College aantekeningen
Historische Periodes: Volle middeleeuwen
- Vak
- Instelling
Les over de Volle Middeleeuwen.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
loreleivandermaes
Voorbeeld van de inhoud
LES 7 : 25/04/2022 INLEIDING VAN HISTORISCHE PERIODESBij termen of begrippen: beantwoorden met periode, geografisch, wie, wat (aardewerk,
bewoningsvorm, sites,…)
Sites heel belangrijk die in de les besproken/getoond worden!!
Indeling van romeins rijk, de provincies, hoofdsteden van administratie centra.
VOLLE MIDDELEEUWEN
= transitieperiode van vroege naar late middeleeuwen, de basis wordt gelegd
=> in graafschap Vlaanderen zeer florerende periode (in de late middeleeuwen)
I. Politiek-economische context
- grote machtsblokken: Frankrijk, Engeland, Duitse rijk
- verdere evolutie uit Karolingische tijd. Gouwen ontwikkelen zich verder en groeien aaneen.
- graafschap Vlaanderen, Hertogdom Brabant, Graafschap Henegouwen, Prinsbisdom Luik
- feodaal stelsel
- opkomst van Vlaamse steden
- economische expansie
GRAAFSCHAP VLAANDEREN:
-> Pagus Flandrensis (kustvlakte) wordt verbonden met Frankisch gebied d.m.v. huwelijkspolitiek
-> Boudewijn I en opvolgers breiden graafschap uit tot alle gebieden zuidelijk van de Schelde
= Kroon-Vlaanderen
-> Boudewijn IV en V lijven gebied tussen Schelde en Dender in
= Rijks-Vlaanderen (vanaf 1047-1050)
-> glansperiode in 12e eeuw onder Diederik en Filips van den Elzas
+ opbloei Brugge en Gent
II. Landelijke bewoningsvormen
- meer sites beschikbaar uit onderzoek dan vorige perioden (dankzij commerciële archeologie)
- sterke opkomst van boerderijen tussen 10 e - 12e eeuw (ontstaan out of the blue, plaat vaster)
- overeenstemming met historische data
- bouwtradities verschillen regionaal
! belangrijke grafiek [dia 10] !
DE ONTGINNINGSBEWEGING:
toename aan data => veel uit volle middeleeuwen
-> ze zijn zichtbaarder, historische realiteit: er ontstaan meer en meer gebouwen
-> voor het eerst historisch onderzoek: prof. Adriaan Verhulst (UGent)
=> over vastlegging landschap
tussen 1000-1250 : landschap Vlaanderen vinden ontginningen plaats: landschap veranderd enorm
= GROTE ONTGINNINGEN
-> verdubbeling tot verdriedubbeling van aantal inwoners
Landschappelijke regio’s in graafschap Vlaanderen:
- kustgebied
- zandig binnen Vlaanderen
- zandleem en leem gebied
, 1. Ontginning kustgebied
Reconstructie terp1 Leffinge.
Inpoldering Zwingebied: grote stukken uit 13 e eeuw. Rand is uit latere perioden
Cadsand: dijken en inpoldering: op topografische kaart: zwingeulen detecteerbaar + kernen in de
hoogte: Cadsand en Zuidsande. 2 kernen samen. Kleine ringdijkjes verplaatsen naar rand en vergroten
Exploitatie modificatie (terpen aanmaken + kleine dijk rond boerderij) reclamatie (inpoldering,
ontginning) transformatie (volledige verandering van kustlandschap, grote ontginningen)
Van extensief naar intensief gebruik van de kustvlakte
- tot 800-1000: schapenteelt, pastoralia, terrae ad oves, marisci (schapenweiden)
- nadien bercariae2, curtis bercaria geleid door berquarii 3
- wolproductie vergroten
- akkerbouw ontwikkelen
* 1125 hongersnood als aanzet?
* nood aan snel beschikbaar grond voor broodgraan en vlees
- veeteelt: Vaccariae: runderteelt
- teelten van kleurplanten: vooral meekrap (rode kleur) bij ons aan de kust
=> vroeger in Goes productiecentrum
- moerneringen: veenwinning zowel voor zoutwinning (zelnering) als voor brandstof (turf)
- houtkap rond 1000-1200 sterke groei, brandhout, dus andere brandstof = turf
- actoren in de kustvlakte
-> sterke betrokkenheid abdijen
-> Filips van de Elzas (1168-1191)
* stadsstichtingen (bv. nieuwpoort en gravelines)
* Zwin: ca. 1180 “fossatum”; bouwt ook een “dam” op het zwin
* doel: verleggen van handelsactiviteiten naar de kust
Abdijschuur Ter Doest: laat 13e eeuw [dia 18] => graafschap en abdijen
Nieuwe steden stichten: gericht op transport via Noordzee
- Damme (aan het Zwin) : krijgt haverechten van de graaf van Vlaanderen
- Nieuwpoort: zichtbaar aan dambordpatroon
achter de dijk => ontwaterd, ontveend, ouder geulensysteem richting Brugge
-> grond zakt ineen -> tot in Damme (<afdamming geul)
2. Ontginning Binnen-Vlaanderen
1000-1300 en voltrekt in 3 fasen
o 10e – 11e eeuw verspreid
o 2e helft 11e eeuw: systematisch
o 13e eeuw: verderzetting, einde, dorpskernen
reden:
o snelle bevolkingsgroei
o stadgroei
o vb. hongersnoden 1125 en 1169/1197
o uitbreiding machtsbasis van de graaf?
1
Terp: kunstmatig verhoogde woonplaats, bedoeld om verschillende vormen van wateroverlast te kunnen
doorstaan
2
Bercaria: grote schaapshoeven
3
Berquarii: bedrijven waar men schapen schort en verzorgt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper loreleivandermaes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72964 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen