THEMA 2: LATE ONTWIKKELING/ORGANOGENESE
Van week 5 tot 8
Lichaamsholten en longen
Het mesoderm dat zich craniaal van de oropharyngeale membraan bevindt noemen
we het cardiogene mesoderm. Het septum transversum is een onderdeel van het
IEM dat in de 3-lagige kiemschijf craniaal van het cardiogene mesoderm ligt. Het
mesoderm van het septum transversum draagt bij aan de ontwikkeling van de lever
en van het diafragma. Het cardiogene mesoderm draagt bij aan de ontwikkeling van
het hart. Het zijplaatmesoderm draagt bij aan de ontwikkeling van de bekleding van
lichaamsholten en organen.
In het zijplaat- en cardiogene mesoderm zullen zich kleine vacuolen gaan
ontwikkelen die uiteindelijk met elkaar zullen versmelten om zo een continue holte,
het intra embryonaal coeloom (IEC) in dit mesoderm te vormen. Dit IEC heeft in het
platte embryo de vorm van een hoefijzer. Aan dit hoefijzervormige IEC kunnen
verschillende onderdelen onderscheiden worden:
1. boog, toekomstige pericardholte
2. craniale deel poten, toekomstige pleuraholten
3. caudale deel poten, toekomstige peritoneaalholte boven
navelniveau
4. uitbreiding van IEC, toekomstige peritoneaalholte onder
navelniveau (door de craniocaudale ontwikkelingsgradient
loopt de ontwikkeling van het IEC achter)
2 + 3 worden samen ook wel pericardioperitoneale kanalen
genoemd. In de navelregio is het intra-embryonaal coeloom continu met het extra-
embryonaal coeloom (totdat ductuus vitellinus weggaat).
Krommingen en vorming thorax- en pleuraholte
Vervolgens treden de craniocaudale en laterale krommingen op:
· Craniocaudaal:
o Vorming voor- en achterdarm
o Herpositioneren boog IEC
(primitieve pericardholte)
o Herpositioneren hart en septum transversum
o Achterwege blijven fusie poten IEC positie 2 en 3
· Lateraal
o Insluiten endoderm à oerdarm
o Fuseren IEC caudaal t.o.v. toekomstige
navelregio tot peritoneaal holte
, THEMA 2: LATE ONTWIKKELING/ORGANOGENESE
Van week 5 tot 8
Wanneer bij 4 het IEC is gevormd zullen beide onderdelen door laterale kromming
dichter naar elkaar worden gebracht en zal 4 een ruimte vormen, de
peritoneaalholte onder het niveau van de navel.
IEC 2 (toekomstige pleuraholten) en 3 (toekomstige bovenbuiksholte) worden ook
wel de pericardioperitoneale kanalen genoemd en deze fuseren niet. Bij 2 worden
deze kanalen uiteindelijk van elkaar afgesloten door de pleuroperitoneale
membranen. Bij 3 blijven ze bestaan en breiden ze zich naar ventraal uit om zo de
peritoneaalholte in de bovenbuik (boven navelnivaeau) te vormen. De primitieve
pericardholte en toekomstige pleuraholten worden samen ook wel de thoraxholte
genoemd.
Ontwikkeling pericard- en pleuraholten
1. Uitgroei pleuropericardiale membranen, longknoppen en doorbreken dorsale
medocardium tussen vaatpolen (ontstaan sinus pericardii transversus)
2. Fuseren pleuropericardiale membranen met mesenchym voordarm
à pericardholte en pleuraholte worden afgesloten
3. Verder naar ventraal uitgroeien pleuraholten
Ontwikkeling longen
1. Vorming respiratoir divertikel uit voordarm en uitgroei naar ventraal en caudaal
2. Vorming larynx, trachea en longknoppen (hoofbronchiën)
3. Vorming secundaire longknoppen (longkwabben L2 en R3)
4. Vorming tertiare knoppen (bronchiale segmenten L8 en R10)
5. Vorming terminale bronchioli (14 rondes van vertakkingen)
6. Vertakken van terminale bronchioli in twee of meerder respiratoire bronchioli
7. Differentiatie mesoderm rondom respiratoire bronchioli à vaatvorming
8. Vertakken respiratoire bronchili in terminale blaasjes (primitieve alveoli)
9. Uitrijpen primitieve alveoli tot definitieve alveoli
De longen bestaan uit epitheel afkomstig van het
endoderm en verder zit er mesoderm omheen waaruit
zich het bindweefsel spierweefsel en vaten ontwikkelen.
, THEMA 2: LATE ONTWIKKELING/ORGANOGENESE
Van week 5 tot 8
Ontwikkeling peritoneaalholte
Onder het niveau van de toekomstige navel zal het IEC van weerszijden
met elkaar fuseren. Door de craniocaudale kromming komt het septum
transversum en het hart voor de zich ontwikkelende voordarm te liggen.
Wanneer er een doorsnede wordt gemaakt door het onderste deel van het
septum transversum is op een doorsnede dit septum zichtbaar ventraal
t.o.v. de voordarm. Verder zijn de pericardioperitoneale kanalen zichtbaar.
Vanuit de voordarm gaat het leverdivertikel ingroeien in het septum transversum.
De pericardioperitoneale kanalen breiden zich verder uit naar ventral maar zullen
nooit met elkaar fuseren. De verbindingen van lever met de ventrale lichaamswand
en tussen lever en voordarm bestaan uit mesoderm van het septum tansversum.
Deze stukjes mesoderm vormen de ventrale ligamenten van de lever en maag en
worden respectievelijk het ligamentum falciforme en het omentum minus genoemd.
Ontwikkeling diafragma
Wanneer er een vergelijkbare doorsnede wordt gemaakt maar dan net boven daar
waar zich de lever gaat ontwikkelen, zal zich het diafragma gaan ontwikkelen. De
pericardioperitoneale kanalen moeten worden afgesloten zodat de thoraxholte van
de peritoneaalholte wordt gescheiden.
4 structuren die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het diafragma:
1. Septum transversum
2. Mesenchym rond slokdarm
3. Pleuroperitoneale membranen
4. Lichaamswand
In het septum transversum differentieren cellen tot myoblasten die uiteindelijk
spiercellen gaan vormen. Deze spiercellen migreren richting het weefsel van de
pleuroperitoneale membranen en gaan deze bevolken. Het septum transversum zal
dan met name het non-musculaire centrale tendon vormen. De buitenste ring van
de diafragma spier wordt gevormd uit somatisch lichaamwand mesoderm waarin
zich myoblasten bevinden van de hypomeren van naastgelegen somieten
De ontwikkeling van het diafragma verklaart de innervatie van het diafragma:
· n. phrenicus (C3-C5) à spiercellen afkomstig uit septum transversum
· nn. spinales (T7-T12) à spiercellen afkomstig uit mesenchym lichaamswand
, THEMA 2: LATE ONTWIKKELING/ORGANOGENESE
Van week 5 tot 8
Congenitale hernia diafragmatica (chd)
Het is een ontwikkelingsdefect waarbij het diafragma niet goed wordt gesloten. De
linkerzijde is 4-8 keer vaker aangedaan dan de rechter zijde, waarschijnlijk omdat de
linker periocardioperitoneale kanaal groter is dan de rechter en later sluit. Dit is een
ernstige afwijking waarbij er een risico bestaat op longhypoplasie doordat de
buikorganen dit longweefsel verdrukken.
Bekleding lichaamsholten
· Dorsaal: pariëtaal/somatisch blad à bekleed de lichaamswand
· Ventraal: visceraal/splanchnisch blad à bekleed de organen
Samenvatting
Hoefijzervormig IEC Tijdens krommingen
(voor krommingen) Vroeg Midden Laat
1. Boog Primitieve Uitgroeien en fuseren van Definitieve
pericardholte pleuropericardiale pericardholte
membraan
2. Craniaal deel poten Pericardioperitoneale Uitgroeien en fuseren van Pleuraholten
kanalen pleuropericardiale
membranen
3a. Caudaal deel Pericardioperitoneale Uitgroeien van Beide kanalen worden
poten kanalen pleuroperitoneale gesloten bij de
membranen die fuseren met vorming van het
septum transversum en diafragma
mesenchym rondom
slokdarm
3b. Caudaal deel Pericardioperitoneale Naar ventraal uitbreiden Peritoneaalholte boven
poten kanalen kanalen en uitpellen lever navel, links/rechts
gescheiden door lig.
falciforme
4. Uitbreiding IEC - Fusie van beide kanalen Peritoneaalholte onder
navel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Emmavv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.