Deze complete samenvatting is gemaakt met behulp van de presentatie en aantekeningen in de les. Dit alles gecombineerd heeft tot een overzichtelijke en zeer uitgebreide samenvatting. De belangrijkste jaartallen, auteurs en stromingen zijn hierin opgenomen.
Literatuurgeschiedenis
Middeleeuwen
Begin bij de val van het Romeinse Rijk
Eindigt bij de uitvinding van de boekdrukkunst (1480), ontdekking van Amerika (1492) en
Luther protestantisme (1517)
- Vroege middeleeuwen: 500 – 1000
- Hoge middeleeuwen: 1000-1300
- Late middeleeuwen: 1300-1500
Belangrijke kenmerken van deze tijd zijn:
- Theocentrisch: op God gericht. Priesters konden als enigen lezen en schrijven,
bezaten de geestelijke macht en hadden het onderwijs in handen. Iedereen moest
trouw zijn aan God daarbij met Maria als bemiddelende rol. God is de enige echte
heerser. De verhalen gingen over goed en kwaad.
- Ridderlijk: verdeeld in standenmaatschappij, waarbij de kerk de hoogste stand was,
de ridderlijke macht de op een na hoogste en de adel bezat de wereldlijke macht.
- Burgerlijk: in de hoge middeleeuwen ontstonden de eerste steden.
‘Hebban olla vogola nestas haggunnan hinase hic anda thu wat unbidan we nu’
Dit is een van de oudste zinnen van de Nederlandse taal. Het was een pennenproef van een
monnik. De betekenis is: hebben alle vogelen nesten begonnen, tenzij jij en ik. Wat wachten
we nu?
Symboliek:
- Getalsymboliek: Het leven was een pad van god (getallen 1t/m3)
1. Toeval
2. Duivel (twijfel)
3. God (3 eenheid)
7. Bijbelgetal
10. Getal van absolute recht
666. Getal van de duivel
- Kleurensymboliek:
o Blauw = kleur van Maria / de vrouw
o Wit = puurheid, onschuld en maagdelijkheid
o Rood = liefde en bloed
o Groen = tussen blauw en rood, dus tussen hemel en hel
o Zwart = kleur van het kwade, in de hel was je namelijk zwart geblakerd door
het vuur
- Beeldsymboliek: de gehavende mens stond voor de duivel. De duivel was namelijk
een geest die de vorm van een mens aan wil nemen. Deze kan hij alleen niet perfect
nadoen omdat alleen god het perfecte mens kan schapen.
Middeleeuwse literatuur:
- De literatuur was oraal, werd altijd verteld en nagenoeg nooit opgeschreven.
, - Verhalen werden overgeschreven door monniken, maar soms werden hier details in
veranderd. Oude verhalen zijn dus in kern hetzelfde maar mogelijk zijn er andere
details.
- Genres:
o Geestelijke literatuur: Beatrijs (Marialegende)
o Ridderroman: Karel ende Elegast
o Lied: Heer Halewijn (Ballade)
o Dierenverhaal: Van den Vos Reynaerde (satire)
In een dierenverhaal kon de auteur indirect mensen belachelijk maken
omdat het dieren waren. Dit soort verhaal werd vaak gebruikt om
kritiek te leveren op degenen die boven ons stonden.
o Toneel: Mariken van Nieumeghen
- Redenrijkerskamer: rijke mannen per stad die verhalen schreven en elkaar de hemel
in prezen.
- Afbeeldingen waren in hout gekerfd maar omdat dit veel tijd kosten werden
afbeeldingen hergebruikt voor een ander verhaal.
1500-1600 Renaissance
= wedergeboorte, teruggang naar de natuurlijke vorm (niet verlangen klassieke oudheid).
Dingen werden verteld hoe ze daadwerkelijk waren.
- Antropocentrisme = de mens staat centraal
- Humanisme = de mens is tevreden, geluk voor de mens (eigenlijk de elite)
- Individualisme = iedereen op zich moet gelukkig zijn
- Reformatie = Martin Luther, het protestantisme
- Homo universalis = een mens kan alles wat hij wil
- Empirisme = kritiek, we gaan ons baseren op onderzoek
De kunst werd waarheidsgetrouw. Binnen de kaders van het genre moest de mens zo
natuurlijk mogelijk neergezet worden, maar de mens was wel altijd perfect. Het
geslachtsdeel werd beperkt want groot is dierlijk en klein is intelligent.
1600-1700 Hoogtijdagen Renaissance
De boekdrukkunst werd belangrijk, voornamelijk voor de elite. De rederijkerskamers werden
steeds meer bekend en er vonden wedstrijden plaats wie het best kon schrijven. Deze
kamers kregen een prominente rol in de samenleving en waren van groot belang in het
cultureel leven.
Het empirisme leidt tot bloei van de wetenschap: diverse ontdekkingen die konden worden
verspreid door de boekdrukkunst maar nog steeds voor een beperkte groep toegankelijk.
De reformatie ging door onder leiding van Luther en Calvijn.
De kunst ging over op het (Frans) classicisme. Het classicisme kenmerkt zich door de strenge
regels voor de literatuur. De tragedie (gevoel dat het verhaal niet goed eindigt) werd een
belangrijk genre. Hierin werd het verhaal van een schuldige held verteld.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dahnee1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,99. Je zit daarna nergens aan vast.
