Hoorcollege 3 – 20/10/2015
De moderne samenleving: Marx, Durkheim, Weber
Inleiding
“Major historical events rarely just happen. They are typically the products of
powerful forces that are always complex and only partly predictable. So it was
with the emergence of sociology itself” (Macionis & Plummer, p. 12)
Sociologie als crisiswetenschap: juist in tijden van snelle sociale
verandering is behoefte aan inzicht in de samenleving.
Sociologie als maatschappijwetenschap: in de voetsporen van de
natuurwetenschap! (op zoek naar de ‘wetten van sociale verandering’!)
Modernisering 1600-1900 (veranderingen waar sociologen mee
geconfronteerd werden – achtergrondinformatie)
Afscheid van de Middeleeuwen, reformatie (16de eeuw)
Religieuze monopolie van de katholieke kerk doorbroken. Kerk had
namelijk macht over het denken en de wetenschap, wat hier net in
paste, mocht ook niet als feit worden gezien.
Nieuw kennisideaal: accent op onafhankelijke en zelfstandige
kennisverwerving (‘terug naar de bron’) – reformatie met als poging
om terug naar de bron te gaan; wat hield het katholicisme nou
precies in? – zelf kijken, zelf onderzoek doen, niet alles klakkeloos
overnemen.
Het gevolg hiervan was de wetenschappelijke revolutie:
De wetenschappelijke revolutie (17de eeuw)
Copernicus (1473-1543): aarde draait om de zon
Galileo Galileï (1564-1642): onafhankelijke waarneming d.m.v.
experimenten – creëerde empirisch onderzoek in de wetenschap –
tegelijkertijd had de kerk de macht nog niet opgegeven. GG mocht
niet publiceren wat hij had ontdekt – zijn ondervinden waren
namelijk in strijd met de kerkelijke uitgangspunten.
Isaac Newton (1643-1727): theorie van de zwaartekracht –
gebaseerd op natuurwetten
Wetenschappelijke revolutie: nieuwe manier van denken,
empirische waarneming plus logisch redeneren veel nadenken,
logisch redeneren, theorie was tevens van belang
‘Ontdekking van de wereld’: wereldhandel en kolonialisme
(17de/18de eeuw) – ontdekkingsreizen ging gepaard met handelen
Rond 1500: Vasco da Gama (eerste reis rond Afrika), Columbus
(ontdekking van de Amerika’s)
, Westerse handelsmaatschappijen vestigen zich: opkomst
wereldhandel, grondstoffen, slaven – kolonialisme was eerder een
economisch systeem
Na 1800 (of later): ook politieke overheersing van koloniale
gebieden door Europese landen
Politieke revoluties (eind 18de eeuw)
Amerikaanse revolutie (1775): onafhankelijkheid van Engeland,
democratische constitutie
Franse revolutie (1789): omverwerping feodaal regime
Korte termijn gevolgen: veel geweld en oorlog
Lange termijn gevolgen: nieuwe sociale en politieke orde met meer
vrijheid en gelijkheid van alle mensen (‘vrijheid gelijkheid,
broederschap’)
Industriële revolutie (18de/19de eeuw)
vanaf 1750 in Engeland, elders veel later. Industriële
productiewijzen, technologische ontwikkelingen
Nieuwe energiebronnen (water, daarna stoom)
Daardoor: centralisatie van productie in fabrieken, in en rond steden
Verstedelijking ging gepaard met de industriële revolutie
Snelle verstedelijking nabij industriële centra
Ellende onder stedelijk proletariaat (vgl. Friedrich Engels: schreef
een boek over de arbeidersklasse in Manchester? ) – denk aan het
ontbreken van de riolering ziektes, vervuiling
Verval traditionele ‘Gemeinschaft’ als moreel probleem –
tegenwoordig wordt de stad nog steeds beschouwd als symbool van
moreel verval: denk aan dingen die zich er afspelen, zoals verboden
praktijken.
Wetenschappers hielden zich bezig met wat er zich werkelijk in de
samenleving afspeelt.
Voorloper van de sociologie – socio en logos
Comte: sociologie als ‘positieve wetenschap’ – de geschiedenis zou je
kunnen opdelen in drie manieren van denken:
Theologisch stadium: verklaring door middel van goden en geesten
– religieuze ideeën
Metafysisch stadium: verklaring door abstracte filosofische
speculatie (‘natuurlijke orde’) – dit stadium hebben we
achtergelaten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper susyanti. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.