Samenvatting
Samenvatting Maatschappijleer Parlementaire democratie H1 t/m H7
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- VWO / Gymnasium
maatschappijleer samenvatting over het hoofdstuk Parlementaire democratie hoofdstuk 1 t/m 7
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
PARLEMENTAIRE DEMOCRATIEHOOFDSTUK 1 : WAT IS DEMOCRATIE?
1.1 Wereld bedekt met staten
Soeverein is een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste gezag
uitoefent en het monopolie van geweldsuitvoering heeft.
Thomas Hobbes betoogde dat burgers er belang bij hebben om alle macht bij één soeverein
te leggen. Het alternatief volgens Hobbes is een oorlog van allen tegen allen, waarin mensen
elkaar bedriegen en nooit lang kunnen genieten van de vruchten van hun inspanningen.
1.2 Het belang van de politiek
Politiek gaat over het maken van keuzes waaraan allen in een staat gebonden zijn. Die
keuzes worden in algemeen geldende wetten vastgelegd. Wetten worden uitgevoerd door
‘dienaren van de macht’ zoals ministers, ambtenaren, politie en leger.
De meeste onderwerpen waarmee de politiek zich mee bezighoudt zijn van algemeen belang
want iedereen krijgt er nu of later mee te maken.
Meestal kost het nemen van een politieke beslissing veel tijd. Dit creëert een dilemma:
- Of er wordt gekozen voor efficiënt besturen (doelmatig en snel)
- Of er wordt gekozen voor maximale participatie van burgers (democratische
besluitvorming, zorgvuldige afwegingen van verschillende belangen)
1.3 Democratie
In een democratie gaat het over de macht verdelen.
Directe democratie – directe zeggenschap van het volk – komt in een zuivere vorm
nauwelijks meer voor. Het is meer iets van vroeger.
In veel landen zien we indirecte of representatieve democratie met als basiskenmerk dat het
volk vertegenwoordigers kiest die de beslissingen nemen en met een zekere regelmaat bij
verkiezingen aan de bevolking verantwoording moeten afleggen over hun beleid.
Voordelen;
- Sneller (kleinere groepen komen sneller tot besluit).
- Volksvertegenwoordigers hebben de tijd zich verdiepen in ingewikkelde onderwerpen
dan gewone burgers.
Andere kenmerken van een democratie:
- De politieke macht is verdeeld over meerdere personen en instituties (trias politica),
- Er moet een onafhankelijke rechtstaat zijn,
- Er is individuele vrijheid,
- Er gelden politieke grondrechten,
- Politie en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden,
- Er bestaat persvrijheid.
, Binnen landen met een representatieve democratie maken we onderscheid tussen twee
stelsels:
Parlementair stelsel Presidentieel stelsel
Het rechtstreeks verkozen parlement is het Niet alleen het parlement maar ook de
hoogste machtsorgaan. Het parlement president wordt gekozen door het volk. De
controleert het kabinet. president staat aan het hoofd van de
regering en kan naar eigen keuze ministers
benoemen en ontslaan.
Niet-gekozen staatshoofd met sterkt Gekozen staatshoofd met veel
beperkte macht. (wanneer zo’n staatshoofd bevoegdheden. Staatshoofd mist echter wel
koning is, spreken we van constitutionele het ontbindingsrecht
monarchie: staatsvorm waarin de taken en
bevoegdheden van het staatshoofd in de
grondwet zijn vastgelegd)
In de 19e eeuw werd Nederland een parlementaire democratie met een constitutioneel vorst.
De grondwet laat zien hoe belangrijk de waarden vrijheid en gelijkheid voor een democratie
zijn:
- Taken en bevoegdheden van de drie politieke machten staan nauwkeurig
omschreven.
- Alle Nederlanders boven de 18 hebben stemrecht en het recht om verkozen te
worden.
- De regels voor de politieke besluitvorming zijn vastgelegd.
- De overheid laat de media vrij, maar moet er ook voor zorgen dat de media over de
juiste informatie kunnen beschikken.
1.4 Dictatuur
Het basiskenmerk van elke dictatuur is dat de drie machten – wetgevende, uitvoerende en
rechterlijke macht – niet van elkaar gescheiden zijn, maar in de handen van een kleine groep
mensen. Burgers hebben dus nauwelijks invloed op de politiek en kunnen geen rechten
opeisen. Een dictatuur kan daarom nooit een rechtstaat zijn.
Kenmerken:
- Parlement bestaat uit sympathisanten van de machthebbers en gaan met alles
akkoord.
- Er is slechts beperkte individuele vrijheid.
- Er is nauwelijks politieke vrijheid.
- Er is dikwijls overheidsgeweld.
- Er is geen onafhankelijke rechtsspraak.
- De massamedia en ook kunstuitingen staan onder censuur van de overheid.
We maken onderscheid tussen drie verschillende dictaturen:
Ideologische dictatuur Religieuze dictatuur Militaire dictatuur
(theocratie)
Communistische partij heeft De godsdienst is verheven Het leger is aan de macht
alle macht. tot staatsideologie. Het
parlement moet goedkeuring
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper silkevoosterum. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 57413 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen