Hoofdstuk 1 Risico
1.1 Onzekerheid en risico
Een onzekere situatie: er zijn meerdere mogelijke uitkomsten en de uitkomst staat niet vast.
Onzekerheid beïnvloedt de economie. Mensen maken voortdurend keuzes over de manier
waarop ze hun schaarse middelen gebruiken, dit brengt wel onzekerheden met zich mee.
Iedere uitkomst van een onzekere situatie heeft financiële gevolgen. Economen kijken naar
het risico: de verwachte schade van een gebeurtenis.
● risico = kans op schade x schade
De omvang van een risico wordt bepaald door de twee onderdelen waaruit risico bestaat: de
kans op een gebeurtenis en de schade als gevolg van die gebeurtenis. Risico’s kunnen
verschillen terwijl de kans op schade op een gebeurtenis hetzelfde is. Een andere
aanschafprijs geeft ook een ander risico.
Het inschatten van risico gaat gepaard met onzekerheid: Dit heeft gevolgen voor
de keuzes die mensen maken. Als een risico verkeerd wordt ingeschat, worden
er verkeerde keuzes gemaakt. → beide partijen (verkoper en koper) hebben
nadeel bij een foute inschatting van het risico.
Om een risico goed in te schatten is informatie nodig: over de kans op schade en de
schadeomvang. Hoe meer informatie, hoe beter het risico kan worden ingeschat.
1.2 Vrijwillig en onvrijwillig risico
Er zijn twee soorten risico’s: vrijwillige risico’s en onvrijwillige risico’s.
→ vrijwillige risico’s zijn risico’s die iemand bewust neemt
→ onvrijwillige risico’s zijn risico’s die niet te vermijden zijn. Ze worden niet
bewust genomen.
1.3 Risicoaversie
Mensen hebben een verschillende voorkeur voor risico’s. De meeste houden echter niet van
risico’s: ze zijn risico avers.
Verwachte opbrengst berekenen:
Deze opbrengst is gelijk aan wat je gemiddeld genomen zou verdienen.
● verwachte opbrengst = gemiddelde opbrengst - gemiddelde kosten
Gemiddelde opbrengst:
● kans op kop x (uitbetaling bij kop - prijs per lot) + kans op munt x (uitbetaling bij munt
- prijs per lot)
Het verschil tussen bepaalde keuzes is de verwachte schade, hetgeen dat je mogelijk
misloopt.
Iemand die risicoavers is kiest het zekere voor het onzekere: bij twee situaties met dezelfde
verwachte opbrengst kiest een risico avers persoon voor de situatie met het laagste risico.
Doordat risico’s kunnen verschillen en de verwachte opbrengst ook staat het vaak niet vast
wat een risico avers persoon zou kiezen.
Hoofdstuk 2 Verzekeren
2.1 een risico verzekeren
Je kan je tegen risico’s verzekeren. Verzekeren werkt als volgt: je verzameld een groep
mensen die allemaal aan hetzelfde onvrijwillige risico blootgesteld staan, deze mensen
betalen gezamenlijk van te voren het totale risico van de groep, en bij schade wordt het
betaald uit deze pot.
Het totale risico is gelijk aan de verwachte schade van de groep als geheel:
● totaal risico = kans op schade x schade x aantal mensen
, Het bedrag dat iedereen betaald is de premie.
● premie = waarde van het risico
Iemand die zich verzekert loopt geen risico meer; de mogelijke schade is verdwenen.
Een risicoavers persoon zal zich altijd verzekeren, want de verwachte kosten van wel en niet
verzekeren zijn gelijk (zonder bedrijfskosten).
2.2 De markt van verzekeraars
Verzekeringen worden aangeboden door verzekeraars. De markt van verzekeraars is een
heterogeen oligopolie of er is sprake van monopolistische concurrentie.
Een verzekering is een contract tussen de aanbieder, de verzekeraar, en de
verzekeringsnemer. De verzekering bepaald wat de verzekeraar uitbetaalt in geval van
schade en hoeveel premie de verzekeringsnemer moet betalen.
Het marktevenwicht op de verzekeringsmarkt bestaat uit de prijs per verzekering en het
aantal verzekeringen dat wordt afgesloten: {premie, aantal verzekeringen}.
Een verzekeraar biedt alleen verzekeringen aan waar hij geen verlies op lijdt. Zijn totale
opbrengst (TO) moet tenminste zo groot zijn als zijn totale kosten.
● TO = premie x aantal verzekeringsnemers
De totale kosten van een verzekeraar zijn gelijk aan de optelsom van alle uitgekeerde
schades plus de overige kosten die een verzekeraar moet maken om zijn onderneming te
kunnen voeren.
● TK = verwachte schade per verzekeringsnemer x aantal verzekeringsnemers
● TK = risico verzekeringsnemer x aantal verzekeringsnemers
om geen verlies te lijden geldt dus: TO ≥ TK ofwel premie ¿ risico verzekeringsnemer
→ Hoe meer de premie uitstijgt boven het risico, hoe meer winst een verzekeraar
maakt.
Bij monopolistische concurrentie maakt de verzekeraar geen winst, bij een oligopolische
markt wel.
2.3 Averechts selectie en moral hazard
Alleen de kans op schade is bij een verzekering bekend, hiervan verschilt een verzekering
van andere producten.
De gemiddelde kans op schade is gebaseerd op het gedrag van heel veel consumenten.
Doordat de verzekeraar alleen de gemiddelde kans op schade weet en niet de kans op
schade per individu heeft hij een informatie achterstand. In dit geval heeft de
verzekeringnemer meer informatie over het te verzekeren risico dan de verzekeraar;
informatieasymmetrie. Omdat risico’s verschillen tussen verzekeringnemers, zal een
verzekeraar winst maken op de ene verzekeringnemer en verlies op een andere
verzekeringsnemer; risico spreiding over de hele groep.
Door asymmetrische informatie ontstaan er voor de verzekeraar twee fundamentele
problemen: averechts selectie en moral hazard.
- Averechtse selectie: alleen mensen die van zichzelf weten dat ze een groot
risico lopen sluiten een verzekering af (averechtse selectie werkt
prijsverhogend op de premie → stijging gemiddeld risico)
- Mensen die verzekerd zijn hebben de neiging om zich roekelozer te gedragen. Dit
meer roekeloze gedrag verhoogt de kans op schade en daarmee het risico; moral
hazard. (moral hazard werkt prijsverhogend op de premie → stijgend risico)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneliemars. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
