Hoofdstuk 4 Personenrecht
§4.2 Algemene bepalingen
Boek 1 BW begint met een artikel dat is afgeleid van artikel 1 Grondwet (Gw) en bepaalt dat allen in
Nederland vrij en bevoegd zijn tot het genot van burgerlijke rechten. Het uitgangspunt is dat
discriminatie verboden is. Persoonlijke dienstbaarheden, waarbij gedacht moet worden aan
slavernijachtige situaties, zijn verboden.
Ieder persoon is drager van rechten en plichten. Dit geldt in beginsel pas wanneer een persoon
levend ter wereld is gekomen. Erkenning voor de geboorte is mogelijk, maar tussen foetus en
erkenner ontstaat op dat moment nog geen familierechtelijke betrekking: deze ontstaat pas indien
het kind levend ter wereld komt.
Het in artikel 1:3 BW beschreven begrip verwantschap valt uiteen in bloedverwantschap en
aanverwantschap. Het eerste ontstaat tussen personen die juridisch van elkaar afstammen of tussen
personen die een gemeenschappelijke stamvader hebben. Een biologische band is niet vereist.
Aanverwantschap ontstaat door huwelijk of geregistreerd partnerschap: tussen de ene echtgenoot of
partner en de bloedverwanten van de andere echtgenoot of partner is sprake van aanverwantschap.
Aanverwantschap eindigt niet door het eindigen van het huwelijk of het geregistreerd partnerschap.
Bloedverwantschap is van belang in het erfrecht, maar ook in verband met het bestaan van een
huwelijksbeletsel.
§4.3 Naamrecht
Door een naam is het mogelijk een persoon aan te duiden en hem te onderscheiden van anderen. In
ons land bestaat de naam uit een of meer voornamen en een achternaam. Hoewel in de meeste
gevallen kinderen de achternaam van de vader krijgen, kan ook gekozen worden voor de achternaam
van de moeder. De artikelen 1:4 t/m 7 BW regelen het verkrijgen en wijzigen van voor- en
achternaam, de artikelen 8 en 9 betreffen het onder omstandigheden onrechtmatig voeren van de
achternaam van een ander. Een belangrijk beginsel is de eenheid van familienaam: kinderen in
eenzelfde gezin zouden zo veel mogelijk dezelfde achternaam hebben.
Bij de invoering van het nieuwe Boek 1 BW in 1970 werd de mogelijkheid voor ouders om een
voornaam naar eigen keuze te geven aanzienlijk vergroot. Ook ten aanzien van de achternaam is
meer keuzevrijheid ontstaan.
Een kind heeft een voornaam of voornamen die in zijn geboorteakte zijn opgenomen. De
keuzevrijheid voor ouders om hun kind de door hen gewenste voornamen te geven, kent slechts
twee beperkingen; de ambtenaar van de Burgerlijke Stand zal geen voornamen inschrijven die
ongepast zijn of die overeenkomen met een bestaande achternaam. Dit laatste tenzij het gaat om
een geslachtsnaam die tevens als voornaam wordt gebruikt. Indien bij de aangifte geen voornamen
worden opgegeven of de opgegeven voornamen ongepast zijn, zal de ambtenaar van de Burgerlijke
Stand het kind ambtshalve één of meer voornamen geven.
In het geval het kind slechts één juridische ouder heeft, verkrijgt het de achternaam van die ouder.
Dat is dus de achternaam van de moeder of als het door adoptie alleen een vader heeft, de
achternaam van de adoptiefvader. Indien een kind door erkenning of door gerechtelijke vaststelling
van het ouderschap een tweede juridische ouder verkrijgt, hebben de ouders samen het recht van
naamskeuze. Een belangrijke beperking van de mogelijkheid van naamskeuze is dat alleen voor het
eerste kind kan worden gekozen, dat slechts tussen de achternamen van de beide ouders gekozen
kan worden en dat de gekozen achternaam voor alle volgende kinderen geldt.
Artikel 1:5 lid 3 BW betreft de situatie dat het kind na adoptie twee juridische ouders heeft. De wet
onderscheidt hier partneradoptie en reguliere adoptie. In het geval van (partner)adoptie waarbij het
kind er door adoptie één juridische ouder bij krijgt, is de regel dat het kind de naam behoudt die het
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cheyennecaumon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,74. Je zit daarna nergens aan vast.