan de
ene kant en RU, VK, FR aan de andere. Duitsland veroverde grote delen van RU en
FR. In 1918 eindigde deze oorlog met de nederlaag van DU en Oostrijk-Hongarije.
De Duitse legerleiding overlegde met de regering over een wapenstilstand toen de
kansen voor DU keerden. Ze wilde vrede sluiten zonder aanspraken op gebiedwinst.
Er moest dus een nieuwe regering komen in DU. De Duitse keizer Wilhelm ll gaf
prins Max van Baden opdracht om een nieuwe regering te vormen, waarbinnen de
drie grootste politieke partijen van DU in moesten zitten. In oktober 1918 werd er met
de VS overlegd over een nieuwe regering. De Duitse grondwet werd aangepast. De
rijkskanselier werd niet meer benoemd door de keizer, maar door het parlement. DU
werd zo iets meer een democratie.
Even later wilde DU laatste poging doen door de vloot naar EN sturen om ze te
verslaan. De matrozen wilde dit niet en gingen staken. Hierna kwamen meerderen in
opstand en ontstond er een revolutie, de Novemberrevolutie. 9/10/1918 bereikte dit
Berlijn waardoor het gevaarlijk daar werd. Van Baden was bang dat dit uit de hand
zou lopen. Het kabinet vluchtte naar Weimar en bleef daar tot 1932. De keizer was
door de revolutie gedwongen af te treden en vluchtte naar NL. De republiek werd
hierna uitgeroepen door de politicus Scheidemann, een minister zonder portefeuille.
Hij wilde voorkomen dat DU een communistische staat werd. Ebert werd
rijkspresident tot zijn dood in 1925.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rochellakaria. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
