In dit document vind je een samenvatting van alle artikelen van het vak Grondslagen van Klinische psychologie (UU). Ook vind je de boeksamenvatting horende bij hoorcollege 1.
Hoorcollege 2: Nut en noodzaak van theorie voor de behandeling van psychopathologie
Het nut van theorie
Theorieën zijn nodig om dingen te kunnen verklaren. Vanuit observaties wordt een theorie getest.
Theorieën worden voortdurend aangepast, totdat er consensus is in de wetenschap. Er wordt gestreefd
naar een combinatie van determinisme en reductionisme. Determinisme gaat uit van causale
mechanisme, terwijl reductionisme ervan uit gaan dat de verklaringen van fenomenen in onderliggende
niveaus liggen. De leertheorie gaat bijv. erg uit van determinisme. Er wordt hierbij uitgegaan van
aangeleerd gedrag. De bijhorende gedragstherapie is voornamelijk effectief voor fobieën en
impulsstoornissen. De biologische benadering maakt juist gebruik van reductionisme. Verstoringen
worden herleid naar onderliggende fysiologische mechanismen en ook opgelost door deze
onderliggende mechanisme aan te pakken. De cognitieve benadering gaat ervan uit dat gedrag wordt
veroorzaakt door een mix van leerervaringen en informatie selectie en -verwerking. Hierdoor is deze
theorie minder reductionisme dan de leertheorie. Naast deze theorieën bestaat ook de hermeneutische
methode. Dit houdt in dat wordt begrepen wat er zich afspeelt in iemands belevingswereld, de vrije wil,
het onbewuste en het holisme.
Er zijn verschillende manieren hoe theorieën in de praktijk worden gebruikt. Allereerst is er een aanpak
die technisch eclecticisme wordt genoemd. Hierbij worden verschillende therapeutische technieken
ingezet, zonder theoretische integratie na te streven. Deze aanpak is niet de beste, maar ook niet de
slechtste. Ook spelen effectstudies een grote rol bij de toepassing van theorieën in de praktijk. Een
therapie wordt als goed/beter gezien wanneer deze meer problemen oplost, sneller effectief is en
duurzame effecten heeft
Conjectures and Refutations
- Popper, 1962
Grootste vraag: wat is het verschil tussen wetenschap en pseudowetenschap. Er zijn veel theorieën die
Popper interesseerde. In dit geval vooral Marxisme, psycho-analyse en individuele psychologie. Er
kwam echter een punt dat hij zich ging afvragen waarom de theorieën die hier gebruikt worden zo
verschillen van fysische theorieën, zoals die van Newton. Het voelde voor hem een beetje alsof de
psychologische theorieën dichter bij mythes dan bij wetenschap kwamen. Hij merkte ook op dat mensen
blind waren geworden voor andere dingen: iemand die in Freuds theorieën geloofde zag overal bewijzen
voor deze theorie, een Marxist zag constant bewijzen voor deze overtuiging. En ergens klopte dit ook: je
kon bijna elke situatie in het licht van beide theorieën zien. Echter vond Popper dit klaarblijkelijke
argument, juist een enorme zwakte: de theorie kan op elke situatie worden gevormd en is daardoor
totaal niet specifiek. Je moet de onwaarheid van een theorie kunnen bewijzen, wil je kunnen zeggen dat
het waar is. Deze bevinding zorgde voor het opstellen van 7 punten:
● Het is makkelijk om bevestiging te vinden voor bijna elke psychologische theorie als je daar naar
op zoek bent
● Een bevestiging telt alleen als ze het resultaat zijn van een riskante voorspelling. Met andere
woorden: er moet ook een kans zijn dat de theorie niet wordt bevestigd
● Een ‘goede’ wetenschappelijke theorie is een verbod: door de theorie is er een verbod of
onmogelijkheid voor iets anders. Hoe meer een theorie verbiedt, hoe beter.
● Een theorie die niet kan worden weerlegd, is geen wetenschappelijke theorie
● Een echte test van een theorie, is een poging om haar te vervalsen of weerleggen. Testbaarheid
is falsifieerbaarheid
● Bevestigend bewijs mag niet meetellen, behalve las het het resultaat is van een echte test van de
theorie (een serieuze poging om te weerleggen die mislukte)
● Sommige toetsbare theorieën worden als ze onjuist zijn gebleken nog steeds gesteund door
bewonderaars, bijv. door de theorie zo te beschrijven dat het aan weerlegging ontsnapt. Dit kan,
maar redt de theorie alleen van weerlegging, niet van vernietiging van wetenschappelijke status
en waarde
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sandravdbaan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
