Inleiding staatsrecht hbo-rechten jaar 1 blok 1
Hoofdstuk 1 de Nederlandse staat en zijn bewoners
Kenmerken van de staat
- Gemeenschap van mensen
o Bevolking met een zekere onderlinge verbonden
- Grondgebied
o Omvat mede: de bodem, het luchtruim en territoriale zee
- (Effectief) hoogste gezag (soevereiniteit)
o De overheid heeft het geweldsmonopolie om het gezag te handhaven. Alleen
de staat heeft het recht om geweld te gebruiken. Dit is voor de burgers maar
ook voor de overheid.
- Erkenning door andere staten
o Geen juridische voorwaarde wel belangrijk voor handel ect.
Bestuursrecht = Betrekking op de wijze waarop de overheid de samenleving bestuurt
Strafrecht =Regelt de vervolging en bestraffing van (rechts)persoon (een persoon zelfstandig
drager van rechten en plichten)
Waarom staatsrecht
De manier waarop de inrichting van de staat en het optreden van de overheid
- Burgers = Voor vrijheid met elkaar leven
- Juristen = Niet zonder de rechtsstaat kunnen
Hoofdlijnen van het staatsrecht
- Inrichting van de staat en verdeling van bevoegdheden
- Handhaving individuele vrijheden van de burger
- Rechtsspraak en rechtsbescherming tegen de overheid
- Totstandkoming, gelding en handhaving van het recht
Publiekrecht
Tussen burger en overheid
- Strafrecht
- Bestuursrecht
- Staatsrecht
Privaatrecht
Tussen burgers onderling
Het Koninkrijk der Nederlanden
Nederland, Aruba, Curaçao, Sint-Maarten, Bonaire, Saba
1
,Nederlanders en vreemdelingen
Het rechtsgevolgen van het Nederlanderschap (burger van het koninkrijk der Nederlanden)
zijn:
1. Nederlanders hebben vrij toegang tot Nederland en mogen hier nooit worden
uitgezet;
2. Het Nederlandse Wetboek van Strafrecht ook (grotendeels) van toepassing buiten
het koninkrijk (exterritoriale werking)
3. Als Nederlanders in het buitenland gevangen worden mogen ze in Nederland de
gevangenisstraf uitzitten (diplomatieke bescherming)
4. Nederlanders worden niet aan andere staten uitgeleverd
5. Nederlanders mogen andere leden van de Tweede Kamer, de
volksvertegenwoordiger, kiezen
6. Sommige openbare functies alleen voor Nederlanders (burgemeester, ect)
7. Nederlanders kunnen aanspraak maken op voorzieningen op uitkeringen zoals
bijslag, huurtegoed
Wanneer je een Nederlandse nationaliteit hebt:
- Ouders hebben een Nederlandse nationaliteit gekregen dus het kind ook (derde
generatie)
- Optie verklaring = een vreemdeling door optie (gemeentehuis in woonplaats)
Nederlander wil zijn
- Naturalisatie = verkrijgen van het Nederland schap door een besluit van de
Nederlandse overheid
- Naturalisatietoets = examen om het Nederland schap te kunnen krijgen
o Bij een naturalisatieceremonie een verklaring van verbondenheid afleggen
U belooft de vrijheden en recht die bij het Nederland schap horen te
respecteren
o Als je meerdere nationaliteiten hebt moet je een afstandsplicht doen
verklaring van verbondenheid
Vreemdeling
Hij die de Nederlandse nationaliteit niet bezit.
- Vreemdelingen hebben een koppelingsbeginsel nodig
o Uitgangspunt dat het recht op een verstrekking of voorziening van de
overheid is gekoppeld aan het rechtmatig verblijf
Visum = toestemming om in de staat te blijven voor korter dan 3 maanden
Verblijfsvergunning
- Verblijfsvergunning regulier
o Vergunnen tot verblijf voor werk, studie, gezinshereniging enz.
- Verblijfsvergunning asiel
o Vergunning tot verblijf vanwege een bedreigende situatie in het eigen land
van de asielzoeker
2
, Vreemdelingen worden alleen een verblijfsvergunning verleend:
- Als Nederland hiertoe verplicht is vanwege een verdrag
o Vluchtelingenverdrag
- Als de vreemdeling aanwezigheid van belang is
o Bv. Maxima trouwt met Willem of je hebt al een baan in NL
- Klemmende redenen zijn van humanitaire aard
o Ziekte of hereniging met een kind of partner (familie)
Staatsregeling = regeling waarin de organisatie en inrichting van de staat en het staatsgezag
is regelt
Constitutie = staatsregeling, al dan niet verdeeld over meerdere rechtsbronnen
Statuut = regeling met betrekking tot de organisatie van het koninkrijk en de verhouding
tussen de landen die daartoe behoren
Bronnen staatsrecht
- Geschreven staatsrecht
o Verdragen en Europese maatregelen
o Het statuut voor het koninkrijk der Nederlanden
o Grondwet
o Organieke wetten of andere wetten in formele zin
Als de grondwet bepaalt dat iets nader geregeld moet worden in een
wet (bv. Provinciewet, gemeentewet, kieswet)
- Ongeschreven staatsrecht
o Gewoonterecht
Recht gebaseerd op een bepaald gebruik, voor een zekere tijd, en
burgers voelen zich verplicht om zicht eraan te houden (bijv.
handjeklap (veehandel), vertrouwensregel)
- Rechtspraak
o Jurisprudentie
Uitspraken van rechters waarin bestaande rechtsregels worden
verduidelijkt en toegepast in een concreet geval
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PinkPanter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.