VWO 4 - Thema 6, mens en milieu
Basisstof 1 - de relatie mens en milieu
De diensten en producten die ecosystemen aan mensen leveren worden ecosysteemdiensten
genoemd, ecosysteemdiensten kunnen worden onderverdeeld in drie categorieën.
o Productiediensten - het verstrekken van een product door een ecosysteem. (drinkwater
of voedsel)
o Culturele diensten - ecosystemen geven ons de gelegenheid tot recreatie.
o Regulerende diensten – een dienst die andere diensten ondersteunt. (de kringloop van
nutriënten)
Dankzij mensen kan het milieu veranderen. Stoffen aan het milieu toevoegen kan leiden tot
vervuiling, stoffen onttrekken aan het milieu kan leiden tot uitputting. Wanneer het milieu
ernstig veranderd spreek je van aantasting. Milieuverstoring kan ook positieve gevolgen
hebben, het kan leiden tot variatie in de bodem waardoor meer variatie van soorten kan
ontstaan. Als vooruitgang niet ten koste gaat van het milieu is er sprake van een duurzame
ontwikkeling.
Kringloopeconomie: een kringloopeconomie is een economisch en industrieel systeem waarin
de grondstofvoorraden niet worden uitgeput en waarin de reststoffen opnieuw worden
ingezet.
Lineaire economie: een lineaire economie is een economisch systeem waarbij
grondstofvoorraden worden uitgeput en als onbruikbaar afval in het milieu terechtkomen.
Om het milieu te beschermen is het belangrijk de oorzaken te ontdekken, de twee
belangrijkste oorzaken zijn bevolkingstoename en levenswijze. Door een te hoge
bevolkingsdruk zorgt voor druk op het milieu waardoor ecosystemen uit evenwicht kunnen
raken. Sinds de industriële revolutie leven mensen anders, de uitstoot van
verbrandingsgassen is gestegen. Doordat de bevolking groeide moest ook de landbouwgrond
groeien.
Basisstof 2 - kringlopen
Koolstofkringloop in hoofdlijnen: Lucht bestaat voor 79% uit stikstof, planten nemen stikstof
op uit de bodem in de vorm van nitraationen. Planten gebruiken stikstof om organische
stoffen te vormen, stikstofassimilatie. Dieren/mensen maken aminozuren van plantaardige
eiwitten, bij het afbreken van plantaardige eiwitten komt ammoniak vrij. De afvalstoffen van
organismen worden opgenomen door bacteriën. Bij de dissimilatie van afvalproducten
ontstaat ammoniak, ammonificatie. Het grootste deel van het vrijgekomen ammoniak wordt
in water omgezet in ammoniumionen. De meeste ammoniumionen worden door bacteriën
omgezet in nitrietionen en vervolgens worden ze weer omgezet tot nitraationen. De
nitraationen kunnen worden opgenomen door planten.
Stikstofbindende bacteriën zetten gasvormige stikstof om in ammoniak, met ammoniak
kunnen aminozuren worden gesynthetiseerd. Stikstoffixatie kan alleen plaatsvinden onder
anaerobe omstandigheden.
Basisstof 3 - Voedselproductie
Planten nemen water en ionen op uit de bodem, de ionen dienen als voedingsstoffen. Door
uitspoeling zakken mineralen verder de bodem in, door bemesting worden er weer mineralen
aan de bodem toegevoegd. Met kunstmest kan een boer precies die goede mineralen aan de
grond toevoegen. Voedingsgewassen worden in monocultuur verbouwd, ze vergroten de kans
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JulieSlagman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,47. Je zit daarna nergens aan vast.