Vitamine A is een vet oplosbare vitamine:
Wordt geabsorbeerd samen met vet.
Transport m.b.v transporteiwitten.
Wordt opgeslagen in lichaamsweefsels
Betacaroteen: provitamine A, kan nadat het geabsorbeerd is worden gesplitst worden in twee moleculen
vitamine A. Deze splitsing is niet altijd in het midden en daarom wordt er vaak maar één vitamine A molecuul
gemaakt uit één molecuul betacaroteen.
Absorptie:
Gal nodig om beter opgenomen te kunnen worden.
90% van de retinoïden kan worden geabsorbeerd.
20-30% van de carotenoïden worden geabsorbeerd.
Darmwandcellen zetten carotenoïden om in retinoïden
1 molecuul betacaroteen wordt 2 moleculen retinal (dit gebeurt niet altijd)
Transport en opslag:
Vanuit darmen naar de lever via chylomicronen
Lever bevat 90% van de aanwezige vitamine A (vooral retinol).
De overige 10% wordt opgeslagen in de vetweefsel, longen en nieren.
Reserve is voldoende voor 1-2 jaar
Vanuit de lever naar doelorgaan: retinol via retinol-binding proteïn (RBP)
Omzetting vitamine A:
Retinyl esters worden gemakkelijk geabsorbeerd als retinol.
Betcaroteen kan in de darm en lever worden gesplitst om retinal te vormen.
Retinol en retinal kunnen in elkaar omgezet worden.
Retinal kan omgezet worden in retinezuur (niet andersom)
, Kegeltje op het netvlies: kleuren zien
Staafje op het netvlies: zien bij weinig licht
In een staafje zit rhodopsine: bestaat uit het eiwit opsine dat gebonden is aan een molecuul retinal.
Licht komt het hoornvlies binnen retinal laat opsine los cis-retinal wordt trans-retinal geeft elektrische
impuls die de boodschap naar de hersenen stuurt
Retinezuur is ook nodig voor het behouden van een gezond, transparant hoornvlies ofwel, cornea.
Botgezondheid: vitamine A is betrokken bij ‘bone-remodeling’: het ‘wegeten’ van specifieke stukjes van het
bot, waarna het weer verder kan groeien. Met behulp van vitamine A kunnen bepaalde cellen met bepaalde
afbrekende enzymen stukjes bot wegeten die overbodig zijn.
Reproductie: vitamine A is bij mannen betrokken bij een goede sperma-ontwikkeling en bij vrouwen bij een
normale foetale ontwikkeling tijdens de zwangerschap
Eiwitsynthese, cel differentiatie en groei: veel vitamine A zit in epitheelcellen. Deze is daar betrokken bij
eiwitsynthese en cel differentiatie: de specifieke functie van elke cel
Deficiëntieverschijnselen:
Nachtblindheid
Verlaagde slijmproductie
Vertroebeling van het hoornvlies
Keratinisatie van epitheelcellen
Verhoogde kans op infectieziekten
Toxiciteit van vitamine A:
Geboorteafwijkingen
Groter risico op botfracturen
Misselijkheid, overgeven, buikpijn
Hypervitaminose A symptomen: gebrek aan eetlust, verminderd gezichtsvermogen, hoofdpijn,
misselijkheid, vermoeidheid, duizeligheid, spierpijn, oogafwijkingen, haarverlies en/of roodheid en
schilferen van de huid.
Antioxidant pro-oxidant (beta-caroteen)
Verkleuring van de huid door betacaroteen.
ADH:
800 mcg voor een volwassen man in RAE
750 mcg voor een zwangere vrouw in RAE
680 mcg voor een volwassen vrouw in RAE
Bovengrens: 3000 microgram/dag
Bronnen van vitamine A:
Lever
Melk- en melkproducten
Margarine/halvarine
Wortelen, spinazie
Zoete aardappel
Omrekenfactoren:
1 retinolactiviteitequivalent (RAE)
=1 mcg retinol
= 12 mcg bètacaroteen (uit voeding)
= 24 mcg van andere pro-vitamine A carotenoïden (uit voieing)
In Nederland is de gemiddelde inname RAE: 858 mcg en retinol 661 mcg.
Veel hebben toch een te lage inname.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isaromijn1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.