Informatica
1. Informatiesystemen
1.1 Inleiding
De productiviteitsparadox
- Tijdens de industriële revolutie kon duidelijk aangetoond worden dat de productiviteit toenam. Bij
de opkomst van informatiesystemen was een dergelijke toename niet onmiddellijk waarneembaar.
De productiviteitsparadox is een interessant onderwerp als uitgangspunt voor een discussie rond de
macro-economische impact van informatiesystemen. Manieren om paradox te weerleggen:
Opbrengsten uit informatiesystemen worden gecompenseerd door verliezen in andere
sectoren.
Het meten van productiviteit en dienstverlening is veel complexer dan traditionele metingen
rond productiviteit. Een meting van een informatiesysteem dat bedoeld is om een extra
dienst te koppelen aan een bestaand product is veel complexer dan het meten van de
productiviteit in een fabricageproces.
ICT is economisch belangrijk
- Gebruik en toepassing van ICT is gedurende de laatste decennia enorm gestegen. Er ontstonden
veel innovatieve initiatieven die door een groot publiek omarmd werden, de impact op de economie
was dan ook gigantisch.
Voorbeeld: verschuiving van detailhandel naar webwinkels.
ICT zorgt voor nieuwe opportuniteiten
- Wie begrijpt hoe eindgebruikers met ICT omgaan, kan hier gebruik van maken om nieuwe platforms
te creëren die voor diezelfde eindgebruikers onmisbaar worden. Deze opportuniteiten herkennen en
ermee aan de slag gaan is een uitdaging, maar wel 1 die kan leiden tot enorme successen.
ICT zorgt voor oplossingen van bedrijfsproblemen
- Bedrijven kunnen barrières overwinnen door gebruik te maken van ICT. De oplossingen voor deze
problemen staan niet langer enkel ter beschikking van de grote bedrijven, maar iedereen kan er
gebruik van maken.
- Dergelijke barrières identificeren en er oplossingen voor vinden is een managementverhaal,
duidelijke communicatie is hier zeer belangrijk.
ICT heeft een maatschappelijke impact
- Sommige technologische evoluties hebben een enorme impact op onze maatschappij, een
voorbeeld hiervan is het internet. De manier waarop mensen omgaan met informatie en daarop
inspelen is een belangrijke maatschappelijke evolutie, bedrijven moeten zich hiervan bewust zijn en
de voordelen en nadelen hiervan kunnen inschatten.
=> Overheden dienen een rol te spelen als regulerende factor om de maatschappelijke
impact van informatiesystemen in goede banen te leiden.
1.2 Informatiesystemen
- Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen ‘data’ enerzijds en ‘informatie’ anderzijds.
Data = Een opeenvolging van vastgestelde instanties die zich hebben voorgedaan. Data heeft
ook enkele eigenschappen:
- Het kan op verschillende manieren vergaard worden.
- Data kan op grote schaal vergaard worden door de systemen zelf.
- Data vormt de basis om informatie te creëren.
Informatie = Vloeit voort uit data die gestructureerd verwerkt wordt of in een bepaalde
context geplaatst wordt. Informatie heeft ook enkele eigenschappen:
- Veelal nodig om een bedrijf te kunnen besturen.
- Afleidbaar uit individueel vastgestelde indicatoren.
- Vertaalbaar door data te verwerken.
Informatie wordt gezien als het eindproduct en data als de ruwe grondstof.
- De bedoeling van een informatiesysteem is zowel het vergaren en opslaan van data als het
verwerken van deze data tot inzetbare informatie.
,- 3 belangrijke indicatoren om de waarde van informatie af te meten:
Tijd
- De waarde van informatie is tijdsgebonden, wat vandaag relevant is kan morgen verouderd
zijn.
- Wat vandaag gezien wordt als informatie, kan data vormen voor nieuwe informatie op een
later tijdstip.
Vorm
- De vorm waarin informatie ter beschikking wordt gesteld, is belangrijk voor het bepalen van
de waarde.
- Soms heeft men baat bij heel beknopte informatierapportering.
Inhoud
- Hoe volledig is de data waar de informatie uit gevormd is?
- Hoe betrouwbaar is de bron van de data?
- Hoe correct is het model dat men gebruikt heeft om de data om te vormen tot informatie.
- Het is belangrijk dat informatiesystemen rekening houden met de waarde van de informatie die ze
willen creëren.
- Het is cruciaal dat management inziet wat de meerwaarde van bepaalde informatie is.
- Het is van belang dat eindgebruikers beseffen wat hun taak is binnen informatiesystemen zodat de
informatie zo inzetbaar mogelijk is.
1.3 Soorten informatiesystemen
Operationeel ondersteunende systemen
= Dienen vooral om de operationele kant van een organisatie te voorzien van informatie en
deze op die manier te ondersteunen (systeem voor boekhouding).
Management ondersteunende systemen
= Deze hebben als doel om het management informatie te geven die helpt bij het nemen van
bepaalde managementbeslissingen (rapporteringssystemen).
Overkoepelende systemen
= Dit zijn informatiesystemen die bedrijfsbreed inzetbaar zijn: zij leveren informatie aan
zowel de operationele als aan de managementkant van een organisatie (systeem voor
kennismanagement).
1.4 onderdelen van een informatiesysteem
Input
- Een informatiesysteem vertrekt altijd van ruwe data, die data kan via verschillende manieren in het
systeem terechtkomen. Alle ruwe data die nodig zijn om informatie te verkrijgen, worden via input in
het systeem gebracht (toetsenbord).
Verwerking
- De ruwe data dienen verwerkt te worden tot inzetbare informatie, het omzetten van data naar
informatie wordt gedaan door software.
Output
- Van zodra de data verwerkt is tot informatie, dient deze informatie uit het systeem gehaald te
kunnen worden (beeldscherm, printer).
,Opslag
- Een bijkomende meerwaarde van informatiesystemen is de mogelijkheid om informatie en data op
te slaan. Informatie kan dan gebruikt worden als data om zo nieuwe informatie te bekomen (USB).
Terugkoppeling
- Informatiesysteem kan in situatie terechtkomen waar het zelf niet mee om kan en informatie nodig
heeft van de buitenwereld. Soms verwacht het informatiesysteem dat er eerst een bepaalde
handeling wordt uitgevoerd alvorens te kunnen verder gaan.
1.5 Hulpbronnen van informatiesystemen
- Hulpbronnen maken het mogelijk om informatiesystemen inzetbaar te maken. Enkele voorbeelden
van hulpbronnen:
Hardware
Netwerken
Software
Databeheer
Mensen
Opleidingen
…
- Alle hulpbronnen samen vormen de IT-infrastructuur. Het is belangrijk dat organisaties begrijpen in
welke mate deze hulpbronnen een rol spelen bij het tot stand komen en uitbouwen van de
bedrijfsstrategie.
1.6 Externe factoren die mee vorm geven aan informatiesystemen
- Bij het ontwikkelen van een informatiesysteem moet er rekening gehouden worden met de
omgeving waarin informatiesystemen actief zijn. Stakeholders zullen meebepalen welke vorm het
informatiesysteem het best kan aannemen:
Klanten
= Het is mogelijk dat klanten bepaalde vormen van dienstverlening verwachten van de
informatiesystemen.
Leveranciers
= Ook leveranciers kunnen meebepalen in welke vorm informatie wordt voorgesteld of mee
en rol spelen bij het bepalen van standaarden volgens dewelke informatie wordt
uitgewisseld.
Aandeelhouders
= Verwachten van bedrijven dat ze technologisch mee evolueren en dat ze tegemoetkomen
aan de wensen of noden van de klanten.
Concurrenten
= Het zou kunnen dat een concurrent een informatiesysteem heeft dat beter tegemoetkomt
aan de eisen van de klanten. Als dit het geval is dan zullen bedrijven hun informatiesystemen
gaan aanpassen zodat het aan dezelfde eisen voldoet.
Financiële instellingen
= Kunnen bepalend zijn voor de vorm van informatiesystemen door standaarden op te
leggen voor officiële rapporteringen.
Personeel
= Personeel levert dikwijls data aan voor dergelijke systemen. De eindgebruikers zullen
proberen die data zo correct mogelijk in te voeren en de vorm van het informatiesysteem
moet die ondersteunen.
Vakbonden
= Vakbonden kunnen ervoor zorgen dat bepaalde informatie rond personeel niet
geregistreerd wordt of dat bepaalde informatie eenvoudiger kan worden geregistreerd.
, Maatschappij
= Allerhande maatschappelijke of culturele factoren kunnen mee de vorm van een
informatiesysteem bepalen.
Overheid
= Moeten aan de hand van wetgevingen bepaalde zaken in goede banen leiden. Ze kunnen
een rol spelen bij het opleggen van standaarden of bij het verplichten tot registeren van
informatie.
1.7 Wie heeft nood aan informatie van organisaties
Klanten
= Om klanten zo optimaal mogelijk van informatie te voorzien wordt speciale software
gebruikt. CRM heeft als functie alle mogelijke informatie die de klant zou nodig hebben te
voorzien.
Personeel
= Informatiesystemen voor het personeel zijn meestal bedoeld om de organisatie intern zo
goed mogelijk te laten functioneren.
Leveranciers
= Relatie tussen een bedrijf en zijn leveranciers kan ondersteund worden door
informatiesystemen (automatisch bestelling plaatsen).
Partners
= Het is mogelijk dat een bedrijf verschillende partners nodig heeft voor een geslaagde
bedrijfsvoering. Informatie zal worden uitgewisseld om de samenwerking te optimaliseren
(PRM)
1.8 inzetbaarheid van informatie
- Een organisatie maakt gebruik van informatiesystemen om bedrijfsprocessen te ondersteunen. Een
eerste manier om informatiesystemen op te splitsen is door te kijken naar het soort proces dat
ondersteund wordt.
1.8.1 Transactieverwerkende systemen
- Deze systemen zijn vooral opgezet om allerhande bedrijfstransacties te ondersteunen (aankoop,
verkoop). Ze vormen de kern van informatiesystemen met als doel de primaire processen van een
organisatie te ondersteunen.
1.8.2 Procesbesturingssystemen
- Heel wat processen kunnen worden aangestuurd door informatiesystemen, dikwijls zitten dergelijke
systemen achter procesautomatisatie (aansturen van machines).
1.8.3 Samenwerkingssystemen
- Heeft als doel de interne samenwerking binnen een organisatie te bevorderen, maar speelt ook een
belangrijke rol bij het uitwisselen van informatie over de grenzen van het bedrijf heen (email of
gemeenschappelijke agenda).
1.8.4 Managementsystemen
- Informatie kan een rol spelen bij het ondersteunen van management. Dit kan bijvoorbeeld een
software zijn die de manager in staat stelt om een reeks scenario’s af te toetsen via simulering.
1.9 Verschil in informatiebehoefte
- Niet elke personeelscategorie heeft dezelfde behoefte aan informatie om haar taak uit te voeren.
Afhankelijk van de positie binnen de structuur van het bedrijf waarin iemand zich bevindt, zal de
nood aan informatie anders zijn. Dit kan zowel verschillen in vorm, inhoud of beschikbaarheid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LunaBroucke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,59. Je zit daarna nergens aan vast.