Adoptie en pleegzorg in pedagogisch perspectief
Samenvatting weblectures
Ontwikkeling pleegkinderen
Casus Jay
- Dunya is 17 jaar oud als ze zwanger raakt. Ze drinkt en rookt tijdens de zwangerschap, maar
is wel gestopt met drugsgebruik.
- Als ze 18 jaar is, wordt zoontje Jay 2 maanden te vroeg. Jay verblijft de eerste weken van zijn
leven in het ziekenhuis, daarna mag hij met Dunya mee naar huis.
- Dunya woont bij haar oma, haar moeder is overleden. Met de vader van Jay heeft ze geen
contact meer
- Dynya heeft geen baan en heeft haar opleiding niet afgemaakt. Ze heeft geen dagbesteding
en kijkt veel tv. Jay is een rustig jongetje, vooral als de tv aan staat.
- Dunya praat en speelt weinig met Jay. De artsen op het consultatiebureau merken een
achterstand op, maar verklaren dit aanvankelijk door de vroeggeboorte van Jay.
- Als Jay 2.5 jaar oud is, kan hij slechts enkele woordjes zeggen. Zijn motorische en cognitieve
vaardigheden liggen ver beneden de verwachting. Na extra onderzoeken blijkt hij een
achterstand van ruim 1.5 jaar te hebben.
- Samen met haar nieuwe vriend drinkt Dunya veel. Regelmatig gebruikt ze ook drugs. Op een
avond gaat Dunya bier halen in de avondwinkel, maar krijgt een aanrijding. Jay zit achter in
de auto zonder autostoeltje of gordel.
- Dunya en Jay zijn fysiek ongedeerd, maar Dunya heeft te veel gedronken en de politie
schakelt jeugdzorg in.
- Er voelt een ondertoezichtstelling (OTS) en Dunya krijgt hulp met de opvoeding. Het lijkt
echter bergafwaarts te gaan Dunya volgt de adviezen van de gezinsvoogd niet op en gaat nog
meer tijd bij haar vriend doorbrengen, Jay wordt zoet gehouden met de tv.
- Dunya’s vriend krijgt regelmatig vrienden over de vloer. Voor Jay zijn het onbekenden, maar
ze nemen hem regelmatig mee en passen even op hem. Jay heeft hier geen moeite mee.
- Als Jay 4 jaar oud is, is hij nog niet zindelijk. Hij praat nauwelijks en is niet goed verstaanbaar
als hij wel praat.
- Al Dunya Jay voor school gaat aanmelden zijn er vragen en twijfels… Wat is er aan de hand
met Jay? Hij ligt wel erg ver achter. Kan Jay niet beter naar het speciaal onderwijs gaan? ER
moet meer onderzoek komen naar de oorzaak van de achterstand.
- Jay is nog niet leerplichtig dus Dunya wacht het af. Met 5 jaar is hij vast zindelijk en praat hij
wel beter.
- Ondertussen vindt Dunya dat Jay wel contact moet hebben met leeftijdgenoten dus mag hij
vaker buiten spelen. Het speeltuintje is slechts 3 straten verder op, dus hier mag Jay zelf
naartoe.
- Het contact met andere kinderen verloopt niet goed. De andere kinderen willen liever niet
met Jay spelen want ze verstaan hem niet, en hij begrijpt hun spelletjes niet. Jay zondert zich
af en zit urenlang buiten.
- Buren merken op dat Jay zo vaak alleen buiten is en maken hier melding van. Als de
gezinsvoogd Dunya gaat opzoeken treft ze Jay buiten aan. Hij heeft in zijn broek geplast. Ze
neemt Jay mee naar huis en daar zit Dunya dronken aan de keukentafel. De gezinsvoogd
besluit dat het zo niet langer kan. De rechter gaat akkoord met uithuisplaatsing (UHP)
,Weblecture 1A
Vasileva & Peterman
De .23 houdt in dat in deze studie 23% van de pleegkinderen een cognitieve achterstand heeft. Deze
meta-analyse is gefocust op hele jonge kinderen (pre-school).
Het is lastig om te zeggen of dit veel is. Er is niet altijd een vergelijkingsgroep. In de meta-analyse
worden in de studies de pleegkinderen niet afgezet tegen de norm.
Scherr
Deze meta-analyse is helemaal gericht op het onderwijs. De leeftijdsrange is breed.
Pleegkinderen vs. Leeftijdsgenoten
- Achterstand en lagere schoolprestaties
- Vaker doorverwezen naar remedial teaching (tot 5x zo hoog)
- Vaker blijven zitten (7x zo vaak)
- Vaker gedragsproblemen
o Uit de klas gestuurd worden, geschorst worden
Vervolg casus Jay
- Ook Jay heeft een grote achterstand. Hoe gaat het verder?
o Jay gaat naar een pleeggezin en is snel zindelijk
o Zijn taalvaardigheden gaan snel vooruit
o Hij gaat naar school en stroomt in groep 1 in. Hij speelt vooral
o Dan moet hij naar een ander pleeggezin, en naar een andere school. Bassbegrippen
zoals de dagen van de week of tot 10 tellen blijven erg lastig.
o In groep 3 komt hij met rekenen niet meer mee. Jay krijgt extra ondersteuning maar
blijft het moeilijk vinden.
Dat Jay problemen blijft houden met school is in lijn met de besproken onderzoeken. +
Er is veel onderzoek naar de pleegkinderen en pleegouders. Wat minder onderzoek naar de leraren.
De band tussen leraar en kind is erg belangrijk voor de kinderen. Op het moment dat de leraar het
kind niet ligt, wordt het moeilijker op school.
Smeets heeft zelf een onderzoek gedaan naar de leraren van pleegkinderen. De leraren zien vaker
leerproblemen bij pleegkinderen. Ze willen de kinderen helpen maar de uitleg slaat niet aan. Ook
,remedial teaching heeft weinig toegevoegde waarde. Er zijn dan leraren die denken ‘waarschijnlijk zit
het er dan gewoon niet in’.
Cognitie
Differentiaaldiagnose: Vaker leerproblemen of alternatieve verklaring?
De groep pleegkinderen is een kwetsbare groep die veel heeft meegemaakt. Kunnen we dan echt
spreken van leerproblemen? Mogelijke verklaringen:
- Basisachterstand door moeilijke thuissituatie
o Jay: in de eerste jaren voornamelijk voor de tv gezeten, weinig meegesproken of
spelletjes meegedaan
- Instructies ineffectief door mogelijke overplaatsing
o Nieuw gezin, nieuwe school nieuwe leerkracht, nieuwe uitleg
o Er kan geen goede basis gelegd worden, doordat er te veel verschillende mensen
dingen op verschillende manieren uitleggen.
- Gebrek aan concentratie/kind voelt zich niet veilig in een nieuwe omgeving
o Mogelijk trauma: een kind moet de hele tijd alert zijn op de situatie
Tips leerkrachten: www.raadpleeg.org
Trauma en cognitie
Wanneer een kind getraumatiseerd is, is het mogelijk niet in staat om te leren. Het is belangrijk om
eerst aan het trauma te werken voor dit weer mogelijk is.
Informatie leerkrachten
- Leerkrachten: gedrag is een uitdaging
- Kennis achtergrondinformatie is van belang
Onderzoek VS (Zetlin et al.)
- Status pleegkind voor de meeste leerkrachten onbekend
- Daardoor is gedrag lastig te duiden
- Moeilijk anticiperen op lastige situaties voor pleegkinderen
o Voorbeeld van lastige situaties:
▪ Moederdag en Vaderdag
In Nederland is dit beter geregeld. De informatievoorziening is niet problematisch. Leerkrachten
wisten vaak van tevoren dat er een pleegkind in de klas zou komen. Het was soms lastig informatie
op te vragen bij eerdere scholen. Wat wel een uitdaging was:
- Gedrag en gehechtheid
o Gedrag waar moeilijk mee omgegaan kan worden
▪ Kinderen die niet kunnen kalmeren
▪ Gooien met spullen
▪ Aanhankelijk
▪ Op schoot zitten
- De kleinere dingen
o Uitleggen aan klasgenoten
o Moederdagcadeau
, Weblecture 1b
Vasileva & Petermann (2018)
39% van de pleegkinderen laat gedragsproblemen zien. Dit gaat echt over het percentage
pleegkinderen, maar dit zegt niet of dit veel is of niet. In de norm komen gedragsproblemen voor bij
10-15% van de kinderen.
Pleegkinderen zijn een risicogroep om gedragsproblemen te laten zien.
Maaskant et al. (2014)
In deze studie wordt gekeken of het vaker voor komt dat pleegkinderen gedragsproblemen laten
zien.
- Bijna helft of meer in normale range
- Concensus in de literatuur: met een groot deel van de pleegkinderen gaat het goed
Het is belangrijk om de groep waarbij het niet goed gaat te identificeren, om ze zo te kunnen helpen.
Want 1/3e valt in de klinische range.
- Verhoogde niveaus van probleem gedrag
o Terwijl kinderen al langer bij dit pleeggezin wonen ( M =5 jaar)
Is pleegzorg een effectieve interventie?
- Waren de problemen bij aanvang hoger?
- Afname probleemgedrag als indicator voor effectiviteit
McQWey (2010)
- 106 pleegkinderen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zarahdekoning. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,98. Je zit daarna nergens aan vast.