Ik heb in de samenvatting de tijdvakken 5 t/m 10 samengevat en de kenmerkende aspecten komen hier in voor. Ik heb in korte tijd de stof snel & efficiënt geleerd. Ik heb mede hier door een 7.1 weten te behalen voor mijn geschiedenis examen (2022-1)
Renaissance:
De wedergeboorte van klassieke erfgoed. Dit veranderde het mens- en wereldbeeld.
Oorzaken voor de opkomst van de renaissance in Italië:
- Rijke handelaren hadden interesse in kunstwerken en konden het ook betalen
- Er was nog veel klassiek erfgoed aanwezig
- Door handelscontacten werden er veel klassieke teksten en kunstwerken naar Italië
gebracht
Humanisme:
De wereld proberen te verklaren op een rationele manier. Het individu staat centraal.
5.2 Ontdekkers van nieuwe werelden
Rond 1450 hebben de West-Europeanen een beperkt wereldbeeld (alleen Europa, Noord-
Afrika & Arabische wereld)
Redenen voor de Europese expansie;
Economische reden: zelf handelen in specerijen etc. voor winst is goedkoper. De Arabieren
en Ottomanen lieten Europese handelaren niet door.
Politieke reden: Europese heersers willen een groot rijk veroveren
Culturele reden: Verspreiding van het Christendom
Culturele reden: Nieuwsgierigheid + avontuur (verheerlijkte verhalen van de buitenwereld)
Oorzaken slavenhandel:
Spaanse conquistadores koloniseren delen van Amerika; gevolgen:
- Indianen sterven door Europese ziektes
- Indianen werden bekeert tot het Christendom
- Indianen werden gedwongen tot zware arbeid
Opkomst protest van Katholieke priesters (omdat Christenen niet zo behandeld
mogen worden) → Indianen worden niet meer als slaven behandeld, maar er zijn
wel arbeiders nodig → Transatlantische slavenhandel: Import van Afrikaanse slaven
vormt het begin van de driehoekshandel
Driehoekshandel tussen Europa, Afrika en Amerika;
Amerikaanse producten (tabak etc.) → naar Europa
Uit Europa: wapens, textiel en luxegoederen → naar Afrika en Amerika
Afrikaanse slaven → Amerika
,5.3 Kerkhervorming
Toenemende kritiek op de geestelijkheid:
- Streven naar wereldlijke macht door de paus (kerk moet zich bezighouden met het
geloof en niet met het rechtspraak)
- Geestelijken waren vooral bezig met het luxe leven, corruptie en rijkdom
- De priesters waren slecht opgeleid
De kritiek op de geestelijkheid kon snel verspreid worden door de uitvinding van
de boekdrukkunst → begin kerkhervorming/reformatie
Verschillen tussen Luther & Calvijn
Calvijn: predestinatie (je eindbestemming is voor je geboorte al bekend)
Luther: mensen kunnen wel in de hemel komen door de bijbel veel te lezen en te geloven
Calvijn: als een vorst zich niet aan de regels houdt, mag hij afgezet worden
Luther: vorst is door God gekozen en moet worden gehoorzaamd
Edict van Nantes 1598
Godsdienstvrijheid voor hugenoten (aanhangers Calvijn)
Contrareformatie door de katholieke kerk → verbetering katholieke kerk; opleiding
van priesters verbeterd en bisdommen werden verkleind + bestrijding
protestantisme
Vervolging door de inquisitie: kerkelijke rechtbank die ketters opspoort en veroordeelt
, 5.4 De opstand
Karel V wilt de Nederlanden centraliseren. Daarvoor stelde hij 3 bestuursraden op;
Geheime raad: juristen, die nieuwe wetten en regels opstellen
Raad van Financiën: edelen en juristen maken belastingmaatregelen
Raad van State: edelen en juristen die politieke adviezen gaven
Bloedplakkaat: zware vervolging tegen protestanten (door Karel V)
Onder Filips II groeide de onvrede omdat hij de centralisatie verder doorvoerde en hard
optrad tegen protestanten.
Hagenpreek: Calvinisten spreken mensen toe in de buitenlucht;
Beeldenstorm 1566
Margaretha wordt vervangen door hertog van Alva. Om de beeldenstormers te straffen richt
hij de Raad van Beroerten op.
Verloop van de Nederlandse opstand
Willem van Oranje neemt met de Geuzen Den Briel in. Alva veroverd als reactie Mechelen,
Zutphen en Naarden. Door massamoorden hielden andere steden hun verzet vol. Spaanse
leger trekt zich terug.
In 1576 plunderden Spaanse soldaten Antwerpen met veel geweld
→ Pacificatie van Gent 1576: samenwerken om Spaanse soldaten te verdrijven en
godsdienstvrede in Nederland te krijgen.
Unie van Atrecht: zuidelijke gewesten werken samen
Unie van Utrecht: noordelijke gewesten werken samen
Filips II reageerde op de Unie van Utrecht door Willem van Oranje in de rijksban te doen. De
Unie reageerde daarop door Filips II niet langer als landsheer te herkennen.
Zo ontstond in 1588 de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nyeg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
