Inhoud
Huiselijk geweld en grensoverschrijdend gedrag...................................................................................2
Week 1, les A: Huiselijk geweld..........................................................................................................2
Werkles...........................................................................................................................................2
Week 2, les A: Contact maken..........................................................................................................12
E-clip meldcode............................................................................................................................12
Eclip #MeToo:...............................................................................................................................16
Week 3: Leren signaleren.................................................................................................................18
E-clip signaleren en bespreekbaar maken....................................................................................18
E-clip meldcode............................................................................................................................18
H.4 seksueel grensoverschrijdend gedrag....................................................................................18
Week 4: Loyaliteiten.........................................................................................................................20
Werkles.........................................................................................................................................23
Week 5: Verdiepingsweek................................................................................................................23
Week 6: Toets...................................................................................................................................25
,Huiselijk geweld en grensoverschrijdend gedrag.
Week 1, les A: Huiselijk geweld.
Werkles
Huiselijk geweld is volgens de overheid: fysiek, psychisch of seksueel geweld of bedreiging daarmee
dat gepleegd wordt door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer. Daaronder kunne tevens
worden verstaan: eergerelateerd geweld en ouderenmishandeling.
Vanuit de les;
Geweld vanuit een diversiteit aan oorzaken, door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer
gepleegd wordt. Het kan daarbij gaan om fysiek geweld, psychisch geweld, fysieke en psychische of
emotionele verwaarlozing of seksueel geweld, of economische delicten.
In Spanje wordt onder huiselijk geweld uitsluitend verstaan; geweld dat mannen plegen tegen
vrouwen en uitsluitend geweld dat voortkomt uit macht. Het kan per land dus erg verschillen. Binnen
een land kan er ook verschil in definitie zitten.
Vormen van huiselijk geweld:
- Partner relatie geweld (eenzijdig of wederkerig).
- Kindermishandeling en -verwaarlozing.
- Oudermishandeling en mishandeling/ verwaarlozing van ouderen.
- Eergerelateerd geweld.
Huiselijk geweld heeft een ander verloop dan geweld buitenshuis. Geweld buitenshuis heeft een
explosief karakter. Geweld binnenshuis heeft vaker een geleidelijk karakter, en heeft een cyclisch
verloop: het gaat dus van stap 4 weer naar stap 1.
Fase 1: Oplopende spanning.
Fase 2: Aanloop naar (nieuw) geweld.
Fase 3: De geweldsuitbarsting.
Fase 4: Wittebroodsweken. (shock, ontkenning, ongeloof en schaamte, het wordt uit/goedgepraat).
H. 1 Basisboek huiselijk geweld: Definitie en begripsafbakening.
De pleger van huiselijk geweld doet er vaak alles aan om te voorkomen dat het slachtoffer ermee
naar buiten treedt en er met anderen over praat. En het slachtoffer schaamt zich, legt de schuld voor
het geweld vaak gedeeltelijk bij zichzelf of wil de pleger niet afvallen en zwijgt erover. Veel
slachtoffers ontkennen zelfs dat er geweld gebruikt is, ook als de politie of een hulpverlener er
rechtstreeks naar vraagt.
Een belangrijk kenmerk van geweld in gezinnen is dus de onzichtbaarheid, in stand gehouden door
geheimhouding (als gevolg van schaamte). Jaarlijks komen er 65.000 meldingen van huiselijk geweld
binnen bij de politie, maar zij zeggen dat dit het topje van de ijsberg is, maar 12% van het aantal
incidenten. Vaak worden geweldsincidenten nooit bekend.
Er is een verschil in incidenteel en structureel geweld; eenmalig of regelmatig. Structureel geweld
komt het meeste voor.
Gevolgen van huiselijk geweld.
De gevolgen van huiselijk geweld kunnen verschillend van aard zijn, afhankelijk van de ernst er de
duur van het geweld, de mate van intimidatie, frequentie van het geweld, de mate van dwang en
drang, mate van geheimhouding, leeftijd van het slachtoffer, relatie tussen slachtoffer en pleger en
, de opvang na het geweld. Factoren die de ernst van de gevolgen kunnen afzwakken zijn onder meer
de overlevingskracht en draagkracht van het slachtoffer en steun uit de omgeving.
- Fysieke, psychische, psychosociale, transgenerationele, maatschappelijke gevolgen.
Fysieke gevolgen:
Varieert van blauwe plekken en kneuzingen tot snijwonden, botbreuken, hoofdpijn, buikpijn,
vermoeidheid, problemen met menstruatie, spontane abortus of miskraam, maag-, spier- en
gewrichtspijn en gehoorstoornissen. Er had 44% van de slachtoffers medische hulp nodig, 1 op de 8
van deze mensen had de zorg vaker of langdurig nodig.
Psychische gevolgen:
Gevoelens en behoeften zijn genegeerd, huiselijk geweld veroorzaakt schade aan het zelfbeeld en
vertrouwen van mensen en kan tot trauma’s leiden (zowel bij slachtoffers als omstanders). Trauma’s
hebben invloed op de werking van de hersenen, geheugen en zelfbeeld. Ze veroorzaken gevoelens
van schuld, schaamte en kunnen tot wanhoop, angst, machteloosheid en woede leiden.
Langdurig geweld ondermijnt daarnaast het gevoel van veiligheid en kan psychiatrische problemen
tot gevolg hebben, zoals psychoses, persoonlijkheidsstoornissen, zelfbeschadiging en suïcidaal
gedrag. Om te overleven moeten slachtoffers overlevingsmechanismen toepassen, vaak gezonde,
onbewuste gebruikte manieren om zichzelf te beschermen en overeind te blijven.
Psychosociale gevolgen:
Van de slachtoffers, volgens Van Dijk (1997): 11% besluit te scheiden wanneer hun partner de pleger
is, 3% verliest zijn baan en 2% kan vaak niet naar het werk toe, vaak melden slachtoffers zich
regelmatig kortdurend ziek. Volgens Amerikaans onderzoek verzuimt meer dan de helft van de
slachtoffers van huiselijk geweld geregeld hele dagen. Er zijn schattingen dat 10-15% van het
ziekteverzuim in het bedrijfsleven het gevolg is van huiselijk geweld. Minstens 21% van de
slachtoffers verliest vanwege huiselijk geweld hun baan.
Transgenerationele overdracht.
Bij ruim van de helft van de meldingen bij de politie van huiselijk geweld, gaat het om een gezin met
kinderen, bij 25% van de gevallen zijn kinderen getuigen. Uit een ander onderzoek (evaluatie van
Multifocus, een benadering van de Mutsaersstichting) blijkt dat in 74% van alle zaken waarbij intensief
casemanagement wordt ingezet, kinderen betrokken zijn geweest bij het geweld tussen hun ouders.
Van deze kinderen heeft 40% een verhoogd risico op emotionele problemen of gedragsproblemen. Er
is een kans dat deze kinderen op latere leeftijd zelf gewelddadig worden of juist dat ze zelf
slachtoffer worden van huiselijk geweld. Geweld en slachtofferschap wordt van de ene generatie op
de andere doorgegeven; transgenerationele overdracht.
Maatschappelijke gevolgen.
Maatschappelijke kosten; hulp en opvang voor slachtoffers, behandeling van plegers, kosten voor
inzet van de politie, justitie en reclassering. Ook bedrijfsleven die kosten maken door het ziek melden
of minder productief werken.
Perspectieven op huiselijk geweld:
- Vanuit psychopathologie.
Wie huiselijk geweld pleegt, moet gestoord zijn; sprake van psychiatrisch ziektebeeld. Een deel van
de plegers van partnergeweld is ronduit psychopathisch. Vanuit de gedragstheorie is geweld een
aangeleerde manier van communiceren in het gezin; dit kan afgeleerd worden.
- Uiting van machtsverschillen.
Geweld in gezinnen (met name partnergeweld) werd na de jaren 70 vooral gezien als een gevolg van
machtsverschillen tussen mannen en vrouwen. Deze machtsverschillen kunnen op verschillende
