Samenvatting
HBO verpleegkunde Windesheim jaar 1, samenvatting ethiek, cijfer 8.2
- Vak
- Ethiek
- Instelling
- Hogeschool Windesheim (HW)
Samenvatting ethiek leerjaar 1, HBO verpleegkunde Windesheim.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting ethiekVerschil tussen ethiek en recht:
- Recht: meer accent op wat ten minste zou moeten, wat is de ondergrens van het handelen?
- Ethiek: is meer gericht op de maximale invulling van een goed mens zijn.
—> Beiden zijn gericht op problemen hanteerbaar maken en daarbij is recht minder vrijblijvend. De
wet formuleert normen met een verplichtend karakter. Norm negeren kan leiden tot juridische
sancties.
Ethiek: systematisch reflectie op moraal.
Moraal: het geheel van heersende gewoonten en gebruiken van een samenleving, sector,
instelling, groep of persoon. Onder moraal vallen de regels en afspraken die nodig zijn om het
samenleven en samenwerken met anderen in goede banen te leiden.
Er zijn verschillende bronnen van moraal:
- Beroepscodes, protocollen en standaarden
- Persoonlijke normen en waarden
- De in de samenleving publieke heersende morele opvattingen
Moreel dilemma: situaties waarin een betrokkene klem zit tussen twee handelswijzen die allebei
nadelen hebben.
Morele intuïtie: iemands gevoel over wat wel en niet kan.
Moreel beraad: wanneer medewerkers met elkaar een morele kwestie op een methodische manier
bespreken met de bedoeling te komen tot gezamenlijke besluitvorming over de juiste handelswijze
of de juiste houding in zo’n kwestie.
Morele kwesties: problemen die gekenmerkt worden door een botsing van waarden en normen
tussen personen of binnen een persoon.
Verschillende redenen waarom morele kwesties ontstaan:
- Iedereen heeft verschillende opvatting over wat goed en slecht is (bepaald door o.a culturen,
tijdperken en religies).
- Technologische ontwikkelingen dwingen mensen hun opvattingen te herzien en bij te stellen.
(mag alles wat kan?)
- Door maatschappelijke veranderingen treden er ook veranderingen op in ziektebeelden en
sociale omgangsvormen.
De verschillende opvattingen over wat moreel goed en juist is leiden tot morele controverses op
verschillende niveaus. Deze twee niveaus zijn:
1. Beschrijving en interpretatie van situaties
2. Morele regels en achterliggende waarden
Het gaat bij ethiek om de vragen:
- Hoe behoren wij met elkaar om te gaan?
- Wat mag men doen en wat moet men laten?
- Wat is het goede leven voor een mens?
- Wie is een goed en wie is een slecht mens?
Verschillende punten over ethiek:
- Ethiek is altijd aanwezig in het menselijke leven maar wel telkens aan verandering onderhevig:
tijd en plaatsgebonden.
,- Ethiek geeft geen eenduidige antwoorden en handelingsaanwijzingen die voor eens en altijd
geldig zijn maar is veeleer reflectie op en overleg over wat goed of slecht is.
Ethische reflectie: de analyse van ieders normen en waarden op het terrein van de zorg. Het
vergroot morele competentie en morele gevoeligheid van medewerkers. Het handelen kan beter
verantwoord worden en daar is vanuit de overheid steeds meer vraag naar. De analyse is niet
makkelijk doordat:
1. Medewerkers zich dan hardop moeten uitspreken over de maatstaven die ze hanteren bij de
beoordeling van zorg.
2. Er blijkt hierbij vaak dat het niet vanzelfsprekend is dat alle mensen dezelfde normen en
waarden hebben met betrekking tot zorg. Terwijl wel iedereen de term ‘goede zorg’ in acht
neemt.
Daarnaast levert ethische reflectie ook iets op:
- Gezamenlijke analyse van een kwestie leidt tot inzicht dat medewerkers houvast biedt bij het
omgaan met morele vraagstukken en dilemma’s die zich onvermijdelijk voordoen in de
dagelijkse praktijk.
- De kwaliteit van zorg verbeteren, doordat zorgverleners weten waar ze mee bezig zijn en oog
krijgen voor de morele aspecten van hun werk.
- Medewerkers in de gelegenheid stellen om hun eigen belangrijke waarden en normen te
benoemen en te laten zien hoe zij deze in de praktijk brengen aan de hand van een morele
kwestie.
- De professionaliteit van medewerkers bevorderen. (door morele competenties te vergroten)
- Medewerkers krijgen oog voor de morele aspecten van hun werk.
- Het bevordert de medewerkers om het werk in de geestelijke gezondheidszorg met inspiratie en
bezieling voort te zetten. Reflectie kan leiden tot betere onderlinge verstandhouding en
samenwerking, omdat medewerkers meer zicht krijgen op elkaars veronderstellingen en op de
motieven waarom en waartoe ze doen wat ze doen.
Ethiek houdt zich bezig met de oriëntatie op het goede.
Verschillende aspecten die betrokken zijn bij goed doen:
- Een mens kan als mens goed genoemd worden wanneer hij/zij goed leeft en handelt.
- Een goed mens is een mens die beantwoordt aan zijn ethische opdracht en daarom als mens
‘geslaagd’ mag heten.
- Een slecht mens is een mens die juist als mens onder de maat blijft, tekortschiet.
- Het goed niet om een deelaspect als mens, maar betreft zijn mens-zijn, zijn waarde als mens,
zijn humaniteit.
- Het criterium voor goedheid van een mens als mens is zijn gedrag ten aanzien van anderen.
Ethiek is onderdeel van je verpleegkundige professionaliteit.
Normatieve professionaliteit: het kunnen verduidelijken van je normatieve handelingskader en
daarop kritisch reflecteren en het handelen argumentatief kunnen verantwoorden.
Canmed rollen die zijn betrokken bij ethiek:
- Zorgverlener
- Reflectieve professional
- Professional en kwaliteitsbevorderaar
Waarden: drukken uit waar mensen belang aan hechten, wat ze nastrevenswaardig vinden.
Verschillende aspecten over waarden:
- Waarden geven antwoord op de vraag wat is de moeite waard, wat is belangrijk?
, - Waarden hebben een karakter van nastrevenswaardige idealen/goeden en zijn als zodanig
nogal abstract. Denk bijvoorbeeld aan de waarde respect.
- Waarden hebben een aantrekkingskracht ook als de idealen nooit ten volle haalbaar zijn. Ze
blijven een ideaal aan de horizon om naar te streven. Ze motiveren om naar iets te streven.
- Zijn in zichzelf waardevol.
- Geven aan wat van belang is voor een persoon, bijv. respect en autonomie.
- Geven richting aan een houding.
- Zijn herkenbaar.
- Morele waarden zijn bijv: eerlijkheid, respect, rechtvaardigheid, etc. Ze zeggen iets over de
manier waarop mensen met elkaar moeten omgaan.
- Waarden motiveren het handelen.
- Zijn nooit puur instrumenteel.
- Intersubjectief van aard, bestaan niet zoals de zwaartekracht, maar komen alleen tot uitdrukking
in het handelen. (niet zuiver objectief of subjectief, kwestie van smaak)
- Waarden zijn tijd en ruimte gebonden.
Normen: zijn regels, handelingsaanwijzingen die uit waarden voortvloeien en die aangeven wat
mensen wel en niet behoren te doen. In een norm wordt een waarde concreet gemaakt.
Verschillende aspecten over normen:
- Hoe moet ik handelen in deze situatie?
- Zijn afgeleid van waarden; zijn middelen om waarden te realiseren.
- Geven aan wat je behoort te doen; creëeren verplichtingen.
- Zijn concreet.
- Vragen om bewaking en autoriteit.
- Geven een grens aan bij bijv. normaal en abnormaal.
- Hebben de vorm: ‘Je moet … doen.’ ‘Je mag … niet doen.’
Moraal: het geheel van waarden en normen in een groep, een samenleving, een cultuur of een
organisatie.
Verschillende bronnen van moraal zijn:
- Persoonlijke moraal, eigen overtuigingen en affecties
- Professionele moraal, de waarden en normen die binnen een beroepsgroep gelden
(beroepscode, instellingscodes en regels)
- Publiek moraal, waarden en normen van de samenleving
—> Beroepsbeoefenaren in de zorg hebben te maken met alle 3 de bronnen.
Verschil tussen gedrag en handelen:
- Gedrag, is iets vanuit jezelf. Gedrag is altijd aan intuïtie gebonden, je doet iets omdat je intuïtie
dat aangeeft. Bijv. baby’s gedragen alleen maar en handelen niet/amper, want ze doen (bijna)
alles wat ze doen alleen naar intuïtie. Dit kunnen bijvoorbeeld ook dementerenden of
verstandelijk beperkten zijn.
- Handelen, is iets wat vanuit de omgeving wordt beïnvloed. Handelen is altijd aan redenen
gebonden, je doet iets om bepaalde redenen bijv. wetten of omdat het van ouders moet.
Belangen spelen ook een rol bij morele afwegingen die gemaakt moeten worden. Er zijn bij het
maken van een keuze namelijk belangen die behartigd worden en die geschaad worden.
Verschillende soorten belangen:
- Eigen belang
- Korte termijn
- Lange termijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosaliefix. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77858 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
