hoe worden stoffen getransporteerd in het bloed, wat zijn stamcellen en waar worden ze gemaakt, wat zijn stamcellen en waar worden ze gemaakt, wat is het Bohr-effect, welke factoren spelen een rol bij het Bohr-effect, wat doet Myoglobine, buffers, functie van epo
9.4 Stoffentransport
De meeste stoffen die het bloed vervoert, zijn opgelost in het bloedplasma. In het bloedplasma
zitten: water, zouten, bloedgassen, plasma-eiwitten, hormonen, afvalstoffen en voedingsstoffen.
De eiwitmoleculen vormen een colloïd. Ze zijn niet in het plasma opgelost, maar zijn er zeer fijn in
verdeeld.
Ook zijn er drie andere bloedcellen in het bloed, deze ontstaan uit de stamcellen in het rode
beenmerg. Lever en milt breken per dag eenzelfde aantal rode bloedcellen af, zodat hun aantal
vrijwel constant blijft. In de milt worden ook plasmacellen gevormd, Afbraak rode bloedcellen, ijzer
opgeslagen, verwijdering van afvalstoffen, reservoir aan bloed
De drie andere bloedcellen in het bloed
1. Rode bloedcellen: transport O2 aan hemoglobine en transport CO2, geen
kern/mitochondriën/organellen dus beperkte levensduur, bepaalt de bloedgroep. 2. Witte
bloedcellen: betrokken bij afweer tegen ziekteverwekkers, verschillende soorten, wel kern +
organellen. 3. Bloedplaatjes: geen echte cellen, maar afgesplitste delen van bepaalde typen
bloedstamcellen, helpt bij bloedstolling.
Rode bloedcellen hebben zo ruimte voor meer hemoglobinemoleculen. Hemoglobine bestaat uit 4
eiwitketens (globinen) met elk een heemgroep met elk een ijzer ion. Dit ion kan zuurstof zich
binden of loslaten. In de longen heeft hemoglobine een grotere affiniteit voor zuurstof, door
weinig CO2, lage temperatuur en veel O2. In andere delen van het lichaam, andere weefsels heeft
het een lage affiniteit en geeft het dus zuurstof af. In spierweefsels is affiniteit laag door veel CO 2,
hoge temperatuur en weinig O2, dit is het Bohr-effect. Oxihemoglobine is hemoglobine met
zuurstof. Deoxihemoglobine is wanneer hemoglobine het zuurstof heeft afgegeven. Bindingreactie
tussen Hb en O2 is een evenwichtsreactie: Hb + O2 HbO2. Het is geen gewone oxidatie. Er vindt
namelijk geen elektronenoverdracht plaats. Het is een oxigenatie, een losse binding die makkelijk
verbreekt, in tegenstelling tot een oxidatie.
De drie factoren van het Bohr-effect zijn: Verhoging pCO2 dit zorgt voor lagere pH, afname van de
pH minder zuurstofbinding aan hemoglobine (Hb minder verzadigd), stijging van temperatuur leidt
ook tot minder zuurstofbinding aan hemoglobine. Deze factoren zorgen ervoor dat de curve naar
rechts gaat en dat de reactie naar links verloopt.
Myoglobine kan ook O2 binden en opslaan als reservevoorraad, dit eiwit bevindt zich in de
hartspier en de skeletspieren. Mb heeft een hogere affiniteit voor zuurstof en dus neemt Mb O 2
over van Hb. De mitochondriën in de spieren kunnen met de O2 uit de Mb toch nog even
doorwerken, als het zuurstofgebruik hoog is of als de bloedaanvoer stopt. Mb bestaat uit 1
globineketen met 1 heemgroep en kan 1 zuurstofmolecuul aan zich binden. De bindingreactie is
een evenwichtsreactie: Mb + O2 MbO2. Bij een erg lage pO2 verschuift het evenwicht naar links
en geeft Mb zuurstof af. Mb is ongeschikt voor transport van zuurstof, omdat Mb pas bij een hele
lage pO2-waarden veel zuurstof afgeeft.
Rode bloedcellen zetten een groot deel van de CO2 die in de weefsels vrijkomt om in H+ en HCO3-.
Hemoglobine en andere eiwitten zijn bufferende stoffen en werken als pH-buffer.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merel1vanriel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
