Michel Foucault – Disciplinering
In het midden van zijn carrière heeft Foucault zich vooral toegelegd op het
onderzoeken van de relatie tussen kennis en macht. In zijn boek ‘discipline, toezicht
en straf’ (1975) analyseert hij aan de hand van een genealogische methode hoe de
gevangenis tot stand is gekomen. Hij noemde deze methode genealogisch omdat hij
net als bij een genealogie (stamboom) terugkeek naar de ‘voorouders’ van zijn
onderzoeksobject (in dit geval de gevangenis).
Een van de belangrijkste ideeën in dit boek is het
panopticum. Het panopticum is een cirkelvormige
gevangenis met in het midden een toren waarin
bewakers zitten. De bewakers kijken uit naar de
buitenste muren van de gevangenis waarin de
cellen met daarin de gevangenen zitten. Doordat
de bewakers constant toezicht houden op alle
gevangenen voelen zij zich bekeken. De
gevangenen weten niet wanneer zij worden
bekeken en om te voorkomen dat zij opgemerkt
worden passen zij hun gedrag aan. Zonder dat er
nog echt een bewaker aanwezig hoeft te zijn,
gedragen alle gevangenen zich toch zoals zij
denken dat verwacht wordt.
Het panopticum is weinig echt in gebruik geweest
maar is volgens Foucault de perfecte schematische weergave van hoe de
disciplinerende macht overal werkt. De disciplinerende macht werkt door de de
massa op te delen, iedereen een plaats te geven, constant toezicht te houden en
gedrag te corrigeren gedrag dat afwijkt van de norm.
Deze disciplinerende technieken hebben zich volgens Foucault uitgestrekt over de
gehele maatschappij en hadden tot doel om de mensen te veranderen in
gehoorzame lichamen.
Hoe werkt de disciplinerende macht?
De disciplinerende macht werkt door eerst descriptief onderzoek te doen naar wat
normaal is. Daarna wordt deze norm prescriptief opgelegd aan mensen. Een
voorbeeld: fabrieksmedewerkers maken gemiddeld 5 stoelen per uur.
Stap 1. Descriptie: het is normaal om 5 stoelen per uur te maken per persoon.
Stap 2. Prescriptie: iedereen hoort ten minste 5 stoelen per uur te maken p.p.
De resultaten werden verbeterd door bestraffing van het afwijken van de norm.
Bijvoorbeeld onbetaald doorwerken tot je wél 5 stoelen per uur hebt gemaakt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sosa01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.