Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis kenmerkende aspecten 1 t/m 8
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Geschiedeis kenmerkende aspecten 1 t/m 8 samenvatting + begrippenlijst.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Tijdvak 1: Tijd van jagers en boeren (tot 3000 v. Chr.) - Prehistorie1. De leefwijze van de jagers-verzamelaars
2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenleving
3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
1. De leefwijze van de jagers-verzamelaars
- De eerste groepen mensen leefden van de jacht en van het verzamelen van voedsel dat in
de natuur voorkwam. Zij waren nomaden= Volk dat rondtrekt van kamp naar kamp.
- Kenmerken van de leefwijze van de jagers-verzamelaars (nomaden):
● Maakten voor hun onderkomen gebruik van bijv. grotten en eenvoudige hutten
● Waarschijnlijk voortdurend bezig met jagen en verzamelen, want dat kostte veel tijd.
● Leefden in kleine groepen, vanwege de beperkte hoeveelheid voedsel.
● Weinig bezittingen, omdat ze rondreisden en ze gebruikten eenvoudige werktuigen.
- Prehistorie= Periode in de geschiedenis van een volk waarin er niet door en niet over dat
volk werd geschreven. Wanneer prehistorie eindigt, verschilt per volk.
- De jagers-verzamelaars leefden in de prehistorie; bijna alles wat we weten van deze
volken, komt uit onderzoek van materiële bronnen.
2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenleving
- Zo’n tien- tot twaalfduizend jaar geleden vond in het Midden-Oosten de
landbouwrevolutie (=overgang van jagen en verzamelen naar landbouw) plaats. Het was
een ingrijpende verandering die zich geleidelijk voltrok.
- Landbouw= Akkerbouw en veeteelt.
- Landbouwsamenleving= Samenleving waarin landbouw belangrijkste middel van bestaan
is.
- Kenmerken landbouwsamenleving:
● Eerste boeren verbouwden in vruchtbare rivierdalen zelf gewassen en hielden
getemde dieren. Ze vulden hun voedselvoorraad aan door te jagen en te
verzamelen.
● Mensen woonden op vaste plaats.
● Groepen waren groter dan bij jagers.
● Er bestonden tussen mensen grotere sociale verschillen dan bij jagers.
- Onze kennis over eerste landbouwsamenleving komt meestal uit materiële bronnen, soms
aangeduid met teksten van tijdgenoten die daarover schreven.
3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
- Door de jaarlijkse overstromingen en door irrigatie kon er in de vruchtbare rivierdalen
van Mesopotamië (huidige Irak) en Egypte voldoende voedsel worden geproduceerd voor
het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. De aanvoer van voedsel van het
platteland bood ruimte voor economische specialisatie in deze gemeenschappen.
- Stedelijke gemeenschap= Groep mensen die leeft van handel, ambacht of in dienst is van
de koning en woont in een stad.
- De eerste stedelijke centra hadden nog geen marktfunctie en er was ook nog geen geld.
Wat door boeren werd geleverd, werd opgeslagen in pakhuizen en verdeeld onder de
,niet-producerende lagen van de bevolking. De ‘stad’ bestond vooral uit tempelcomplexen en
bestuursgebouwen.
- Voor de waterhuishouding was een goede bestuurlijke organisatie nodig. Mede daardoor
ontstond een gelaagde samenleving met een koning die leiding gaf aan priesters,
ambtenaren, soldaten, ambachtslieden en handelaren.
- Gelaagde samenleving= Samenleving die is opgebouwd uit verschillende groepen die van
elkaar verschillen in rijkdom, macht, rechten en aanzien.
- In deze gemeenschap was het noodzakelijk een administratie bij te houden van de
voedselvoorraden, daarvoor werd rond 3300 v. Chr. in Mesopotamië een schrijftaal
ontwikkeld en kwam er voor deze gemeenschap een einde aan de prehistorie.
, Tijdvak 2: Tijd van Grieken en Romeinen (tot 500 na Chr.) - Oudheid
4. De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en
politiek in de Griekse stadstaat.
5. De klassieke vormentaal in de Grieks-Romeinse cultuur.
6. De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in
Europa verspreidde.
7. De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van
Noordwest-Europa.
8. De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische
godsdiensten.
4a. De ontwikkeling van het denken over burgerschap en politiek in de Griekse
stadstaat
- Rond 750 v. Chr. ontstonden in ‘Griekenland’ onafhankelijke stadstaten. Niet elke
stadstaat werd in de jaren daarna op dezelfde manier bestuurd;
● Tirannie/monarchie= alleenheerser had voor het zeggen.
● Aristocratie= adellijke inwoners mochten deelnemen.
● Democratieën= alle vrije, volwassen mannen uit de stadstaat mochten deelnemen.
- Stadstaat= In oude Griekenland een zelfstandige stad met omliggend gebied.
- Bij democratie maakten burgers zelf wetten en controleerden zij zelf hun bestuurders. De
stadstaat Attica, met de stad Athene, werd democratisch bestuurd va. 509 v. Chr. Veel
Atheners vonden dat zij niet slaafs gehoorzaam moesten zijn, maar dat zij moesten
meedenken over en deelnemen aan bestuur. Dat vonden zij een plicht als burger.
- Burger= Hier: een inwoner van een Griekse stadstaat met politieke rechten en plichten.
4b. De ontwikkeling van wetenschappelijk denken in de Griekse stadstaat
- In alle tijden hebben mensen zaken die ze niet begrepen, uitgelegd als het werk van goden
(=mythisch denken). Ook in de Griekse stadstaten was dat het geval.
- Va. de zesde eeuw v. Chr. probeerden Griekse wetenschappers zoals Hippokrates en
filosofen zoals Socrates, Plato en Aristoteles, logische verklaringen te vinden voor deze
zaken (=wetenschappelijk denken). Voor historisch onderzoek betekende dit o.a. dat
onderzoekers zoals Herodotus uitgingen van de feiten en controleerden of de gebruikte
bronnen betrouwbaar waren voor de onderzoeksvragen die zij wilden beantwoorden.
- Wetenschappelijk denken= Manier van denken waarbij logische verklaringen worden
gezocht voor verschijnselen en gebeurtenissen.
5. De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
- Waarom de Grieks-Romeinse cultuur de ‘klassieke cultuur’ wordt genoemd; Iets is
klassiek als je er een voorbeeld aan kunt nemen. Het voorbeeld van de Grieken en
Romeinen is eeuwenlang gevolgd.
- Griekse architecten hechtten waarde aan balans in hun bouwwerken. Niet te groot/ klein/
lang/ breed/ hoog/ laag. Zuilen ondersteunen het dak van de tempels. Het dak moest niet te
stijl of te plat zijn, daarom kreeg het de driehoeksvorm van het timpaan.
- Ook beeldhouwers hadden oog voor de juiste verhoudingen. ‘Juiste’, ‘ideale’ en
‘harmonieuze’ afbeeldingen werden klassieke voorbeelden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisbosma1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 57727 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen