Dit is een samenvatting van hoofdstuk 11 chemie van het leven uit het boek nova scheikunde. Dit is een erg theoretisch hoofdstuk maar er zit altijd een vraag over in je eindexamen, leer dit dus goed! Ik hoop dat je het snel uit je hoofd kunt leren door middel van deze samenvatting! Succes.
Scheikunde samenvatting hf 10:
Paragraaf 10.1:
Energie die nodig is voor alle chemische processen komt door de verbranding van
koolhydraten en vetten. De energie in calorieën of kilocalorieën. Een calorie is hoeveelheid
energie nodig is om 1 gram water 1 graad te verwarmen. De hoeveelheid energie die een
mens dagelijks nodig heeft, is afhankelijk van het geslacht, leeftijd en inspanning.
Voor de verbranding van voedingsstoffen in je lichaam is zuurstof nodig. Zuurstof uit de lucht
wordt door je lichaam opgenomen door de stof hemoglobine, heeft complexe structuur van 4
eiwitmoleculen waaraan zuurstofmoleculen kunnen worden gebonden.
In de longen wordt zuurstof gebonden aan hemoglobine, aanwezig in rode bloedcellen. Dit
zuurstofrijke bloed gaat via het hart naar de organen waar het vrijkomt en wordt gebruikt
voor de verbranding van koolhydraten en vetten. Bij die verbranding ontstaat onder andere
CO2. Dit bindt zich aan de lege plaatsen op de hemoglobine en gaat weer naar de longen.
Bij de longen wordt CO2 losgekoppeld van hemoglobine en verlaat lichaam via uitademing.
Koolhydraten zitten onder andere in graanproducten.
➔ Functie: leveren van energie.
In spijsveteringsstelsel worden koolhydraten onder invloed van enzymen afgebroken tot
glucose. Bij verbranding van glucose komt energie vrij. In spierweefsel en lever wordt
glucose niet direct verbrand, omgezet in glycogeen en opgeslagen als energievoorraad. Een
klein gedeelte van glucose door enzymen omgezet in vetzuren die worden gebruikt voor de
synthese van vetten. Zijn ook koolhydraten die door het menselijk lichaam niet worden
afgebroken zoals cellulose.
Eiwitten natuurlijke polymeren opgebouwd uit aminozuren. Zit in dierlijke producten.
➔ Functie: leveren van energie en bouwstoffen.
Eiwitten uit voedsel worden in lichaam door enzymen afgebroken tot aminozuren. Die
worden in cellen gebruikt om nieuwe eiwitten te synthetiseren. Eiwitten regelen allerlei
processen in het lichaam, zoals afbraak van voedingsstoffen en transport van zuurstof. 20
verschillende aminozuren waaruit eiwitten zijn opgebouwd binas tabel 67H1. Een aantal
hiervan kan het lichaam zelf maken, essentiële aminozuren = aminozuren die het lichaam
niet zelf kan maken.
Vetten:
➔ Functie: leveren van energie, beschermende laag voor organen en isolatie.
Zijn opgebouwd uit glycerol en vetzuren. Bij de afbraak van vetten in het lichaam komen
deze vetzuren vrij. Kunnen worden gebruikt voor opbouw van celmembranen.
Onverzadigde vetten = vetten waarvan de vetzuurketens dubbele of C=C binding bevatten.
Er zijn 2 vetzuren die niet door het lichaam kunnen worden aangemaakt: linolzuur en alfa-
linoleenzuur. Dit zijn essentiële vetzuren.
Omega-3-vetzuren verlagen cholesterol gehalte en zijn belangrijk voor de hersenen.
Vitaminen = stoffen die onmisbaar zijn bij diverse processen in het lichaam. (stofwisseling,
aanmaak hemoglobine en bouw botten).
Mineralen = essentieel bij regulatie van enzymen en hormonen
, Paragraaf 10.2:
Alle plantaardige en dierlijke vetten en oliën bestaan grotendeels uit tri-
esters van glycerol (propaan-1,2,3-triol) met 3 vertakte carbonzuren
(vetzuren). Algemene structuurformule van een vet. Hierin stelt R een
vetzuurketen voor. Meestal zijn de 3 hydroxygroepen van glycerol met
verschillende vetzuren veresterd.
Lengte van vetzuurketens kan variëren.
De vetzuurmoleculen variëren ook in het
aantal C=C-binding in de vetzuurketen.
Verzadigde vetten = vetten waarvan
vetzuurketens geen C=C-binding
bevatten.
Onverzadigde vetten zijn bij kamertemperatuur vloeibaar en worden oliën genoemd. Onder
invloed van een katalysator kunnen onverzadigde vetten reageren met waterstofgas. Bij
deze additiereactie verdwijnen de C=C-bindingen en ontstaan verzadigde vetten. Dit wordt
vetharding genoemd.
Binas 67G2 structuurformules van aantal vetzuren gegeven.
Koolstofskelet = structuurformule waarin koolstofatomen en waterstofatomen zijn
weggelaten, alleen de bindingen en andere atomen zijn getekend.
Vetten worden met behulp van enzymen
afgebroken tot glycerol en vetzuren. Bij
die afbraakreactie reageert vet met
water, hydrolyse. Hydrolyse van vetten is
evenwichtsreactie.
Wanneer de hydrolyse van een vet in basisch milieu gebeurd, reageren de
vetzuren die bij de hydrolyse ontstaan met OH--ionen. Bij deze zuur-basereactie
ontstaan zuurrestionen van vetzuren, bestaan uit lange apolaire staart van
koolwaterstoffen en een polaire kop. Deze reactie ook wel verzeping genoemd.
Apolaire staart van zeepdeeltjes kunnen vanderwaalsbindingen vormen met de
vetmoleculen. De polaire kop wordt omringd door watermoleculen. Het vet wordt zo
‘zwevend’ gehouden in het water. Andere benaming voor dit soort deeltjes = detergenten.
Naast zeep zijn er nog andere emulgatoren met een soortgelijke werking.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daphnehoutepen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
