Samenvatting
Samenvatting Overzicht complete tentamenstof Overheidsaansprakelijkheid
Een overzicht met de complete tentamenstof met bijbehorende jurisprudentie van het vak Overheidsaansprakelijkheid.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 101 pagina's
Voorbeeld 4 van de 101 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: hannev • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
OverheidsaansprakelijkheidWeek 1: Algemene introductie
- Inleiding
- Conflicterende gezichtspunten aansprakelijkheid
- Grondslagen overheidsaansprakelijkheid
- Kenmerkende eigenschappen van de overheid
- Redenen voor overheidsaansprakelijkheid
Week 2: Procederen bij de burgerlijke rechter
- Procederen bij de burgerlijke rechter
- Onrechtmatig algemeen verbindende voorschriften
- Aansprakelijkheid voor opstallen
Week 3: Leer van de formele rechtskracht
- Formele rechtskracht
- Voorbereidende handelingen
- Schending vertrouwen
Week 4: Aansprakelijkheid voor vernietigde besluiten I
- Onrechtmatigheid
- Toerekenbaarheid
- Termijnoverschrijding
Week 5: Aansprakelijkheid voor vernietigde besluiten II
- Causaliteit
A. Oude leer
B. Leer van het hypothetisch rechtmatig besluit
- Schadebeperkingsplicht
Week 6: Aansprakelijkheid voor vernietigde besluiten III
- Relativiteit
- Titel 8.4 Awb
- Titel 4.5 Awb (komend recht)
Week 7: Art. 1 EP EVRM
- Geschiedenis
- Possession
- Inbreuk
- Compensatie
- Invloed in Nederland
Week 8: De onteigeningsprocedure onder de Onteigeningswet
A. Oud onteigeningsrecht (de Onteigeningswet)
- Wet van 1851
B. Nieuw onteigeningsrecht (de Omgevingswet)
,Week 9: Schadeloosstelling voor onteigening
- Ontwikkeling
- Schadeloosstelling
- Werkelijke waarde
- Waardevermindering overblijvende
- Bijkomende schade
- Afsluiting
Week 10: Gedoogplichten
- Gedoogplichtbeschikking Belemmeringenwet Privaatrecht
- Gedoogplichtbeschikking Waterwet
- Schadeloosstelling
- Omgevingswet
Week 11: Nadeelcompensatie en planschade I
- Inleiding nadeelcompensatie
- Procedurele aspecten en rechtsbescherming
Week 12: Nadeelcompensatie en planschade II
- Overzichtsuitspraak planschade
- Planschade onder de Wro
- Planschade onder de Omgevingswet
Week 13: Nadeelcompensatie en planschade III
- Vergoedbaarheid van de schade
- Risicoaanvaarding
- Speciale last
- Normaal maatschappelijk risico
- Schade bij inkomensderving en anderszins verzekerd
2
,Week 1: Algemene introductie
I. Inleiding
De overheid is een apart verschijnsel, een boven ons gestelde machtige partij die het algemeen
belang geacht wordt te behartigen en voor wie aparte rechtsregels gelden, met een bijbehorende
aparte rechter (de bestuursrechter).
Het handelen van de overheid wordt getoetst aan de regels van publiekrecht, maar indien er sprake
is van fouten in dit handelen, komen daar vervolgens de regels van het privaatrecht bovenop om de
aansprakelijkheid van de overheid te beoordelen.
HR Schietincident Alphen aan den Rijn: Tristan van der G vroeg een vuurwapenvergunning aan. Bij
de geringste twijfel aan de psychische gesteldheid van iemand dient de vergunning te worden
afgewezen. Tristan van der G stond ook in de politiedossiers bekend om zijn slechte psychische
gesteldheid, maar de politiesystemen waren ten tijde van de aanvraag niet op orde. Dit leidt ertoe
dat Tristan van der G een wapenverlof krijgt. Als de ambtenaar de informatie wel had gelezen, was
zonder enige twijfel het wapenverlof geweigerd. Tristan van der G is psychisch instabiel geraakt en is
met een wapen in een winkelcentrum in Alphen aan den Rijn gaan schieten: 23 mensen geraakt,
waarvan 6 overleden en 17 stevig tot heel ernstig gewond geraakt. De slachtoffers stellen op een
zeker moment de politie aansprakelijk, want het is evident dat het wapenverlof nooit verleend had
mogen worden. De politie erkende dit ook. De onrechtmatigheid staat vast, maar de vraag resteert
of de schade de schuld is van de politie? Sommige auteurs stellen dat de primaire dader niet de
korpschef van de politie is, want die is niet gaan schieten. Wat kunnen we nu eigenlijk verwachten
van de politie? Was er sprake van schuld in morele zin? Sommige auteurs betogen dat de politie
secundair dader is, dus niet aansprakelijk, want, zo zou je kunnen betogen, ergens houdt de
aansprakelijkheid van de overheid op. Je kan niet de overheid aansprakelijk stellen voor de
misdrijven gepleegd door een burger, wanneer de overheid niets te verwijten valt anders dan dat ze
het niet heeft tegengehouden. Meeste auteurs betogen echter wel dat de politie aansprakelijk is.
II. Conflicterende gezichtspunten aansprakelijkheid
- Ieder draagt zijn eigen schade.
Het vertrekpunt is altijd dat schade geleden wordt waar die geleden wordt.
- Alterum non laedere (de ander niet benadelen).
De vraag in het (overheids)aansprakelijkheidsrecht is of er voldoende reden is om de
schade(plichtigheid) te verplaatsen van degene die haar geleden heeft naar degene die haar
heeft veroorzaakt.
o VB: in een voetbalspel kan een sliding op iemand gemaakt worden, waardoor
diegene zijn been breekt. Indien het binnen de spelregels valt is het niet
onrechtmatig. Als je daar schade door lijdt, word je geacht dat aanvaard te hebben
toen je meedeed aan het spel.
o VB: marktverkopers, één verkoopt sinaasappels voor 1 euro per stuk, ander treedt
toe tot de markt en verkoopt sinaasappels voor 50 cent per stuk. De eerste loopt
schade op, want die verkoopt niks meer, maar omdat het gewoon concurrentie is
(ervan uitgaande dat aan alle regels wordt voldaan), kan hij zijn schade niet op de
concurrent verhalen.
Het aansprakelijkheidsrecht probeert het middelpunt (de balans) te vinden tussen deze
uitgangspunten.
III. Grondslagen overheidsaansprakelijkheid:
3
, 1. Onrechtmatige daad (art. 6:162 BW)
De gedraging had niet behoren plaats te vinden, want deze is in strijd met het recht. Een
onrechtmatige daad kan bij de burgerlijk rechter verboden worden. Dit artikel is van
toepassing op alle overheden, ook in de hoedanigheid als overheid.
De burger heeft de aanspraak op schadevergoeding nodig om genoeg instrumenten te
hebben om het vertrouwen dat burgers mogen hebben in rechtmatig bestuur te kunnen
behouden, nu zonder dat middel onrechtmatig bestuur onvoldoende effectief kan worden
geadresseerd (rechtsstaatidee).
2. Het beginsel van de égalité devant les charges publiques
De gedraging is een rechtmatige daad, waarbij desondanks schade optreedt. Er is binnen de
regels gehandeld, in het algemeen belang, en dus kunnen deze handelingen niet verboden
worden. Als de overheid in het algemeen schade toebrengt aan de burger, dan moet die
schade worden vergoed als de schade in het algemeen belang is veroorzaakt en die schade
een abnormale last oplevert voor het individu.
o VB Harry vs. de Staat: Er breekt een Ierse koeienziekte uit, dus Iers rundvlees wordt
verboden. Algemeen belang: je kan van Iers rundvlees een koeienziekte krijgen. Een
importeur die alles uit Ierland importeert ondervindt hier veel schade van. De
overheid is aansprakelijk, want hier wordt een onevenredig grote last op het
individu gelegd, maar er werd wel gehandeld in het algemeen belang van de
volksgezondheid. Op basis hiervan moet de Staat die schade vergoeden.
De égalité-aansprakelijkheid wordt gezien als een uitwerking van het gelijkheidsbeginsel. Als
de rechtmatige daad van de overheid een onevenredige last oplevert voor het individu of
een kleine groep burgers, dan vinden we dat in strijd met het gelijkheidsbeginsel.
Overeenkomst met art. 6:162 BW: niet alle schade die de overheid heeft veroorzaakt dient te
worden vergoed; ook hier is het uitgangspunt ‘ieder draagt zijn eigen schade’.
In Frankrijk is het bestuursrecht veel eerder (19 e eeuw) in ontwikkeling gekomen. Hier kan je
enkel de overheid aansprakelijk stellen via de bestuursrechter, op grond van de
onrechtmatige overheidsdaad (faits illicites). Deze verschilt van de onrechtmatige daad en is
theoretisch gezien aantrekkelijker, maar echte concrete verschillen zijn moeilijk
aantoonbaar.
In Nederland hebben we door onze pragmatische instelling een beetje een rommelig
rechtssysteem. De wetgever schoot niet op het met invoeren van een algemeen bevoegd
bestuursrechter; dit gat werd opgevuld met HR Guldemond/Noordwijkerhout: de
burgerlijke rechter als restrechter. HR Ostermann: de burgerlijke rechter kan ook materieel
beoordelen, want iedere schending door de overheid van publiekrecht is een onrechtmatige
daad in de zin van het BW.
3. (Onteigening)
IV. Kenmerkende eigenschappen van de overheid:
Art. 6:162 BW is dan wel toepasbaar op de overheid, maar verschillende aansprakelijkheidsvereisten
krijgen een geheel eigen kleur/invulling als het gaat om een onrechtmatige overheidsdaad:
- De overheid behartigt het algemeen belang.
Particulieren mogen zelf weten welke belangen zij behartigen en mogen ook volkomen
egocentrisch hun eigen belang behartigen. Wel is het de vraag of je hier als rechtsnorm veel
aan hebt.
● De overheid heeft ook bevoegdheden: die strekken ertoe haar in staat te stellen het
algemeen belang te behartigen. Met die bevoegdheden kan de overheid uit zichzelf
en zonder dat onze medewerking vereist is, eenzijdig de rechtspositie van burgers
beïnvloeden. Dit maakt de overheid heel machtig, waardoor haar bevoegdheden zijn
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jyttefaber22. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 47561 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen