Samenvatting
Samenvatting Genetica
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting van het hoofdstuk Genetica van het boek Biologie voor jou
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
1 Fenotype en genotypeFenotype en genotype
Alle waarneembare eigenschappen van een individu noem je het fenotype. De
informatie voor erfelijke eigenschappen ligt op de chromosomen. Bij bevruchting komt
de informatie van de ouders bij elkaar. De informatie voor alle erfelijke eigenschappen
van een individu heet het genotype.
Chromosomen
De rangschikking van chromosomen in een cel heet een karyotype. Er kunnen 22
gelijke chromosomenparen worden gevormd, genaamd autosomen. De
chromosomen in een paar zijn even lang en heten homologe chromosomen. Het 23e
paar zijn geslachtschromosomen, bij mannen zijn ze niet aan elkaar gelijk, bij vrouwen
wel.
Genen
Een gen/erffactor is een deel van een chromosoom dat de informatie bevat voor 1 of
meerder erfelijke eigenschappen. DNA is opgebouwd uit vier verschillende
nucleotiden. Een nucleotide bestaat uit een fosfaatgroep, desoxyribose en een
stikstofbase. DNA bevindt zich bij dieren, planten en schimmels in de kern en in de
mitochrondriën en bij planten ook in de bladgroenkorrels. Alle DNA-moleculen in een
cel noem je het genoom van een organisme. Er zijn 4 verschillende stikstofbasen:
adenine (A), thymine (T), cytosine (C) en guanine (G). De stikstofbasen vormen vaste
paren: basenparing (AT en CG). De stikstofbasen zijn in een bepaalde DNA-sequentie
gerangschikt. In deze volgorde komen variaties voor: allelen. Sommige genen staan
aan: genexpressie, en sommige staan uit: inactiviteit.
Invloed van milieufactoren en modi caties
Fenotype wordt bepaald door het genotype en milieufactoren. Een verandering in het
fenotype noem je een modi catie en wordt niet doorgegeven aan de nakomelingen.
Als een aandoening of ziekte in de baarmoeder ontstaat is het een aangeboren
afwijking; als het genetisch bepaald is, is het een erfelijke ziekte/aandoening.
fi fi
, 2 Genenparen
Homozygoot en heterozygoot
De plaats van een gen in een chromosoom noem je een locus. Homologe
chromosomen komen naast lengte en vorm ook overeen in loci.
- Heterozygoot Aa
- Homozygoot dominant AA
- Homozygoot recessief aa
Dominant en recessief
Heterozygoten zijn drager van de recessieve eigenschap. Het allel voor bruine ogen is
onvolledig dominant. Als je genen hebt voor blauw en bruin, de bruine ogen zijn dan
minder donker. Bij een intermediair fenotype zijn de allelen allebei niet recessief en krijg
je een combinatie (wit en rood wordt roze). Allelen kunnen ook codominant overerven:
beide allelen komen volledig tot uiting in het fenotype.
Genen weergeven
Dominant: HOOFDLETTER, recessief: kleine letter. Als twee allelen van een genenpaar
beide tot uiting komen in het fenotype, gebruik je een andere schrijfwijze. Een rood
leeuwenbekje geef je aan met A^r A^r, een witte met A^w A^w en een roze met A^r
A^w.
Recombinatie en mutatie
Het herverdelen van eigenschappen heet recombinatie en vindt plaats door meiose
(meiose I) en geslachtelijke voortplanting. Bij ongeslachtelijke voortplanting vindt er
geen variatie plaats. Door genetische variatie is de kans kleiner dat een soort uitsterft
door milieuomstandigheden. Mutaties zijn veranderingen in erfelijke eigenschappen.
Tweelingen
Eeneiige tweelingen hebben hetzelfde genotype. Twee-eiige tweelingen hebben een
ander genotype.
3 Monohybride kruisingen
Fruitvliegjes zijn modelorganismen voor kruisingen omdat ze snel voortplanten en veel
nakomelingen krijgen. Bij een monohybride kruising let je op de overerving van één
eigenschap. De ouders geef je aan met P. De nakomelingen geef je aan met F1, F2,
etc. Bij planten kan de F2 ontstaan door zelfbestuiving.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iamnaomi04. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78252 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen