Week 1 – Wat is kanker?
Lesdoelen, De student kan:
• uitleggen wat kanker is
• benoemen wat de verschillen zijn tussen goedaardige en kwaadaardige tumoren
• de stadiëring van kanker uitleggen
• uitleggen waarom shared decisionmaking (patiëntenparticipatie) belangrijk is bij de keuze van de behandelmethode bij
kanker.
• uitleggen wat het effect is van leefstijl bij het ontstaan van kanker
• uitleggen hoe wetenschappelijk onderzoek naar risicofactoren van kanker en naar effectieve behandelmethoden plaatsvindt
Voorbereidingsvragen
• Wat zijn de kenmerken van een maligne tumor?
Kwaadaardige tumoren (eindigend op -carcinoom of -sarcoom)
• Wat zijn de kenmerken van een benigne tumor?
Goedaardige tumoren (eindigend op -oom)
• Hoe ontstaan metastasen?
Doordat er kankercellen in de lymfeklieren terecht komen en er metastasen door heel het lichaam
komen.
• Wat wordt hier bedoeld met incidentie?
Hoe vaak een melanoom voorkomt in hert betreffende land.
• Benoem 1 exogene en 1 endogene factor en verklaar daarmee het verschil in incidentie van het
voorkomen van een melanoom tussen Nederland en Italië.
Endogene factor: In Italië hebben mensen van oorsprong een iets donkerdere huid waardoor het
minder snel beschadigd raakt door de Uv-straling.
Exogene factor: Men in Nederland dient meer zonnebrand te smeren bij zonnestraling, maar omdat
dit niet gedaan wordt i.c.m. de lichte huid ontstaat er sneller een beschadiging van de huid door Uv-
straling.
, Schoonheidsideaal: Men in Nederland wil niet zo een ‘mooie’ kleur bruin, waardoor ze niet altijd
zonnebrandcrème smeren. “Vandaag een tomaatje, morgen een chocolaatje”.
• Benoem 1 exogene en 1 endogene factor en verklaar daarmee het verschil in incidentie van het
voorkomen van een melanoom tussen Australië en Italië.
Endogene factor: In Australië wonen veel mensen van Britse afkomst (zeer lichte huid). In
Italië hebben mensen van oorsprong een donkerdere huid.
Exogene factor: De zon in Australië in vele malen sterker en vaker aanwezig dan in Nederland
waardoor men over het algemeen veel meer aan zonlicht wordt blootgesteld.
Aantekeningen hoorcollege
Benigne tumor (-oom)
Een ophoping van cellen die zich alsmaar groter en groter wordt
(expansieve groei). Benigne tumoren kunnen wel omslaan naar maligne
tumoren.
Kenmerken:
- Expansieve groei
- Geen metastasering
- Rustig microscopisch beeld (alle cellen lijken op elkaar)
- Meestal niet levensbedreigend, maar soms wel bijv. wanneer je
een tumor in je hoofd hebt en drukt tegen andere weefsel zoals
hersenen.
Maligne tumor (-carcinoom, -sarcoom)
- Infiltrerende en destructieve groei (tumor houdt zich niet aan
de grenzen van het weefsel en groeit door het weefsel naar
andere weefsels.
- Metastasen (via lymfe, bloedbanen en lymfespleten)
- Onrustig microscopisch beeld (cellen hebben allemaal een
andere functie binnen de tumor)
- Leidt onbehandeld tot de dood
Metastasen
- Lymfogene metastasering; kankercellen worden opgenomen in het lymfestelsel waar de cel in een
andere lymfeknoop tot uitgroei kan komen.
- Hematogene metastasering; kankercel komt in de bloedbaan en komt in een orgaan waar hij tot
uitgroei kan komen.
- Percontinuitatum; via lymfespleten (een uitzaaiing op korte afstand).
Wat is kanker?
Kanker is de resultante van verandering in kritische genen die cel proliferatie, differentiatie en overleving van
de cel regelen.
In andere woorden: een cel gedraagt zich niet meer zoals hij hoort. Een gezonde cel heeft communicatie met
andere cellen in het lichaam, wanneer een cel dit niet doet wordt de cel opgeruimd. Het lichaam faalt soms in
het opruimen van die cellen waardoor deze slechte cellen blijven leven.
,Incidentie van kanker
123.672 (in 2021) stijgt per jaar (NKR-cijfers via IKNL.nl)
Er is een stijgende lijn van alle vormen van kanker te zien.
De dip in 2020 komt door de covid-19 pandemie. Mensen gingen niet meer naar de dokter.
, Darmkanker, hoofd- en halskanker en huidkanker en blaascarcinoom komt vaker voor bij mannen.
Roken is een grote risicofactor bij het ontstaan een blaascarcinoom. Dit komt omdat er schadelijke stoffen van
het roken in de urine terecht komen.
Solide tumoren = tumoren die ontstaan in een orgaan.
Niet solide tumoren = tumoren die ontstaan in de bloedvormende organen.
Bloedvormende organen:
- Beenmerg
- Milt? (kon het niet verstaan in de les)
Onder niet solide tumoren vallen:
- Leukemie; acute en chronische leukemie (vormen van kanker die uitgaan van witte bloedcellen).
- Lymfeklierkanker: hodgkin lymfoom en non-hodgkin lymfoom
- Multiple myeloom: Kahler, Waldenström etc. (vormen van kanker die de rode bloedcellen betreffen).
Wat is multifactorieel?
Meerdere factoren zoals erfelijk, gedrag (roken/niet sporten etc.) die mogelijke leiden tot kanker.
Wat is multicausaal?
De samenloop van omstandigheden die uiteindelijk leiden tot kanker.
Je kan bijvoorbeeld een BRCA-1 gen mutatie hebt dan loop je een verhoogd risico op borstkanker, maar dat
hoeft niet altijd zo te zijn. Maar als je daarnaast ook nog rookt en obese bent is de kans veel groter.
- Chemische stoffen
o Oplosmiddelen
o Minerale olie (Ethyleen)
o Asbest
o Fijnstof
- Virussen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esthervanoverdam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
