De weg naar vrouwenemancipatie Thema
Anna Maria van Schurman mocht in 1636 Aletta Jacobs is, zoals hierboven benoemd,
in Utrecht academische lessen volgen, de eerste Nederlandse vrouw die aan
vanachter een gordijn om de mannelijke academische lessen mocht deelnemen en
studenten niet af te leiden. Meisjes deze succesvol heeft afgerond. Maar hoe zat
mochten niet studeren in die tijd, omdat ze het hiervoor met Nederlandse vrouwen die
het huishouden moesten doen. Ongeveer wilden studeren? Dat mocht niet. Nederland
150 jaar geleden was Aletta Jacobs het was christelijk en het scheppingsverhaal
daar niet mee eens. Ze schreef een brief vertelde dat de vrouw ondergeschikt is aan
aan de minister Thorbecke met het verzoek de man. De man is sterker dan de vrouw dus
of ze mocht deelnemen aan de de vrouw blijft thuis en zorgt voor het
academische lessen, en dat mocht. Maar huishouden. Dit was genormaliseerd in de
Aletta wou meer; mannen en vrouwen maatschappij. Echter, door de renaissance
horen gelijk behandeld te worden en daar en de Verlichting werd het geloof niet meer
bleef ze voor knokken. Vrouwenrechten en als zo belangrijk gezien. Hierdoor begon men
feminisme is een onderwerp dat te strijden voor dingen die tegen het geloof
hedendaags nog voor veel ophef zorgt. Het ingingen. Voor het eerst ooit in de
is daarom belangrijk dat kinderen goede geschiedenis stond de positie van de vrouw
informatie krijgen over dit onderwerp. Hoe ter discussie. Een nieuwe beweging ontstond:
kun je dit belangrijke stuk geschiedenis op het feminisme. Het feminisme strijd voor
de basisschool behandelen? En welke gelijke rechten tussen mannen en vrouwen
jeugdboeken kun je hierbij gebruiken? op gebied van politiek, economie, recht,
sociaal en cultuur. (info.nl, z.d)
Figuur 1: Aletta Jacobs (Aletta Jacob, Atria,” Aletta Jacobs was een feminist en ze staat
2013) bekend als de beroemdste
vertegenwoordiger van de eerste
feministische golf. Het strijden voor gelijke
vrouwenrechten gebeurt vandaag de dag nog
steeds.
Aletta Jacobs en vrouwenrechten op de
basisschool
Aletta Jacobs was dus een belangrijk
persoon in de geschiedenis op het gebied
van vrouwenemancipatie. Veel kinderen
vinden geschiedenis en lezen niet interessant
en zullen afhaken. Maar een geschiedenisles
Tijdvak
over Aletta Jacobs kun je ook koppelen aan
De tijdsperiode waarin Aletta Henriëtte
vandaag de dag; vrouwenrechten zijn nog
Jacobs leefde was van 1854 tot 1929. Dit
niet in elk land vanzelfsprekend en dit kun je
was in de tijd van de burgers en
bespreekbaar maken in de lessen. En dit kun
stoommachines. In dit tijdvak ontstond een
je ondersteunen met verschillende materialen
industriële samenleving, er werd een
zoals boeken of video’s.
democratie gevormd en de eerste
emancipatiebewegingen kwamen op gang.
De wereld ging hard vooruit; we konden nu Boeken
snel reizen, produceren en communiceren. Er zijn verschillende boeken die het thema
Door al deze nieuwe ontwikkelingen vonden ‘Aletta Jacobs’ en ‘vrouwenrechten’
mensen dat het tijd was voor verandering op bespreekbaar maken. Ze worden vaak
politiek, economisch en sociaal vlak, en daar gekoppeld aan elkaar. De volgende boeken
zijn bruikbaar: ‘Waarom ik niet’ (Marlies
gingen ze voor strijden. (Tijdvakken.nl, 2012)
Verhelst 2010) ‘vrijheid voor vrouwen’
(Heleen Schoone, 2012). Ook de boeken die
bij de Canon van Nederland behoren zijn
geschikt:
‘Helden! Mensen die de wereld mooier
maken’ (Janny van der Molen, 2009), ‘van tijd
tot tijd’ (van Heugten, Petermijer, Reijnders,
, Rood, Vervloed & van der Waal, 2011), ‘grote Multiperspectieven
Nederlanders voor de jeugd’ (Veen, Diemen, Wanneer de leerlingen dieper op de stof
2004), en het boek ‘over vroeger en nu ingaan is het belangrijk dat ze dit doen vanuit
(Kruijssen, Letterie & van der Molen, 2012). verschillende perspectieven. De tijd waarin
Aletta Jacobs leefde was een periode met
BIM-model veel verandering op politiek, economisch en
Het BIM-model is een didactisch model van sociaal vlak. Het onderwerp kan dus niet
de vakgroep wereldoriëntatie en het is beschreven worden vanuit 1 perspectief want
bedacht om een duidelijker beeld te krijgen de mensen waren verdeeld en hadden hun
van de gebeurtenissen in de wereld. eigen visie over wat goed en fout was. Het
(Windesheim, 2010) Het model staat voor was niet vanzelfsprekend dat elke vrouw toe
beeldvorming, inquiry-approach en Multi was aan vrouwenrechten. Ondanks de
perspectieven. Een les over Aletta Jacobs Verlichting en de renaissance waren er
kan met dit model vormgegeven worden, relatief gezien nog veel vrouwen die het
maar hoe doe je dit? geloof wilden blijven volgen en conservatief
Het BIM-model is dus opgebouwd uit 3 delen. waren. (tijdvakken.nl, 2020) De leerlingen
Het eerste deel is vormgeving, en onder moeten met beide kanten van het verhaal
vormgeving vallen de volgende middelen: bezig zijn. Wat kunnen de redenen zijn
werkelijkheid, gesproken woord, waarom sommige vrouwen helemaal geen of
afbeeldingen, geschreven en gedrukte woord juist wel vrouwenrechten wilden? En hoe zit
en zelf doen. het met de vrouwenrechten nu? Een
Rondom het thema Aletta Jacobs kan de passende opdracht die je hierbij kunt geven is
docudrama ‘Aletta Jacobs: het hoogste dat de helft van de groep progressief is, en
streven.’ laten zien worden, en/of een de rest andere conservatief. Samen voeren
klokhuis aflevering. Het docudrama vertelt het ze een discussie en maken ze hun
verhaal van de eerste Nederlandse standpunten hierin duidelijk. Zo leren de
vrouwelijke student en arts. Filmmateriaal en leerlingen denken vanuit een ander
foto’s zijn beschikbaar op entoen.nu. Ook kan perspectief.
haar verhaal naverteld worden, de biografie
‘vrouwenkiesrecht’ geschreven door Aletta Het belang van lezen
zelf kan hierbij gebruikt worden. Na de ‘Lezen is erg belangrijk en goed voor je’ is
beeldvormende middelen kan er een een zin wat leraren en ouders vaak tegen
discussie worden gevoerd in de klas waar de kinderen vertellen. Maar waarom is lezen zo
leerlingen hun meningen geven over het belangrijk en goed voor een kind? Lezen
onderwerp. brengt veel voordelen met zich mee. (Raad
voor cultuur, 2019)
Inquiry-approach Ten eerste vergroot het de
Het is van belang dat de leerlingen dieper op verbeeldingskracht. Een kind droomt lekker
de stof ingaan. Met inquiry-approach weg tijdens het lezen en het is ontspannend.
verzamelt de leerling kennis door het stellen Ook vergroot het de woordenschat van een
van vragen. Er zijn vijf categorieën vragen: kind en de algehele taalontwikkeling. Een
waarnemen, herkennen, verklaren, kind leert veel op het gebied van schrijven,
voorspellen en waarderen. De kinderen grammatica, zinsbouw en spelling. Tenslotte
hebben de ruimte om vragen te stellen en ontwikkeld een kind op sociaal vlak: je kind
hiervan te leren. Een voorbeeld opdracht is leert zich in te leven op (hoofd)personen. Dit
dat kinderen de mogelijkheid krijgen om is wat je wilt bereiken bij kinderen. (Squla.nl,
vragen te stellen over de volgende 2018) In conclusie: lezen is dus echt
afbeelding: wat gebeurt hier? Waarom staan belangrijk en goed voor een kind. Maar hoe
ze daar? Wanneer speelde dit zich af? zorg je er nou voor dat leerlingen plezier uit
het lezen halen? Het is belangrijk om
verspillende soorten leesboeken beschikbaar
Figuur 2: te stellen aan leerlingen. Elk kind heeft een
Aletta persoonlijke voorkeur aan een bepaald genre
Jacobs, boek en elk kind heeft ook een voorkeur wat
canon van hij/zij wil bereiken met het lezen. Diversiteit in
Nederland de boekenkast is dus een belangrijke
(2020).