Gespreksvaardigheden voor de hulpverlening
Hs 1/ 2/ 3,1/ 3.2/ 4,1/ 4.2/ 6.2
Hoofdstuk 1: visie op het voeren van gesprekken
1.1 samenwerken
Samenwerking met de cliënt staat centraal in de hulpverlening. De cliënt is niet meer het
object. De cliënt is nu het subject waarop wordt afgestemd. De hulpverlener moet ervoor
zorgen dat hij de cliënt stimuleert tot eigen oplossingen te komen. De cliënt en hulpverlener
werken samen vanuit hun eigen deskundigheid en verantwoordelijkheid.
Hulpverlener
- Deskundig in hanteren van methodiek en in het analyseren van problematische
situaties.
- Verantwoordelijk
- Leidt cliënt van probleem naar competenties
- Eigen visie en ideeën inbrengen
- Niet vertellen aan de cliënt wat die moet doen
- Cliënt stimuleren om oplossingen zelf te vinden.
Cliënt
- Cliënt is verantwoordelijk voor zijn ingebrachte probleem
- Is deskundig in eigen problematiek en beschikt over een potentieel aan eigen
oplossingen. 2
- Weet waarbij hij geholpen wil worden
- Sterker, mondiger en zelfbewuster maken van problemen (empowerment)
1.2 diagnose-receptmodel
- Cliënt stelt hulpvraag
- Hulpverlener stelt informatieve vragen
- Hulpverlener maakt een eigen interpretatie van de hulpvraag
- Hulpverlener komt tot een diagnose
- Hulpverlener verzint een oplossing en geeft een recept mee
Nadelen
- Cliënt krijgt het gevoel dat de oplossing uit de lucht komt vallen
- Cliënt wordt niet aangemoedigd om zelf oplossing te zoeken
- Cliënt is afhankelijk van de hulpverlener
- Hulpverlener diagnosticeert vanuit eigen denkkader
- Er wordt geen rekening gehouden met normen en waarden van de cliënt
Voordelen
- Het is snel
- Het is effectief
1.3 het samenwerkingsmodel
- Nodigt cliënt uit om over probleem te vertellen
, - Is gericht op de cliënt
- Sluit aan bij de beleving van het probleem van de cliënt
- Sluit aan bij de beleving van het doel van de cliënt
- Sluit aan bij competities van de cliënt.
- Stelt vragen die de cliënt aan het denken zetten
- Biedt zo nodig aanvullend eigen kennis of inzicht aan en stemt deze af op de cliënt.
- Ondersteunt cliënt bij het vragen van oplossingen
Nadelen
- Kost meer tijd en energie voor de cliënt en de hulpverlener
- Bij eenvoudige praktische vagen is dit model niet efficiënt.
Voordelen
- Cliënt werkt zelf aan oplossingen
- Versterkt gevoel van eigenwaarde
- Cliënt ontdekt dat oplossingen binnen eigen gedragsrepertoire aanwezig zijn
- Cliënt heeft inzicht in hulpverleningsproces
- Cliënt leert nieuwe denk strategieën
- Cliënt wordt minder afhankelijk van hulpverlening
Belangrijke punten
- Wanneer de cliënt een concrete situatie vertelt, krijgen we informatie over doen,
denken en voelen. Het is makkelijk dan goed dan te sluiten bij de beleving van die
cliënt.
- Het kan ook zijn dat de cliënt vertelt over meerdere situaties en daar een
samenvatting van geeft. Dan laat hij meer ruimte over voor de eigen invulling van de
hulpverlener
- Hulpverlener vraagt naar een concreet voorbeeld van een situatie
- Hulpverlener vraagt door op doen, denken en voelen zodat er een duidelijke ‘film’
ontstaat.
1.5 Boompje
Mensen wisselen hun wederzijdse belevingen uit als ze met elkaar aan het communiceren
zijn. Een eenvoudig kader ‘boompje’. In dit kader vervangen we
- EG, extern gedrag door DOEN
- IW, interne weergave door DENKEN
- IT, interne toestand door VOELEN
In deze communicatie richt de hulpverlener zich vooral op de cliënt
1.6 de hulpverlener als persoon
- Niet vooroordelen
- Goed naar je eigen handelen kijken
, - Goed kunnen reflecteren op je eigen handelen
Hoofdstuk 2: gesprekvoering via het H-model
2.1 het H-model als basis voor oplossingsgericht werken
Dit model is bedoeld om het gesprek te structureren zodat je samen met de cliënt tot
concrete werkpunten kan komen. Het H-model bestrijkt 5 gespreksonderwerpen en
daarmee 5 verschillende gebieden die de hulpverlener een methodische basis geven en
tegelijk flexibel kunnen worden ingezet tijdens het hulpverleningsproces. We kunnen de
gespreksonderwerpen zowel inzetten om helder te krijgen wat de vraag, het doel en de
competenties van de cliënt zijn als ook om samen hindernissen te onderzoeken en de cliënt
te steunen bij het bepalen van een haalbaar doel om aan te werken.
De vijf gebieden zijn vrij ‘natuurlijke’ aandachtspunten bij het zoeken van nieuw gedrag voor
een problematische situatie:
- 1. Huidige situatie – hoe gaat het nu met de cliënt?
- 2. Hoogste uitkomst – wat streeft de cliënt na?
- 3. Hindernis – wat houdt de cliënt tegen?
- 4. Hulpbron – welke competenties heeft de cliënt die nu bruikbaar zijn?
- 5. Haalbaar doel – de eerste stap die de cliënt wil zetten in nieuw gedrag
2.2 strategieën om het H-model toe te passen
Voordelen H-model
- Biedt ondersteuning
- Biedt structuur
- Problematiek wordt verhelderd
- Biedt meer houvast, want vraagstelling is makkelijk en overzichtelijk
- Biedt de hulpverlener handvat om hulpverlening vorm te geven
- Handig controlemechanisme (zijn belangrijke aspecten doorlopen)
- Cliënt kan nuanceren anders tegen situatie aankijken
- Cliënt wordt uitgenodigd zijn verhaal te doen
- Er wordt ingezoomd op de kern van het probleem
- Cliënt erkenning geven voor probleem
2.3 Vormvoorwaarden voor doelen
- Positief gesteld (wat wil ik leren of bereiken?)
- Binnen eigen controle (heb ik het zelf in de hand?)
- Toetsbaar (wanneer heb ik het doel bereikt?)
- Context duidelijk (waar wil ik het geleerde toepassen?)
- Ecologisch verantwoord (wat zijn de consequenties voor mij in relatie tot omgeving?)
Hoofdstuk 3: verhelderen van het H-model
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marleenvandenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
