Sociologie in meervoud: Vier sociologische
perspectieven
Verschillende perspectieven tegelijkertijd van belang. Waarom theorie zo
belangrijk is:
Theorieën sturen de waarneming: vragen stellen vanuit een bepaalde
theorie, theorie geeft betekenis aan een waarneming
Theorie fungeert als zoeklicht: laat zien welke verschijnselen belangrijk zijn
en welke niet
“feiten zijn geen naaktlopers”: theorie geeft betekenis aan waargenomen
feiten – feiten op zich zeggen niet zoveel, pas wanneer ze een rol spelen in
de waarneming
Theorie =
Paradigma =
Sociologie als poli-paradigmatische wetenschap: diverse theoretische
perspectieven naast elkaar = typerend voor sociologie.
Vier manieren van kijken – realistischer beeld van de werkelijkheid:
Functionalisme: Samenleving als een samenhangend geheel.
Conflictsociologie: Samenleving als strijdtoneel.
Symbolisch interactionisme: Samenleving van betekenis gevende
individuen.
Rationele keuze theorie: Samenleving van calculerende individuen.
Functionalisme
Basisgedachte: Samenleving = samenhangend geheel. Alle sociale
verschijnselen kunnen het best worden verklaard in termen van de functies
die zij vervullen voor het goed functioneren en dus de continuïteit van de
samenleving.
o Alle sociale verschijnselen hebben dus een bepaalde functie in de
samenleving – dragen bij aan het voortbestaan/goed functioneren
van de samenleving.
Centrale vraag: wat is de functie van sociale verschijnselen?
o Bijvoorbeeld: Waarom is het belangrijk voor de samenleving dat
kinderen naar school gaan? kennis overdracht, kinderen leren
normen en waarden, socialisatie.
Hoofdpersonen: Durkheim, Parsons, Merton.
o Durkheim: niet zoeken naar oorzaken van en een verschijnsel,
maar naar de functie van sociale verschijnselen. Verduidelijken wat
die functie teweegbrengt binnen een samenleving.
, o Merton
Manifeste functies: herkende en bedoelde gevolgen van
een sociaal patroon – functies die voor iedereen duidelijk zijn
Latente functies: niet-herkende, onbedoelde gevolgen van
een sociaal patroon – verborgen functies
Vb. latente functies van arbeid (Jahoda 1982):
Tijdstructurering
Sociale contacten
Zingeving
Status en identiteit
Psychologisch welbevinden
Theoretische uitgangspunten:
Biologische verklaringswijze: Welke functie heeft een verschijnsel –
waarom dit van belang is: als iets geen functie heeft dan zal dit uiteindelijk
uitsterven.
Evolutionisme
Functies versus dysfuncties: een bepaald sociaal verschijnsel is disfunctioneel
als de effecten ervan nadelig zijn voor de functionele vereisten en het
voortbestaan van een systeem (vgl. criminaliteit, migratie, zelfmoord) –
dysfuncties verstoren de ordelijke samenleving.
Maar: wat voor de een functioneel is, kan voor de ander disfuntioneel zijn (vgl.
de ‘functie’ van een staking voor werkgevers en werknemers)
Voorbeelden dysfuncties:
o Staking – dysfunctioneel vanuit het ene perspectief, bijvoorbeeld als
fabriekseigenaar staking verstoort productie. Echter zou het voor
de werknemers juist functioneel kunnen zijn.
Dus Merton: onderscheid tussen manifeste en latente functies & onderscheid
tussen functies en dysfuncties.
Conflictsociologie
Centraal uitgangspunt: (1) De maatschappelijke verhoudingen zijn de
resultante van een voortdurende strijd - openlijk en bedekt - tussen
partijen. Er vindt een strijd plaats tussen sociale groepen (klassen,
bewoners, geslachten, religieuze en etnische groepen).
(2) Sociale conflicten niet persé negatief: Conflicten en revoluties als
‘motor’ van sociale verandering en vernieuwing – conflicten worden dus als
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper susyanti. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.