Samenvatting blok C: organisatie van zorg
Casus 1: peuter Onno
CGO:
De student:
kan benoemen wat het verschil is tussen zorg aan volwassenen en aan kinderen
weet wat de principes zijn van gezinsgerichte zorg (family centered care).
kan ethische dilemma’s wat betreft goede zorg voor kind en ouders in het ziekenhuis benoemen.
kan benoemen wat aspecten zijn uit de beroepscode die van belang zijn in de verpleegkundige zorg
aan kinderen.
kan de verschillende ontwikkelingsfasen benoemen van de peuter.
kan potentiële verpleegproblemen ten gevolge van RS-virus en bijpassende interventies benoemen.
Bijeenkomst 1:
Wat zijn de verschillen in zorg tussen volwassenen en kinderen?
- Kinderen en volwassenen hebben andere symptomen, een voorbeeld daarvan is het neusvleugelen bij
kinderen bij benauwdheid.
- De opname van medicatie bij kinderen verloopt sneller, in het algemeen verloopt de reactie op
medicatie anders door verschil in lichamelijke processen;
- De omgang bij kinderen is anders, bij kinderen wil je een trauma voorkomen en zo ook angst op latere
leeftijd;
- De anatomie en fysiologie bij kinderen en volwassenen is anders;
- Het immuunsysteem van kinderen is nog niet volledig;
- De EWS (Early Warning Scale) is anders bij kinderen en volwassenen, een schaal die iets zegt over hoe
bedreigend de situatie voor een patiënt is in het kader van vitale functies;
Kortom: de fysieke, cognitieve en emotionele ontwikkeling bij kinderen is anders.
Family centered care (FCC): het gezin staat centraal in de zorgverlening, er wordt geluisterd naar de individuele
wensen van het gezin, waarbij rekening wordt gehouden met hun kennis, waarden, overtuiging en culturele
achtergrond. De volgende 4 kernwaarden staan centraal:
1. Waardigheid en respect;
2. Participatie;
3. Samenwerking;
4. Delen van informatie.
Bij het FCC model staat de lichamelijke, sociale en psychische zorg centraal. Door te werken met dit model
wordt een ziekenhuisopname op de kinderafdeling dragelijker gemaakt, er ontstaat meer efficiëntie van zorg
en het levert meer continuïteit van zorg op met het voordeel van kostenbesparing.
Wat is goede zorg?
Bij goede zorg wordt rekening gehouden met de continuïteit van zorg, de ononderbroken samenhang van alle
elementen waaruit het hele zorgproces is opgebouwd en goed bij de patiënt aansluit. Bij goede zorg is het van
belang dat zorgvragers tevreden zijn. In het geval van de casus peuter Onno is het belangrijk dat de ouders
tevreden zijn over de zorg. Dit wordt gewaarborgd door een veilige omgeving te creëren voor het kind, het kind
goed te verzorgen, de wensen van ouders indien mogelijk naleven, zorgen dat ouders hun vragen en zorgen
kwijt kunnen en waarborgen dat de conditie van het kind niet achteruit gaat. Ook is het belangrijk als
verpleegkundige om na te gaan hoe de balans tussen draagkracht en draaglast bij de ouders/ verzorgers van
het kind is.
Er is sprake van een ethisch dilemma bij kinderen als het belang van het kind in het geding is gekomen. De wet
WGBO heeft vastgesteld dat:
- Kinderen 0-11 geïnformeerd dienen te worden en dat ouders/ verzorgers toestemming geven;
, o Bij ernstig meningsverschil tussen arts en ouders kunnen ouders bij kinderen onder de 12
tijdelijk uit de ouderlijke macht gezet worden om een behandeling voort te zetten.
- Kinderen 12-15: kinderen en ouders informatie ontvangen en samen een beslissing nemen, in
bijzondere gevallen wanneer de mening van kinderen en ouders afwijkt mogen kinderen in sommige
gevallen behandeld worden zonder toestemming (abortus, levensingrijpende gebeurtenissen etc.).
- Adolescenten 16-18: geven zelf toestemming voor medische behandelingen.
Ook heeft de wet WGBO vastgesteld dat kinderen worden beschermd tegen wetenschappelijk onderzoek.
Daardoor verloopt EBP zorg bij kinderen anders. Ondanks dat de literatuur beperkt is voor kinderen wordt hier
zo veel mogelijk op ingespeeld door de zorgverleners om de best mogelijke zorg te leveren aan kinderen.
VMS (Veiligheidsmanagement systeem), het systeem waarmee ziekenhuizen constant risico’s signaleren,
verbeteringen doorvoeren, beleid vastleggen, evalueren en aanpassen. Het VMS bestaat uit 13 thema’s:
1. Blijven verbeteren;
2. Risico-inventarisatie;
3. Risico’s in bedrijfsvoering;
4. Patiëntenparticipatie;
5. Risicobewustzijn van medewerkers;
6. Leiderschap;
7. Verantwoordelijkheid raad van bestuur;
8. Monitoren;
9. Risico’s bij veranderingen;
10. Risico-inventarisatie vooraf;
11. Management van derden;
12. Communicatie;
13. Patiëntenveiligheidscultuur.
Deze 13 thema’s hoeven niet allemaal gekend te worden, het is alleen wel van belang om te weten dat dit
systeem bestaat en dat het de veiligheid van patiënten en medewerkers waarborgt. Voor verpleegkundigen
slaat de veiligheid van patiënten vooral op het voorkomen van verwisseling van patiënten en de zorg voor hoog
risico medicatie.
Bijeenkomst 2:
Wat is SBAR(R ):
(Situation, background, assesment, recommendation en Repeat): een methode om de communicatie
over een patiënt tussen verschillende hulpverleners te verbeteren. Kortom in het Nederlands:
o Situatie: hoe is de situatie waarover je belt, wat is de relatie tot de patiënt en vertel kort iets
over het probleem;
o Achtergrond: opnamereden, medicatielijst, eventuele allergieën of labuitslagen;
o Beoordeling: wat is de beoordeling over de situatie? Wat denk je dat er aan de hand kan
zijn?;
o Aanbeveling: Wat is je aanbeveling of wat wil je wat er gaat gebeuren?;
o Herhaal: herhaal het antwoord van de ander om eventuele fouten te voorkomen.
Gegevens casus peuter Onno:
Wat valt op (fysiek, mentaal, sociaal en spiritueel?
o Fysiek: mogelijk RS-virus, benauwdheid, hoesten, kortademig, snotterig, saturatiemeter
afgeschopt.
o Mentaal: angstig en gespannen moeder;
o Sociaal: twee moeders, een van de moeders is niet de biologische moeder;
o Spiritueel: /
Welke differentiaal diagnose kun je stellen?
, o Differentiaal diagnose: wetenschappelijke methode om uit een lijst van bepaalde
aandoeningen waaraan een patiënt zou kunnen lijden, op gegevens de klachten en
symptomen die op dat moment bekend zijn, een diagnose te stellen. Bijlage orgaansystemen
van Bakker heb ik op de laatste pagina geplaats van het document.
o RS-virus, menginitis
Welke orgaansystemen zijn betrokken?
o Longen, hart- en vaatstelsel;
Welke verpleegproblemen haal je eruit?
o Benauwdheid Onno en risico op te weinig zuurstof, te weinig zuurstof heeft gevolgen op alle
orgaansystemen.
Verstoorde gaswisseling;
Risico op uitdroging;
Risico op voedingstekort;
Verstoorde uitscheiding;
Stress en angst bij ouders.
Stel je bent spoedeisende hulpverpleegkundige wat wil je weten van Onno?
1. ABCDE-methodiek;
2. AMPLE uitvragen, onder andere uitvragen of er medicatie gebruikt wordt;
3. Cyanotische lippen tijdens hoesten;
4. Indicatie hersenvliesontstekingen beoordelen, boort het kind het hoofd in het matras;
5. Kwijlen: indicatie hersenvliesontstekingen;
6. Is er een ventilatie probleem (stridor), opstopping probleem;
7. Indicatie kinkhoest beoordelen.
Welke metingen wil je uitvoeren?
Vitale functies (met name saturatie);
Objectieve gegevens:
o AVPU (alert, verbal, pain and unresponsive): een verkorte variant van de Glassgow coma
scale. Een kort en duidelijk beeld om iemands bewustzijnsniveau te bepalen.
o Neusvleugelen en borstkasintrekkingen, kleur van lippen, hoofd in kussen boren, kwijlen etc.;
o PEWS (pediatric early warning score).
Wat wil je weten van familie en omgeving?
Genetische afwijkingen, allergieën, ziektes, wat is er aan voorafgegaan, hoe lang spelen de klachten
al, roken in huis, is er gedronken en gegeten, hoe is ontlasting. Kortom keuze maken voor het inzetten
van een anamnese.
Wat zijn de orgaansystemen die betrokken zijn? redeneerhulp orgaansystemen, achterin het document!
Respiratior systeem, neurologisch systeem, afweersysteem;
o Secundair betrokken: cardiovasculair systeem
Gezien de dysfunctionele/ bedreigde orgaansystemen, welke bewakingsmogelijkheden zijn relevant voor de
verpleegkundige?
Bloeddrukmeter, saturatiemeter, ademfrequentie, hartfrequentie, circulatie, vocht-
elektrolytenbalans, neurologisch systeem (PEWS), AVPU, temperatuur (spelende infectie);
PICU: hartbewaking, arterieel bloedgas, arterielijn voor arteriële bloeddruk.
Wat is mogelijk de psychosociale problematiek (gebruik SCGES)?
- Het SCEGS-model staat voor:
o Somatisch: signalen en klachten;
Hoe voelt de patiënt zich, symptomen, niet-pluis signalen van de ziekte en hoe deze
ervaren wordt, van welke symptomen heeft men het meeste last?
o Cognitief: psychologische dimensie;
Hoe denkt, weet en/of fantaseert over de situatie, wat zijn verwachting ten aanzien
van de hulpverlening, let vooral op de inhoudt van wat er gezegd wordt;
, o Emotioneel: psychologische dimensie;
Welke emoties treden er op, ook uit non-verbaal gedrag, zoals gezichtsuitdrukking
en lichaamshouding;
o Gedragsmatig: psychologische dimensie;
Wat doet en vermijdt de patiënt met betrekking tot klachten en emoties;
o Sociaal-systeem: sociale dimensie;
Op welke manier kan de ziekte het sociale systeem beïnvloeden? Dus reactie
partner, kinderen, omgeving etc. Of het overdonderen van de patiënt zelf.
Casus: het afschoppen van de saturatiemeter, de patiënt oogt benauwd.
Wat is een mogelijke differentiaal diagnose (DD)? Onderbouw dit met subjectieve en objectieve gegevens.
RS-virus, kinkhoest, pseudokroep.
PEWS:
A/B: ademfrequentie, ademarbeid, saturatie, zuurstof;
C: hartfrequentie minuut, capillaire refill tijd (sternum), RR/systole;
Score 4 t/m 0 en 0 t/m 4.
Score uitkomsten:
o Hoger dan 4: 1x 4 uur score;
o Hoger dan 6: elk uur score;
o Hoger dan 8: binnen 10 min contact dienstdoende arts assistent;
o Bij niet pluis gevoel, laagdrempelig, contact dienstdoende arts assistent.
AVPU:
- Alert: is de patiënt wakker;
- Verbal: reageert de patiënt op verbale stimulans;
- Pain: reageert de patiënt op een pijnprikkel;
- Unresponsive: de patiënt reageert niet op enige vorm van stimulus.
Beroepscode en kinderen verplegen:
De beroepscode veranderd niet ten aanzien van het verplegen van kinderen, dezelfde kernwaarden blijven
gelden. Alleen moet er rekening mee gehouden worden dat bij kinderen andere wetten en regels gelden en dat
er een bepaalde visie op de kinderverpleegkundige gericht is.
- De kinderverpleegkundige behoort het kind als een zelfstandig en uniek individu te zien en de
verpleging sluit aan op het ontwikkelingsstadium van het kind, privacy en een gelijkwaardige
benadering dienen gewaarborgd te worden;
- De kinderverpleegkundige behoort het kind als onverbrekelijk verbonden te zien met zijn/haar
omgeving;
- De kinderverpleging is gericht op een zo hoog mogelijke graad van ouderparticipatie;
- De kinderverpleegkundige is gericht op het behoud, het bevorderen en het beschermen van het
eigene van het kind;
- De kinderverpleging is gericht op de geldende ethische, sociale en psychologische inzichten met
betrekking tot de driehoeksverhouding kind – ouder – maatschappij.
Ontwikkelingsstadia peuter:
- Lichamelijke groei en ontwikkeling: het lichaamsgewicht verdriedubbelt gemiddeld genomen en de
lengte neemt met 50% toe, over het algemeen zijn jongens iets zwaarder dan meisjes. Door
ontwikkeling ontstaat een meer complex en hoger niveau van het brein door differentiatie en
integratie. Differentiatie betekend dat het zenuwstelsel in steeds verfijndere uitlopers vertakt en de
integratie wil zeggen dat afzonderlijke functies beter gaan functioneren doordat opgenomen
informatie wordt verwerkt. Omgeving, erfelijkheid en sociaal-emotionele factoren kunnen invloed
hebben op de groei, een afwijkende groeicurve is geen diagnose. Wel kan het een indicatie zijn dat er
lichamelijke afwijkingen gaande zijn. Bij peuters is het normaal dat er een tijdelijke afwijking is van de
groeicurve, als deze uiteindelijk maar weer hersteld. Het doorkomen van tanden is een grote
doorbraak van baby naar peuter, rond 2.5 jarige leeftijd hebben kinderen meestal een volledig
melkgebit. Ook de ontwikkeling van gehoor en gezichtsscherpte neemt verder toe, klanken en
