SAMENVATTING IN DE VORM VAN OPEN VRAGEN
Inleiding in de Pedagogische en Onderwijswetenschappen 2B
gehele vak
Gebruikte boeken:
IJzendoorn, M. H., Rosmalen, L., Van IJzendoorn, M. H., & Van Rosmalen, L.
(2017). Pedagogiek in beeld. Bohn Stafleu van Loghum.
Hoofdstuk 22, 23, 24, 25, 26, 29
Van Heteren, M., & Smits, P. (2000). Orthopedagogiek (8ste editie). SWP.
Alle hoofdstukken
Van Hoof, L., & De Vries, M. (2014). Als opvoeden niet vanzelf gaat (2de editie).
ThiemeMeulenhoff bv.
Hoofdstuk 1, 2, 3, 4, 5, 7, 13, 14
,COLLEGE 1 – LEZEN EN DYSLEXIE
Hoofdstuk 23 (PiB)
-wat betekent cognitie?
Het betekent kennis en verwijst eigenlijk naar processen die we van buitenaf niet
kunnen zien, alleen het resultaat is zichtbaar. Zoals denken, geheugen, waarnemen,
taal etc.
-Leg het twee route model uit
Het twee route model heeft men bedacht om het cognitieve proces van taal en lezen
te omschrijven. De indirecte of fonologische route is als volgt: Elke letter wordt
omgezet in de daarbij behorende klank, deze klanken worden aan elkaar geplakt en
het woord ontstaat. De betekenis ligt opgeslagen in het mentaal woordenboek. De
directe of lexicale route slaat het hakken en plakken over en maakt direct een link met
het geschreven woord en de spelling in het mentale lexicon (mentale woordenboek).
-Waarom zijn er nog steeds 2 routes in het model?
Omdat er uit onderzoek is gebleken dat beide routes moeten kloppen en niet zonder
elkaar kunnen.
Directe route: Woorden die vaker voorkomen in de taal worden sneller gelezen;
bestaande woorden worden sneller gelezen dan niet bestaande woorden; regelmatig
gespelde worden (WIELTJES, KRANTEN) worden sneller gelezen dan onregelmatig
gespelde woorden (BUREAU, COMPUTER)
Als we alleen via de fonologische route zouden lezen, zouden we worden als JUS altijd
fout lezen. Dan doen we niet, dus moet er een andere route zijn.
Indirecte route: in een test waarin kinderen moesten aangeven of een woord echt
bestaat werd een woord als ZAUT (niet bestaand) makkelijker als bestaand bestempeld
dan een woord als TAAM (niet bestaand). Dit is waarschijnlijk omdat aan het woord
ZAUT een bestaande klank wordt gekoppeld (ZOUT) en dus is het bestaand. Er wordt
dan niet gekeken naar spelling maar dus naar klank.
-Leg het netwerk model uit
Een groep neuronen is gespecialiseerd in het herkennen van letters, klankgroepen en
betekenis elementen. Deze neuronen groepen zijn met elkaar verbonden. De
verbindingen werken beide kanten op (van letter naar klank, en van klank naar letter).
à de letter P horen we als /p/ en de klank /p/ schrijven we als P.
-Waarom is woordblindheid een inadequate benaming voor dyslexie?
Omdat een mindere visuele waarneming niet de oorzaak is van dyslexie.
, -Wat is het verband tussen fonologische vaardigheden en lees- en spellingproblemen?
Kinderen die problemen ervaren met fonologische vaardigheden (herkennen van
klanken in woorden en het hakken en plakken van woorden) en daarin niet worden
getraind, lopen meer risico op lees- en spellingproblemen. HET IS GEEN OORZAKELIJK
VERBAND à niet iedereen met A heeft B en niet iedereen met B heeft A.
Het lijkt wederkerig te zijn: als je betere bewustwording van de klanken hebt, zul je
makkelijker lezen & als je leest verbetert het je bewustwording van de klanken.
-Wat is de belangrijkste voorspeller van lees- en spellingproblemen?
De omgeving à het onderwijs
-Wat is goed onderwijs die de kans op lees- en spellingproblemen vermindert?
Wat: de leerkracht moet kennis hebben over de structuur van geschreven taal.
Bijvoorbeeld het verschil weten tussen klankzuivere woorden (woorden die je zegt
zoals je ze schrijft KAT, VOET, HOK. Deze moeten als eerst worden aangeboden) en
klank-onzuivere woorden (woorden die een regel gebruiken. HOND à HONDEN)
Hoe: Expliciete Directe Instructie. Expliciet = duidelijke uitleg van elke stap die
genomen moet worden. (voorkennis activeren; regel uitleggen; zelf laten proberen; evt
fouten uitleggen) Direct = eerst voordoen; leerlingen laten nadoen; leerlingen zelf
laten proberen; controleren of het is begrepen; kinderen die het niet snappen in een
apart groepje voor extra uitleg.
-Waarom is Fins makkelijker te leren dan Engels?
Omdat in het Fins bijna alle klanken van woorden direct overeenkomen met de
klanken in het alfabet. In het Engels kan de klank /ie/ op verschillende manieren tot
stand komen. à KEY, DEEP, HEAP, CHIEF, HE.
-Waarom is dyslexie iets wat misschien te makkelijk of juist te moeilijk te diagnosticeren is?
Omdat een van de voorwaarden is dat de achterstand in lezen niet te wijten is aan
gebrekkig onderwijs. Maar dit is voor een pedagoog moeilijk te controleren in de
pedagoog moet dus uitgaan van het woord van de docent en school. Die zullen zeggen
dat het onderwijs goed is.
Hoofdstuk 24 (PiB)
-Wat is de multi-media leren theorie?
Het houdt in dat taal in combinatie met non-verbale informatie beter begrepen en
onthouden wordt. Deze theorie gaat alleen op als de taal en non-verbale informatie
over een en hetzelfde gaat.
